ارز دیجیتال چیست؟ آموزش جامع ارز دیجیتال به زبان ساده

امروزه کمتر کسی را می‌توان یافت که در مورد بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال چیزی نشنیده باشد. افزایش قیمت نجومی رمز ارز ها در طی سال‌های گذشته سبب جذب بسیاری از سرمایه‌گذاران به بازار ارزهای دیجیتال شده است و امروزه این بازار یکی از بازارهای بین‌المللی فعال در دنیا محسوب می‌شود. علی‌رغم محبوبیت زیاد هنوز تعداد زیادی از کاربران با مفهوم ارز دیجیتال چیست آشنا نیستند و تفاوت بین این اصطلاح با اصطلاحات مشابهی مانند کریپتوکارنسی، رمز ارز، کوین و توکن در هاله‌ای از ابهام است.

در این مقاله سوال ارز دیجیتال چیست را با بررسی انواع ارزهای ایجاد شده در بستر دیجیتال پاسخ می‌دهیم و تفاوت پول یا ارز فیات معمولی را با این نوع ارزها بررسی می‌کنیم. علاوه بر این انواع ارز دیجیتال، کاربردهای مختلف این ارزها و مزایا و معایب آن‌ها را مرور می‌کنیم. در انتهای این مقاله شما هرآنچه برای درک مفهوم ارز دیجیتال نیاز دارید را خواهید آموخت و می‌توانید با دید بازتر سرمایه‌گذاری در این بازار را به منظور کسب درآمد از ارز دیجیتال شروع کنید.

ارز دیجیتال چیست ؟

«ارز دیجیتال» (Digital currency) به ارزی گفته می‌شود که در بستر فضای دیجیتال شکل گرفته است و در این بستر قابلیت انتقال از یک کاربر به دیگران را دارد. ارز دیجیتال به صورت کدهای برنامه‌نویسی شده در سیستم‌های کامپیوتری وجود دارد و معادلی از آن در دنیای فیزیکی وجود ندارد. ارز دیجیتال همانند پول معمولی برای خرید و فروش کالاها و خدمات قابل استفاده است با این تفاوت که انتقال آن در بستر دیجیتال و با سرعت بسیار بالا انجام می‌شود.

بسیاری از افراد واژه ارز دیجیتال را با رمز ارزهایی مانند بیت کوین و اتریوم می‌شناسند. این در حالی است که مفهوم ارز دیجیتال به مساله‌ای کلان‌تر از رمز ارزها می‌پردازد. در واقع می‌توان گفت، رمز ارزها تنها یک دسته از ارزهای دیجیتال هستند و سایر انواع ارز دیجیتال پیش از ظهور رمز ارزها قابل استفاده بودند. در یک نگاه عمومی‌تر می‌توان حتی بخشی از ارزهای فیات را نیز که در بستر دیجیتال هستند و از طریق آن‌ها منتقل می‌شوند را جزو ارزهای دیجیتال به شمار آوریم.

بنابراین، ارز دیجیتال در وهله اول جزوی از فرآیند توسعه روش ایجاد و استفاده از پول به حساب می‌آید. دیجیتال شدن پول هزینه‌های مربوط به چاپ پول را از بین می‌برد، مشکلاتی مانند گم شدن پول یا دزدیده شدن آن را حل می‌کند، حمل پول را آسان می‌کند و سرعت جابجایی پول به صورت بین‌المللی را افزایش می‌دهد. به هر حال امروزه جواب سوال ارز دیجیتال چیست بیشتر در بررسی کریپتوکارنسی سندیت پیدا می‌کند. در بخش بعد به بررسی سوال انواع ارز دیجیتال چیست می‌پردازیم و پس از آن به بررسی مسائل مربوط به ارزهای دیجیتال غیرمتمرکز خواهیم پرداخت.

انواع ارز دیجیتال چیست ؟

در بخش قبل فهمیدیم که ارز دیجیتال چیست و چرا ایجاد شده است. در این بخش می‌خواهیم به بررسی سوال انواع ارز دیجیتال چیست بپردازیم. به طور کلی سه دسته اصلی رمز ارزها، ارزهای دیجیتال بانک مرکزی و ارزهای مجازی در ارتباط با ارزهای دیجیتال شکل گرفته‌اند. این سه دسته علی‌رغم این که در بستر دیجیتال ایجاد شده‌ و مورد استفاده قرار می‌گیرند، تفاوت‌های بنیادی از منظر نحوه ساخت، مدیریت و امنیت باهم دارند. در ادامه به بررسی جزئی‌تر هر یک از انواع ارز دیجیتال چیست می‌پردازیم.

ارز مجازی چیست ؟

«ارز مجازی» (Virtual currency) به ارزهای دیجیتالی گفته می‌شود که توسط توسعه‌دهندگان و سازندگان برنامه‌ها و بازی‌های کامپیوتری ایجاد می‌شود و دولت‌ها نقشی در آن‌ها ندارند. ساخت ارز مجازی، از بین بردن آن و تعیین نحوه انتقال آن برعهده توسعه‌دهنده برنامه است و به همین دلیل این نوع از ارزهای دیجیتال ارزهای متمرکز هستند. این ارزها چون از طرف دولت‌های مرکزی ایجاد نمی‌شوند، امنیت و ارزش‌گذاری بالایی ندارند و اکثر کاربردهای آن‌ها مربوط به فعالیت‌های درون برنامه است.

در بازی‌های معروف مثل کلش آو کلنر، ارزهای زیادی به صورت توکن وجود دارند که هر کدام از آن‌ها ارزش خاص خود را دارند و بازیکن‌ها می‌توانند با داشتن آن‌ها فعالیت‌های درون بازی را به سرانجام برسانند. این ارزها و دارایی‌های دیجیتال در بسیاری از کشورها مبادله می‌شوند اما هیچ بستر رسمی برای انجام این کار وجود ندارد و معمولا در موبایل فروشی‌ها و به صورت حضوری این کار انجام می‌شود. توسعه‌دهنده‌ها می‌توانند این دارایی‌های دیجیتال را هر زمان که خواستند از بین ببرند و از طرفی خارج از بازی ارزش خاصی برای آن‌ها وجود ندارد.

ارز دیجیتال بانک مرکزی چیست ؟

«ارز دیجیتال بانک مرکزی» (Central bank digital currencies | CBDC) نوعی از ارز دیجیتال است که متولی آن بانک‌های مرکزی کشورها است. این ارزها با ارز فیات معمولی که در حساب‌های بانکی افراد هست و از طریق کارت‌های بانکی در دسترس است تفاوت دارد. تفاوت اصلی این دو نوع ارز در مدل ساخت و استفاده از آن‌ها است. پول موجود در حساب بانکی توسط بانک‌های مرکزی ساخته می‌شود. کاربر با باز کردن یک حساب در بانک مورد نظر خود به دارایی موجود در بانک دسترسی دارد و می‌تواند از آن استفاده کند اما در نهایت تمامی تراکنش‌ها در سیستم بانکی تایید و بررسی می‌شود.

ارز دیجیتال بانک مرکزی همانند ارز فیات موجود در حساب‌های بانکی نشان‌دهنده پول رسمی یک کشور است با این تفاوت که برای ایجاد آن از ساختار دفتر کل توزیع شده استفاده می‌شود. در این ساختار به جای این که تراکنش‌ها توسط یک نهاد متمرکز تایید و ثبت شود، توسط مجموعه‌ای از کاربران که به آن‌ها نود گفته می‌شود انجام می‌شود. به دلیل حساسیت این کار، بانک‌های مرکزی از بلاک چین خصوصی برای ایحاد ارز دیجیتال استفاده می‌کنند تا نودها و اطلاعات عمومی توسط آن‌ها تعیین شود. این ارزها به دلیل استفاده از بلاک چین مشابه رمز ارزها هستند اما به دلیل متمرکز بودن با آن‌ها فرق دارند.

استفاده از بلاک چین برای ساخت ارز دیجیتال بانک مرکزی امنیت و کارایی سیستم بانکی را افزایش می‌دهد. کشورهایی مانند چین و انگلیس به دنبال ایجاد ارز دیجیتال بانک مرکزی خود هستند. در ایران نیز رمزریال ارز دیجیتال بانک مرکزی است که در مراحل نهایی توسعه خود قرار دارد. این نوع ارز دیجیتال اگرچه فعالیت مالی کاربران را راحت‌تر می‌کند اما همچنان مشکلات مربوط به متمرکز بودن سیستم مالی را حل نمی‌کند. سومین پاسخ به سوال انواع ارز دیجیتال چیست درصدد حل این مشکل است.

رمز ارز یا کریپتوکارنسی چیست ؟

«رمز ارز» (Cryptocurrency) سومین نوع ارز دیجیتال و معروف‌ترین نوع آن است. ایده اصلی ایجاد رمز ارزها استفاده از یک ساختار غیرمتمرکز برای مدیریت فعالیت کاربران در آن است. رمز ارزها از تکنولوژی دفتر کل توزیع شده برای ثبت اطلاعات کاربران استفاده می‌کنند. دفتر کل دفتری است که اطلاعات حساب کاربران و تراکنش‌ها در آن ثبت می‌شود. منظور از توزیع شده بودن دفتر کل این است که همه نودهای شبکه نسخه‌ای از اطلاعات دفتر کل را در اختیار دارند و با داشتن دسترسی به این اطلاعات، تراکنش‌های جدید را تایید و ثبت می‌کنند.

بیت کوین اولین رمز ارز شناخته شده است که توسط ساتوشی ناکاموتو در سال 2009 ارائه شد. بیت کوین یک سیستم پرداخت همتا به همتا است که توسط افراد از سراسر دنیا مدیریت می‌شود و دولت‌های و سازمان‌های متمرکز نقشی در ایجاد آن ندارند. بسیاری بر این باورند که رمز ارزها در نتیجه دخالت‌های دائمی دولت‌ها و بحران‌های مالی ایجاد شد تا با قطع دست دولت از پول، یک پول مردمی، امن و غیرمتمرکز ایجاد کند. بسیاری از مردم ارزهای دیجیتال را با رمز ارزها می‌شناسند و به آن‌ها کریپتوکارنسی یا به اختصار کریپتو نیز می‌گویند. در ادامه این مقاله، منظور از ارز دیجیتال همان دسته رمز ارزها است و به بررسی مفاهیم مرتبط با آن‌ها می‌پردازیم.

تفاوت ارز فیات با ارز دیجیتال چیست؟

ارز فیات و پول رایج توسط دولت‌ها و بانک‌های مرکزی آن‌ها ایجاد می‌شود. کلیه فرآیندهای مربوط به انتقال پول از حساب یک کاربر به کاربر دیگر با تایید بانک مرکزی انجام می‌شود و ایجاد حساب بانکی نیز منوط به درخواست رسمی از بانک‌ها و تایید آن‌ها است. پشتوانه اصلی پول فیات امروزی قدرت اقتصادی کشورها است اما همچنان بخشی از پول‌های ایجاد شده توسط بانک مرکزی به پشتوانه طلا و نقره و سایر ذخایر ارزشمند کشورها ایجاد می‌شود. سیستم بانکی موجود و ارز فیات آن دارایی معایبی هستند که مهم‌ترین آن‌ها به صورت زیر است.

• قدرت تولید پول جدید در دست دولت‌ها است و آن‌ها می‌توانند با چاپ پول و ایجاد تورم قدرت خرید مردم را پایین بیاورند.
• برای فعالیت در سیستم بانکی کاربران نیاز دارند که اطلاعات شخصی خود را در اختیار بانک قرار دهند و احراز هویت شوند. سیستم بانکی به راحتی می‌تواند اجازه فعالیت از کاربران را سلب کند یا اطلاعات خاصی را در شبکه سانسور کند.
• سیستم‌های بانکی دولت‌ها و کشورهای مختلف برای انتقال پول باید با یکدیگر هماهنگ باشند و حتی با وجود هماهنگی، این کار هزینه و زمان زیادی نیاز دارد.
• سیستم‌های متمرکز از نظر امنیتی مشکل دارند و در صورتی که حمله به سرور بانک انجام شود یا اتفاقاتی مثل آتش سوزی در محل سرورها رخ دهد، سیستم بانکی از کار می‌افتد.
• در حال حاضر بخش اندکی از پول ایجاد شده دارای پشتوانه است و این مساله در شرایط بحرانی مثل جنگ می‌تواند ارزش پول را دچار افت کند.

وجود این مشکلات در پول فیات، دانشمندان علوم رمزنگاری را به این فکر انداخت که بتوانند با ایجاد یک سیستم پول غیرمتمرکز از آزادی اقتصادی مردم در برابر دولت‌ها دفاع کنند. تلاش‌های زیادی در طی سال‌ها برای ایجاد پول غیرمتمرکز انجام شد. درنهایت ساتوشی ناکاموتو با پروژه بیت کوین توانست یک سیستم امن، کارا و غیرمتمرکز برای پول دیجیتال درست کند. این مهم با استفاده از فناوری بلاک چین و رمزنگاری در کنار پروتکل الگوریتم اجماع به دست آمد. در ادامه به سوال نقش بلاک چین در ارز دیجیتال چیست پاسخ می‌دهیم.

نقش بلاک چین در ارز دیجیتال چیست ؟

بلاک چین ساختار ثبت اطلاعات تراکنش‌ها در سیستم غیرمتمرکز ارز دیجیتال است. در واقع بلاک چین همان پایگاه داده است که ثبت اطلاعات در آن انجام می‌شود و همه کاربران نسخه‌ای از آن را در اختیار دارند. برای این که ویژگی‌های امنیت، غیرمتمرکز بودن و ویژگی عدم دستکاری اطلاعات در بلاک چین حفظ شود باید ساختار آن به گونه خاصی طراحی و برنامه‌ریزی شود. بلاک چین از مجموع بلاک‌های اطلاعاتی متصل به هم تشکیل شده است که داخل هر کدام از بلاک‌ها، اطلاعات تراکنش‌ها و متغیری به نام هش از بلاک قبل وجود دارد.

وجود هش بلاک قبل در بلاک جدید باعث وصل شدن بلاک‌ها به همدیگر و ایجاد زنجیره می‌شود. هش با قراردادن اطلاعات داخل بلاک در تابع هش به وجود می‌آید و با تغییر اطلاعات تغییر می‌کند. به همین دلیل، اگر اطلاعات داخل یک بلاک تغییر کند، هش خروجی آن تغییر می‌کند و تغییر آن در بلاک بعدی نیز اثر گذاشته و خروجی آن را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این مساله باعث می‌شود که تغییر اطلاعات هر بلاک منجر به نامعتبر شدن خود بلاک و بلاک‌های بعدی شود. به این روش امنیت بلاک‌های قدیمی با گذر زمان افزایش می‌یابد.

هر نود در ساختار بلاک چین با یک آدرس عمومی شناخته می‌شود که برای دسترسی به این آدرس عمومی، باید به کلید خصوصی مرتبط با آن دسترسی داشت. کلید عمومی از طریق اعمال توابع ریاضی بر روی کلید خصوصی ایجاد می‌شود. توابع مورد استفاده برای این کار به شکلی هستند که رسیدن به کلید خصوصی با داشتن کلید عمومی، تنها در طی یک فرآیند تکراری امکان‌پذیر است و شرایط آن به گونه‌ای تنظیم شده است که انجام این کار با استفاده از دستگاه‌های محاسباتی کنونی به زمان و انرژی خیلی زیادی نیاز دارد و در عمل غیر ممکن است.

مساله مهم دیگر در ارتباط با بلاک چین نحوه اطمینان از اضافه شدن اطلاعات درست به شبکه است. در سیستم بانکی، کارمند بانک با داشتن دسترسی به اطلاعات امکان‌پذیری تراکنش‌ها را تایید و اطلاعات را به روز می‌کند. همه کاربران به سیستم بانکی اعتماد می‌کنند که در این فرآیند درست رفتار می‌کند.

بلاک چین یک سیستم غیرمتمرکز است و اطلاعات تراکنش‌های جدید توسط کاربران تایید و به بلاک چین اضافه می‌شود. این سیستم مبتنی بر اعتماد نیست و به همین دلیل نیاز است که پروتکل طراحی شده برای ثبت تراکنش‌ها شرایط امن برای ثبت اطلاعات را ایجاد کند. در بخش بعدی با بررسی سوال الگوریتم اجماع در ارز دیجیتال چیست نحوه حل این مشکل در بلاک چین را بررسی می‌کنیم.

الگوریتم اجماع در ارز دیجیتال چیست؟

هر ارز دیجیتال غیرمتمرکزی نحوه فعالیت کاربران خود را با استفاده از الگوریتم اجماع تعیین می‌کند. الگوریتم اجماع مجموعه‌ای از قوانین به صورت کدهای برنامه‌نویسی است که یک راهکار امن برای فعالیت نودهای ناشناس را به صورت امن فراهم می‌کند. الگوریتم اجماع شامل ایده‌های اقتصادی است که به کاربران درستکار پاداش می‌دهد و کاربران خرابکار را مجازات می‌کند. الگوریتم‌های اجماع مختلف طبق همین ایده اولیه روش کار خود را شکل داده‌اند. نکته دیگر این است که کاربری که اطلاعات هر بلاک را به بلاک چین اضافه می‌کند باید به صورت تصادفی انتخاب شود تا احتمال دستکاری پیش نیاید.

بیت کوین به عنوان اولین ارز دیجیتال از الگوریتم اجماع اثبات کار استفاده می‌کند. در این فرآیند کاربران هر کدام با جمع‌آوری اطلاعات تراکنش‌ها و قرار دادن آن‌ها در تابع هش به دنبال یافتن هش هدف هر بلاک هستند. هش هدف هر بلاک توسط کدهای برنامه‌نویسی و با توجه به شرایط کاربرها تعیین می‌شود. این فرآیند یک فرآیند تصادفی است و هر کاربر با قراردادن یک عدد تصادفی به همراه اطلاعات تراکنش‌ها، تابع هش را به تعداد زیاد اجرا می‌کند تا در نهایت یکی از نودها به هش هدف برسد و شانس اضافه کردن بلاک به بلاک چین و دریافت پاداش ارز دیجیتال را داشته باشد.

در شبکه بیت کوین زمان لازم برای ایجاد هر بلاک 10 دقیقه تعیین شده است. این زمان برای این تعیین می‌شود که کاربران انرژی لازم را برای کار شبکه انجام دهند و اگر به دنبال فعالیت خرابکارانه بودند، این کار هزینه زیادی برای آن‌ها داشته باشد. اگر این زمان کمتر شود، هزینه حمله به شبکه کاهش می‌یابد و اگر زیاد باشد کارایی شبکه را از نظر سرعت ثبت تراکنش‌ها و نهایی‌سازی آن‌ها پایین می‌آورد. با تغییر تعداد ماینرها و قدرت پردازشی آن‌ها این زمان ممکن است تغییر کند که برای حل این مشکل تابع هدف هر بلاک با توجه به سختی شبکه تغییر می‌کند.

اثبات کار تنها پاسخ ارائه شده به سوال الگوریتم اجماع در ارز دیجیتال چیست نیست و پروژه‌های ارز دیجیتال از انواع الگوریتم‌ها برای تامین کارایی شبکه‌های خود استفاده کرده‌اند. اثبات سهام یکی دیگر از الگوریتم‌های اجماع معروف است که به جای درگیر کردن کاربران با حل معادلات ریاضی، آن‌ها را مجبور به قفل کردن مقداری ارز دیجیتال به عنوان وثیقه می‌کند. در این روش پاداش از کارمزدهای تراکنش‌ها و مجازات از طریق مصادره توکن‌های قفل شده کاربر انجام می‌شود.

استخراج ارز دیجیتال چیست ؟

در الگوریتم اجماع اثبات کار، پاداش کاربران از دو منبع ارزهای دیجیتال جدید ایجاد شده و کارمزدهای تراکنش کاربران پرداخت می‌شود. بنابراین، در طی فرآیند اثبات کار، کاربران که به آن‌ها نود یا ماینر گفته می‌شود، با استفاده از دستگاه‌های محاسباتی خود معادله بلاک را حل می‌کنند و در نهایت هر کس که زودتر از دیگران معادله را حل کند، پاداش حل بلاک را دریافت می‌کند. این فرآیند مشابه استخراج طلا است که در آن کار معدنچی‌ها منجر به تولید سکه‌های جدید طلا می‌شود. این مشابهت باعث شده است که فرآیند اثبات کار با عنوان استخراج ارز دیجیتال شناخته شود.

استخراج ارز دیجیتال تنها برای ارزهای دیجیتال با الگوریتم اثبات کار معنی‌دار است. برای انجام این کار از دستگاه‌های محاسباتی مختلف مثل پردازنده مرکزی، کارت گرافیک، FPGA و دستگاه‌های ماینر مخصوص با نام ای سیک استفاده می‌شود. استخراج ارزهای دیجیتال با سختی شبکه پایین به وسیله کارت گرافیک و CPU نیز قابل انجام است اما برای ارزهای دیجیتال با سختی شبکه بالا از دستگاه‌های با توان محاسباتی بالا استفاده می‌شود. هرچه نسبت توان پردازشی ماینر به نسبت کل توان پردازشی موجود در شبکه بیشتر باشد شانس او برای برنده شدن بیشتر خواهد بود.

امروزه برای استخراج بیت کوین تنها از ای سیک استفاده می‌شود و استفاده از دیگر سخت‌افزارها سودآوری اقتصادی ندارد. ماینرهای خرد برای اتصال به شبکه و قطعی کردن پاداش استخراج از استخر اسخراج ارز دیجیتال استفاده می‌کنند. استخر استخراج توان پردازشی کاربران مختلف را جمع‌آوری کرده و به عنوان یک کل وارد چرخه ماینینگ می‌شود. در این حالت پاداش استخراج به صورت مستمر در طی زمان به استخر واریز می‌شود و پس از کسر کارمزد استخر، پاداش به نسبت توان پردازشی هر ماینر بین شرکت‌کنندگان در استخر پرداخت می‌شود.

برخی از پروژه‌های ارز دیجیتال مثل زی کش الگوریتم‌های خود را به گونه‌ای انتخاب کرده‌اند که استفاده از ای سیک برای استخراج آن‌ها مناسب نباشد. این مساله باعث می‌شود که امنیت بلاک چین در برابر حمله 51 درصد بیشتر شود. اتریوم دومین ارز دیجیتال قابل استخراج بزرگ بازار است که اخیرا الگوریتم اجماع خود را از اثبات کار به اثبات سهام تغییر داد و در حال حاضر قابل استخراج نیست. پروژه‌های زیادی مثل «مونرو»، «اتریوم کلاسیک» و «ار وی ان» جایگزین استخراج اتریوم هستند و ماینرهای اتریوم می‌توانند با دستگاه‌های خود آن‌ها را استخراج کنند.

استیکینگ ارز دیجیتال چیست ؟

از بخش قبل فهمیدیم که استخراج ارز دیجیتال چیست و چگونه به امنیت بلاک چین‌های با الگوریتم اجماع اثبات کار کمک می‌کند. استیکینگ ارز دیجیتال مشابه فرآیند ماینینگ است با این تفاوت که هدف آن تامین امنیت بلاک چین‌های با الگوریتم اجماع اثبات سهام است. در اثبات سهام کاربران برای فعالیت به عنوان اعتبارسنج باید بخشی از ارز دیجیتال خود را در شبکه قفل کنند تا در صورت عدم فعالیت درستکارانه از آن به عنوان ابزار مجازات استفاده شود. به این کار استیکینگ ارز دیجیتال گفته می‌شود.

در استیکینگ ارز دیجیتال نودها باید در کنار قفل کردن کوین‌های خود، تجهیزات لازم برای اعتبارسنجی تراکنش‌ها را نیز فراهم کنند. این تجهیزات نیاز به توان پردازشی بالایی ندارند و مصرف انرژی آن‌ها نیز بسیار پایین‌تر از دستگاه‌های استخراج ارز دیجیتال است. معمولا تعداد نودها در اثبات سهام محدود است و به همین دلیل بیشتر کاربران به جای راه‌اندازی نود، یکی از نودها را به عنوان نماینده خود انتخاب می‌کنند و ارزهای خود در استخر اعتبارسنجی نود قفل می‌کنند تا از این طریق در سود استیکینگ ارز دیجیتال شریک باشند.

ریسک استیکینگ ارز دیجیتال مجازات در نظر گرفته شده برای ماینرهای خطاکار است. به همین دلیل بهتر است نود نماینده را با دقت انتخاب کنید. مساله مهم دیگر توجه به انواع استیکینگ ارز دیجیتال است. در استیکینگ قفل شده، کوین‌های برای مدت زمان تعیین شده قفل می‌شود و هیچ راهی برای آزاد کردن آن‌ها وجود ندارد. در شرایط بحرانی بازار این مساله می‌تواند مشکل بزرگی برای کاربران باشد. استیکینگ در حوزه دیفای نیز برای قفل کردن توکن‌ها در پروژه‌های دیفای و کسب درآمد از آن‌ها استفاده می‌شود.

کیف پول ارز دیجیتال چیست؟

همانطور که در بخش انواع ارز دیجیتال چیست گفته شد، اتصال کاربران به بلاک چین هر رمز ارز از طریق کیف پول ارز دیجیتال انجام می‌شود. کیف پول ارز دیجیتال در واقع محل نگهداری ارزهای دیجیتال نیست بلکه محل اتصال به بلاک چین و دسترسی به رمز ارزها است. برای درک این موضوع باید به این نکته توجه کنید که هر رمز ارز در بلاک چین تنها یک تراکنش از یک آدرس به آدرس دیگر است و مابه‌ازای فیزیکی ندارد. ارزهای جدید نیز به صورت یک تراکنش از کدهای نوشته شده در بلاک چین به آدرس ماینر یا اعتبارسنج برنده ایجاد می‌شوند.

وظیفه کیف پول ارز دیجیتال این است که یک آدرس برای هر کاربر در بلاک چین ایجاد کند و کلید خصوصی دسترسی به آن را در اختیار او قرار دهد. برای انجام این کار از علوم رمزنگاری استفاده می‌شود. رمزنگاری نامتقارن یک روش رایج رمزنگاری است که در آن یک کلید عمومی برای رمزگذاری اطلاعات و یک کلید خصوصی برای رمزگشایی ایجاد می‌شود. بدین ترتیب کاربر می‌تواند کلید عمومی خود را در اختیار همه قرار دهد تا برای او اطلاعات ارسال کنند اما تنها خود او با دسترسی به کلید خصوصی می‌تواند اطلاعات ارسال شده را رمزگشایی کند.

کاربرد دیگر کیف پول در فرآیند امضای دیجیتال است. امضای دیجیتال در واقع سندی است که ارسال کننده تراکنش به همراه اطلاعات تراکنش به بلاک چین ارسال می‌کند، تا نودها با بررسی آن مطمئن شوند که تراکنش ارسال شده به شبکه توسط کاربر دارنده حساب ایجاد شده است و تراکنش از طرف شخص دیگری ایجاد نشده است. اگرچه کیف پول هر بلاک چین و آدرس آن برای بلاک چین‌های مختلف متفاوت است اما امروزه انواع کیف پول ارز دیجیتال چند زنجیره‌ای وجود دارد که با ساخت یک کلید خصوصی اتصال کاربر به تعداد زیادی بلاک چین را فراهم می‌کند.

صرافی ارز دیجیتال چیست؟

صرافی ارز دیجیتال محل خرید و فروش و مبادله ارزهای دیجیتال است. صرافی‌ها امکان خرید ارز دیجیتال را با استفاده از ارز فیات فراهم می‌کنند و در کنار آن امکان تبدیل ارزهای دیجیتال به یکدیگر را نیز برای کاربران فراهم می‌کنند. با وجود صرافی ارز دیجیتال دیگر کاربران نیازی به ارتباط مستقیم با ماینرها و سایر دارندگان ارز دیجیتال برای خرید و فروش ارز دیجیتال ندارند. بسیاری از صرافی‌های ارز دیجیتال معروف صرافی‌های متمرکز هستند که به صورت شرکت‌های ثبت شده در کشورهای مختلف فعالیت می‌کنند.

صرافی‌های متمرکز کارایی بسیار بالایی دارند و معمولا نهایت توان خود را برای تامین امنیت پلتفرم خود استفاده می‌کنند. این صرافی‌ها را می‌توان به دو دسته صرافی‌های متمرکز بین‌المللی و ملی تقسیم کرد. در صرافی‌های بین‌المللی کاربران از سراسر دنیا فعالیت می‌کنند. نقدینگی بالا، امکان انجام انواع ترید و معامله و دسترسی به سایر ابزارها مثل استیکینگ از جمله خدمات اصلی این صرافی‌ها هستند. صرافی‌های ملی صرافی‌های ایجاد شده داخل هر کشور هستند که طبق قوانین آن کشور کار می‌کنند و امکان خرید ارز دیجیتال با ارز فیات آن کشور را برای کاربران فراهم می‌کنند.

در کشور ما نیز چندین صرافی ارز دیجیتال به صورت حرفه‌ای فعالیت می‌کنند که همه این صرافی‌ها ملزم به احراز هویت کاربران هستند و امکان مبادله با ریال را برای کاربران فراهم می‌کنند. صرافی ارز دیجیتال رابکس یکی از معتبرترین و قدیمی‌ترین صرافی‌های داخلی است که از خرید و فروش بیش از 300 ارز دیجیتال پشتیبانی می‌کند و با داشتن کیف پول امن، امکان تبدیل مستقیم ارزهای دیجیتال به یکدیگر را را برای کاربران فراهم می‌کند.

در مقابل صرافی‌های متمرکز، صرافی‌های غیرمتمرکز وجود دارند که به عنوان یک قرارداد هوشمند در بلاک چین‌ها ایجاد می‌شوند. این صرافی‌ها با استفاده از الگوریتم‌های بازارگردان غیرمتمرکز و استخرهای نقدینگی امکان تبدیل مستقیم ارزهای دیجیتال به یکدیگر را برای کاربران فراهم می‌کنند. استخرهای نقدینگی این پلتفرم‌ها نیز توسط سرمایه‌گذاران و در داخل قرارداد هوشمند تامین می‌شود و در عوض کارمزد تراکنش‌ها نیزبه آن‌ها اختصاص داده می‌شود. این صرافی‌ها نیاز به احراز هویت ندارند و کاربران به راحتی می‌توانند خرید و فروش ارزهای دیجیتال خود را در این پلتفرم‌ها نهایی کنند.

کوین و توکن در ارز دیجیتال چیست؟

در بخش کیف پول ارز دیجیتال چیست گفته شد که هر رمز ارز در بلاک چین معادل ییک تراکنش از یک حساب کاربری به حساب کاربری دیگر است. اصطلاحات کوین و توکن در بسیاری از مواقع برای اشاره به ارز دیجیتال استفاده می‌شود اما چه تفاوتی بین این دو واژه وجود دارد. به طور خلاصه کوین به ارز دیجیتال بومی یک بلاک چین گفته می‌شود که در بستر بلاک چین ایجاد می‌شود و به عنوان اصلی‌ترین ارز دیجیتال پروژه برای پرداخت کارمزدهای تراکنش‌ها استفاده می‌شود. بنابراین، ارز دیجیتال بیت کوین با نماد «BTC» کوین بلاک چین بیت کوین و ارز دیجیتال اتر با نماد «ETH» کوین بلاک چین اتریوم است.

در مقابل کوین، توکن به ارز دیجیتالی گفته می‌شود که داخل قراردادهای هوشمند مربوط به یک بلاک چین ایجاد شده است و بومی آن قرارداد هوشمند است. بنابراین، یک پروژه بلاک چین می‌تواند در درون خود صدها توکن ارز دیجیتال داشته باشد که همه آن‌ها از استانداردهای ساخت توکن بلاکچین پیروی می‌کنند. توکن‌ها در فعالیت‌های درون برنامه‌ای پروژه‌ها کاربرد دارند اما کارمزد انتقال آن‌ها در بلاک چین توسط کوین بلاک چین پرداخت می‌شود.

توکن‌ها بر اساس استاندارد استفاده شده به انواع قابل معاوضه و غیر قابل معاوضه NFT تقسیم می‌شوند. توکن قابل معاوضه توکنی است که همه واحدهای آن ارزش یکسانی دارد و می‌تواند به جای هم مورد استفاده قرار بگیرد. به عنوان مثال هر توکن «LINK» معادل دیگر توکن‌های لینک است. در مقابل NFTها منحصربه‌فرد هستند و با داشتن شناسه خاص و اتصال اطلاعات دیگر به آن‌ها از دیگر توکن‌های هم دسته جدا می‌شوند.

توکن‌های از نظر کاربردی نیز به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند. توکن حاکمیتی نوعی توکن ارز دیجیتال است که برای مدیریت فعالیت‌های پروتکل توسط عموم کاربران استفاده می‌شود. توکن کاربردی به توکنی گفته می‌شود که برای استفاده از خدمات مربوط به یک پروژه از آن استفاده می‌شود. نوع دیگری از توکن‌ها وجود دارد که ارزش خود را از ارزهای فیات یا کالاهایی مثل طلا به دست می‌آورند. به این دسته از توکن‌ها استیبل کوین گفته می‌شود.

رپد توکن چیست؟

در بخش‌های قبل فهمیدیم که ارز دیجیتال چیست و چگونه ایجاد می‌شود. از آن‌جایی که هر ارز دیجیتال به عنوان یک تراکنش در بلاک چپن ثبت می‌شود، امکان استفاده از یک ارز دیجیتال در بلاک چین پروژه دیگر وجود ندارد. دلیل این امر این است که ماینرها یا اعتبارسنج‌های یک بلاک چین تنها به اطلاعات تراکنش‌های شبکه خود دسترسی دارند. بنابراین یکی از مسائل اصلی ارزهای دیجیتال نحوه اتصال بلاک چین‌ها به یکدیگر است. یک جواب برای سوال روش اتصال ارز دیجیتال چیست در مفهوم «رپد توکن» (Wrapped Token) گنجانده شده است.

رپد توکن در اصل توکن معادل یک ارز دیجیتال در یک بلاک چین جدید است. رپد توکن امکان انتقال ارزش از یک بلاک چین به بلاک چین دیگر را فراهم می‌کند و از این طریق راه را برای گسترش کاربردهای بلاک چین‌ها  هموار می‌سازد. ایجاد رپد توکن به وسیله پروژه‌های پل بلاک چین انجام می‌شود. پل بلاک چین یک پروژه ارز دیجیتال است که امکان انتقال داده و ارز دیجیتال از یک بلاک چین به بلاک چین دیگر را به صورت امن فراهم می‌کند. روش‌های مختلفی برای انجام این کار وجود دارد و پل بلاک چینی می‌تواند متمرکز یا غیرمتمرکز باشد.

معروف‌ترین رپد توکن بازار «رپد بیت کوین» (WBTC) است که به صورت متمرکز کار می‌کند. فرآیند ایجاد رپد بیت کوین به این شکل است که بیت کوین‌های کاربران توسط تیم مدیریتی پل قفل می‌شود و معادل آن‌ها توکن رپد بیت کوین با استاندارد ERC-20 تولید می‌شود. این توکن‌ها امکان استفاده از بیت کوین در پروژه‌های دیفای و دیفای 2 شبکه اتریوم را برای کاربران فراهم می‌کند. هنگام تبدیل رپد توکن به کوین اصلی نیز ابتدا توکن رپد ایجاد شده سوزانده می‌شود و معادل آن در شبکه اصلی به کاربر پرداخت می‌شود.

توکن سوزی در ارز دیجیتال چیست؟

در بسیاری از پروژه‌های ارز دیجیتال برای کنترل میزان عرضه و تقاضا و گاهی اوقات برای رسیدن به اجماع، بخشی از توکن‌ها یا کوین‌های در گردش پروژه ارز دیجیتال برای همیشه از گردش خارج می‌شود. به این فرآیند توکن سوزی گفته می‌شود. توکن سوزی با ارسال ارزهای دیجیتال به یک کیف پول ارز دیجیتال که کلید خصوصی ندارد انجام می‌شود و بدین ترتیب هیچ شخصی قادر به بازیابی آن‌ها نیست. توکن سوزی تنها برای توکن‌ها نیست و در بسیاری از مواقع کوین‌های پروژه ارز دیجیتال سوزانده می‌شود.

الگوریتم اجماع برخی از پروژه‌های ارز دیجیتال با ایده توکن سوزی کار می‌کند و ماینرها برای نشا دادن حسن نیت خود به بلاک چین بخشی از توکن‌های خود را می‌سوزانند. برخی دیگر از پروژه‌ها بخشی از کارمزدهای تراکنش دریافت شده را می‌شوزانند تا از این طریق میزان عرضه و تقاضای توکن را تنظیم کنند. پروژه‌هایی مثل ارز دیجیتال بایننس نیز برای کاهش تعداد توکن‌های در گردش و افزایش ارزش رمز ارز خود از توکن سوزی توکن‌های در اختیار تیم پروژه استفاده می‌کنند. توکن سوزی یک پروژه ارز دیجیتال معمولا یک خبر خوب برای رمز ارز به حساب می‌آید.

انواع ارز دیجیتال غیرمتمرکز

در بخش انواع ارز دیجیتال چیست گفته شد که رمز ارزها یا کریپتوکارنسی‌ها تنها دسته غیرمتمرکز ارزهای دیجیتال هستند که از فناوری بلاک چین برای رسیدن به این ایده استفاده می‌کنند. خود رمز ارزها بر پایه کاربردها و ویژگی‌هایی که دارند به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند که در این بخش می‌خواهیم به بررسی مهم‌ترین آن‌ها بپردازیم.

آلت کوین چیست؟

در اولین دسته‌بندی‌های انجام شده برای ارزهای دیجیتال غیرمتمرکز، رمز ارزها به دو دسته بیت کوین و آلت کوین تقسیم می‌شوند. به هر ارز دیجیتال غیرمتمرکزی به غیر از بیت کوین آلت کوین گفته می‌شود. در سال‌های ابتدایی شکل گیری بازار ارزهای دیجیتال بسیاری از پروژه‌ها از فورک بیت کوین برای ایجاد رمز ارزهای جدید استفاده می‌کردند. آلت کوین‌های اولیه تفاوت‌های عمیقی با بیت کوین نداشتند و صرفا با انجام برخی تغییرات جزئی سعی داشتند مقیاس‌پذیری بیت کوین را افزایش دهند یا ویژگی‌هایی مثل حریم خصوصی را به آن اضافه کنند.

در حال حاضر بیت کوین بزرگترین ارز دیجیتال ار نظر ارزش بازار است که این مهم به دلیل اولین بودن آن و همچنین ایده اقتصادی آن در ساخت پول غیرمتمرکز است. سایر پروژه‌های ارز دیجیتال اگرچه ایده‌های جذابی دارند و نسبت به بیت کوین از تکنولوژی‌های پیشرفته‌تری استفاده می‌کنند اما تا به حال نتوانسته‌اند به ارزش بیت کوین نزدیک شوند. در حال حاضر دسته بندی ارزهای دیجیتال به آلت کوین ها و بیت کوین بیشتر برای بررسی تمایل سرمایه‌‌گذاران به سرمایه‌گذاری در بیت کوین یا آلت کوین‌ها از طریق مفهوم آلت سیزن استفاده می‌شود.

آلت سیزن چیست ؟

«آلت سیزن» (AltSeason) به این معنی است که تمایل سرمایه‌گذاران به خرید آلت کوین‌ها بیشتر از بیت کوین است. در هنگام آلت سیزن ارزش بازار آلت کوین‌ها به شدت افزایش می‌یابد و در مقابل ارزش بیت کوین ثابت می‌ماند یا با کمی افت روبه‌رو می‌شود. برای بررسی آلت سیزن نیاز است که دامیننس بیت کوین، آلت کوین‌ها و استیبل کوین‌ها مورد بررسی قرار بگیرد. دامیننس یک ارز دیجیتال نسبت ارزش بازار آن ارز به نسبت کل ارزش بازار ارزهای دیجیتال است و کاهش یا افزایش آن می‌تواند نشان‌گر عدم تمایل یا تمایل سرمایه‌گذاران به آن ارز دیجیتال باشد.

استیبل کوین یا ارز دیجیتال با ارزش ثابت چیست ؟

«استیبل کوین» (Stablecoin) نوع دیگری از ارزهای دیجیتال غیرمتمرکز است که ارزش آن‌ها به نسبت یک دارایی دیگر مثل ارز فیات ثابت است. این ارزها بیشتر به عنوان واسطه‌ خرید ارزهای دیجیتال استفاده می‌شوند و از آن‌جایی که خودشان ارز دیجیتال هستند سبب راحتی این کار می‌شوند. استیبل کوین‌ها بر اساس روش ایجاد انواع مختلفی دارند. معروف‌ترین نوع استیبل کوین‌ها استیبل کوین‌های متمرکز هستند که توسط سازمان‌ها متمرکز ایجاد می‌شوند. شرکت‌های سازنده این نوع استیبل کوین‌ها به ازای هر واحد استیبل کوین خود معادل آن را در بانک‌ها ذخیره‌سازی می‌کنند.

«تتر» (USDT) معروف‌ترین استیبل کوین متمرکز بازار است که توسط شرکت تتر در آمریکا ایجاد شده است. هر تتر معادل یک دلار آمریکا است و پشتوانه آن نیز به صورت دلار و سایر دارایی‌های شرکت در سیستم مالی آمریکا نگهداری و حسابرسی می‌شود. خرید تتر در صرافی رابکس به راحتی و با کمترین کارمزد انجام می‌شود. استیبل کوین‌های غیرمتمرکز نوع دیگری از استیبل کوین‌ها هستند که برخی از آن‌ها مانند «دای» (DAI) پشتوانه ارزهای دیجیتال معتبر مثل بیت کوین و اتریوم دارد و برخی الگوریتمی هستند و از مکانیزم عرضه و تقاضا قیمت استیبل کوین را ثابت نگه می‌دارند.

استیبل کوین‌های متمرکز از نظر قانونی قابل پیگیری هستند و امکان از دست دادن ارزش آن‌ها کم است اما متمرکز بودن آن باعث می‌شود که امکان دخالت در توزیع توکن‌های آن‌ها وجود داشته باشد. استیبل کوین‌های غیرمتمرکز الگوریتمی آنچنان که باید نتوانسته‌اند در حفظ ارزش استیبل کوین‌ها موفق عمل کنند. در نهایت، استیبل کوین‌ها غیرمتمرکز با پشتوانه ارز دیجیتال گزینه مناسبی هستند اما ریسک‌های مربوط به تغییرات شدید قیمتی ارزهای دیجیتال می‌تواند برای آن‌ها دردسرساز شود.

پرایوسی کوین یا ارز دیجیتال حریم خصوصی چیست ؟

ارزهای دیجیتال حریم خصوصی (Privacy coins) یک دسته معروف دیگر از ارزهای دیجیتال هستند که ویژگی اصلی آن‌ها حفظ حریم خصوصی کاربران با مخفی نگه‌داشتن اطلاعات تراکنش‌های آن‌ها است. در ارزهای دیجیتال اولیه مثل بیت کوین و اتریوم اطلاعات تراکنش‌ها به صورت عمومی در دسترس همه کاربران است. این ویژگی به شفافیت بالای بلاک چین کمک می‌کند. از طرفی چون رابطه مشخصی بین آدرس کیف پول کاربر و شخصیت حقیقی او وجود ندارد، حریم خصوصی کاربر نیز تا حدودی حفظ می‌شود.

در پروژه‌های ارز دیجیتال پرایوسی کوین علاوه بر این که رابطه‌ای بین شخصیت حقیقی کاربر و آدرس کیف پول او وجود ندارد، اطلاعات آدرس‌های درگیر در تراکنش‌ها و میزان مبلغ جابجا شده نیز مخفی می‌شود و تنها دو طرف درگیر تراکنش از اطلاعات آن خبر دارند. این ویژگی باعث می‌شود که حریم خصوصی کاربران در بالاترین سطح حفظ شود. ارزهای دیجیتال مونرو و زی کش از اصلی‌ترین پروژه‌های حفظ حریم خصوصی هستند.

مشکل اصلی ارز دیجیتال حریم خصوصی این است که می‌توان از آن برای مقاصد غیرقانونی مثل پول‌شویی و فرار مالیاتی استفاده کرد. این مساله باعث شده است که بسیاری از دولت‌ها به دنبال حذف این پروژه‌ها یا قانونمند کردن آن‌ها باشند. در حال حاضر هنوز این پروژه‌ها فعال هستند و به دلیل استفاده از الگوریتم اجماع کار مقاوم در برابر استفاده از ای سیک از بین بردن آن‌ها کار ساده‌ای نیست.

میم کوین در ارز دیجیتال چیست؟

«میم کوین» (MemeCoin) به دسته معروفی از ارزهای دیجیتال گفته می‌شود که هدف آن‌ها بیشتر بازی و سرگرمی و استفاده به عنوان انعام در محیط‌های دیجیتال است. دوج کوین اولین و معروف‌ترین میم کوین شناخته شده بازار است که به عنوان فورکی از لایت کوین ایجاد شده است و هدف اصلی آن به سخره گرفتن ایجاد تعداد زیادی پروژه ارز دیجیتال شبیه به بیت کوین در سال‌های اولیه توسعه بلاک چین بود.

دوچ کوین از اثبات کار استفاده می‌کند و محدودیتی برای تعداد ارزهای آن‌ها تعیین نشده است. در ابتدای پیدایش از دوج کوین برای مقاصد خیرخواهانه و پرداخت انعام استفاده می‌شد اما با گذشت زمان و افزایش محبوبیت، این ارز به یکی از اصلی‌ترین رمز ارزهای بازار ارز دیجیتال تبدیل شد. در سال‌های اخیر حمایت ایلان ماسک از این رمز ارز باعث شده است که احتمال خرید دوج کوین و استفاده از آن برای به دست آوردن ماشین‌های تسلا یا استفاده از آن در توییتر نیز در جامعه ارز دیجیتال مطرح باشد.

تمایل افراد برای سرمایه‌گذاری در دوج کوین باعث شد که تعداد زیای میم کوین در بازار ارزهای دیجیتال ایجاد شود. این ارزها که اکثرا در نماد خود از تصاویر حیوانات مختلف استفاده می‌کنند، کاربرد خاصی ندارند و اکثرا از طریق پامپ و دامپ و نوسانات قیمت نظر سرمایه‌گذاران خرد را به خود جلب می‌کنند. معروف‌ترین این ارزها «شیبا اینو» است که به عنوان یک توکن در شکه اتریوم ساخته شده است و در حال حاضر به دنبال گسترش فعالیت‌های خود در حوزه متاورس است.

شت کوین در ارز دیجیتال چیست؟

در بخش قبل فهمیدیم که میم کوین در ارز دیجیتال چیست و چرا کاربران به آن‌ها علاقمند هستند. شت کوین یک اصطلاح در بازار ارزهای دیجیتال است که برای ارزهایی که از نظر فنی و اقتصادی ایده جدید برای ارائه ندارند، گفته می‌شود. بنابراین، می‌توان گفت شت کوین دسته‌ای ارزهای دیجیتال نیست بلکه اصطلاحی برای اشاره به ارزهای بی‌ارزش یا کم ارزش است. سرمایه‌گذاران مختلف دیدگاه‌های متفاوتی نسبت به این مفهوم دارند.

برخی از سرمایه‌گذاران میم کوین‌ها و توکن‌ها و پروژه‌های کلاهبرداری را جزو شت کوین‌ها به حساب می‌آورند. برخی دیگر از سرمایه‌گذاران علاوه بر این ارزها، بسیاری از ارزهای دیجیتال را که مشابه قوی‌تر آن‌ها وجود دارد جزو شت کوین‌ها به حساب می‌آورند. به عنوان مثال، از نظر این دسته لایت کوین و ترون و کاردانو هم حزوی از شت کوین‌ها هستند. دسته دیگر نیز وجود دارند که اصل را بر غیرمتمرکز بودن رمز ارزها می‌گذارند و از این جهت تنها بیت کوین را رمز ارز ارزشمند می‌دانند و مابقی آلت کوین‌ها را به عنوان شت کوین معرفی می‌کنند.

اوراکل در ارز دیجیتال چیست ؟

یکی از مشکلات مهم پروژه‌های ارز دیجیتال پشتیبان قرارداد هوشمند، به دست آوردن اطلاعات مورد نیاز قراردادها است. بسیاری از اتفاقات جهان ما بیرون از فضای بلاک چین رخ می‌دهد و برای افزایش کاربردهای بلاک چین نیاز است که بتوان به شکلی غیرمتمرکز، این اطلاعات را به بلاک چین اضافه کرد. به عنوان مثال، اگر شما به دنبال دریافت قیمت فروش اتریوم در یک قرارداد هوشمند باشید، نیاز است که این داده را از صرافی‌های معتبر متمرکز و غیرمتمرکز به قرارداد اضافه کنید.

پروژه‌های ارز دیجیتال «اوراکل» (Oracle) دسته‌ای از پروژه‌های ارز دیجیتال هستند که هدف آن‌ها انتقال اطلاعات دنیای واقعی به بلاک چین و برعکس است. صحت اطلاعات ارائه شده توسط اوراکل‌ها بسیار مهم است و به همین دلیل حفظ امنیت اوراکل‌ ارز دیجیتال حیاتی است. اوراکل‌ها سعی می‌کنند اطلاعات مورد نیاز خود را از چندین منبع مطمئن به دست آورند و با بررسی آن‌ها داده صحیح را به کاربران ارائه کنند. این مساله نقطه شکست برای اوراکل را از بین می‌برد. «چین لینک» (Chainlink) اصلی ترین پروژه اوراکل بازار است که بسیاری از قراردادهای هوشمند از آن استفاده می‌کنند.

توکن حاکمیتی ارز دیجیتال چیست ؟

در بخش کوین و توکن در ارز دیجیتال چیست فهمیدیم که توکن‌ها در طی قراردادهای هوشمند ایجاد می‌شوند. بر مبنای این که این پروژه‌ها چه کاربردی دارند، توکن آن‌ها می‌تواند کاربرد خاصی داشته باشد. اگر برای توکن ایجاد شده در قرارداد هوشمند کاربردی تعریف نشده باشد، آن توکن ارزشمند نخواهد بود. از توکن‌ها می‌توان برای پرداخت هزینه خدمات و یا توکنیزه کردن سایر دارایی‌ها استفاده کرد اما یکی از اصلی‌ترین کاربردهای آن‌ها در حاکمیت پروژه و رای‌دهی به پروپوزال‌های ارائه شده است.

«توکن حاکمیتی» (Governance Token) به توکنی گفته می‌شود که کاربران با استفاده از آن می‌توانند در مدیریت پروژه نقش داشته باشند و به پروپوزال‌های ارائه شده رای بدهند. برخی از پروژه‌ها به همه دارندگان توکن ارز دیجیتال پروژه امکان شرکت در رای‌گیری را می‌دهند اما برخی دیگر تنها به کاربرانی که توکن‌های خود را در فرآیند استیکینگ ارز دیجیتال قفل کرده‌اند این امکان را فراهم می‌کنند. توجه به این نکته مهم است که بسیاری از پروژه‌های ارز دیجیتال از کوین خود نیز به عنوان ابزار حاکمیت استفاده می‌‌کنند و لفظ توکن حاکمیتی لزوما به معنی توکن بودن نیست.

وب 3 در ارز دیجیتال چیست؟

کاربردهای ارز دیجیتال در حوزه‌های مختلفی تعریف شده است که یکی از این حوزه‌ها وب 3 است. وب 3 نسل جدید صفحات وب است که در آن به حریم خصوصی کاربران و غیرمتمرکز بودن پروژه‌ها اهمیت داده می‌شود. این مساله باعث می‌شود که شرکت‌های بزرگ و دولت‌ها امکان دخالت در فعالیت‌های کاربران و سانسور اطلاعات آن‌ها را نداشته باشند. ذخیره‌سازی اطلاعات، دسترسی به داده‌ها، به اشتراک ‌گذاری اطلاعات، سیستم‌های پیام رسان و شبکه‌های اجتماعی از جمله حوزه‌هایی هستند که در وب 3 مطرح هستند.

در وب 3 کاربران با استفاده از انواع کیف پول ارز دیجیتال به اینترنت وصل می‌شوند و تنها با همان آدرس شناخته می‌شوند. کاربران نیازی به وارد کردن اطلاعات شخصی خود در هنگام استفاده از خدمات اینترنتی ندارند و اطلاعات آن‌ها نیز در اختیار دیگران قرار نمی‌گیرد. این ویژگی‌ها باعث شده است که وب 3 به یکی از حوزه‌های اصلی ارز دیجیتال تبدیل شود. در حال حاضر بسیاری از پروژه‌های ارز دیجیتال معروف مثل پولکادات، گراف و چین لینک به صورت تخصصی در این حوزه فعال هستند. سایر پروژه‌ها نیز به صورت غیرمستقیم جزوی از این حوزه به شمار می‌آیند.

دائو در ارز دیجیتال چیست؟

غیرمتمرکز بودن اصلی‌ترین ویژگی پروژه‌های ارز دیجیتال است. بسیاری از پروژه‌های ساخته شده در این فضا توسط قراردادهای هوشمند ساخته می‌شوند و به همین دلیل امکان غیرمتمرکز کردن آن‌ها با استفاده از الگوریتم اجماع وجود ندارد. بنابراین، ممکن است یک بلاک چین به صورت غیرمتمرکز اداره شود اما یک پروژه که به صورت قرارداد هوشمند در آن پیاده شده است غیرمتمرکز نباشد. «دائو» یا «سازمان خودگردان غیرمتمرکز» (Decentralized Autonomous Organization | DAO) برای حل این مشکل ایجاد شده است.

دائو در واقع یک سازمانی است که هدف آن مدیریت برنامه‌های آتی یک پروژه ارز دیجیتال به صورت غیرمتمرکز است. در دائو کاربران با در اختیار داشتن توکن‌های حاکمیتی پروژه می‌توانند به ارائه ایده‌ها و نظرات خود بپردازند یا درباره تایید یا رد ایده‌های دیگران نظر بدهند. بدین طریق کاربرانی که توکن‌های پروژه را در اختیار دارند به صورت غیرمتمرکز در فعالیت آن نقش ایفا می‌کنند. طبیعی است که هر کاربری که تعداد بیشتری توکن داشته باشد می‌تواند بر روی نتایج نظرسنجی اثر بیشتری داشته باشد. بنابراین، برای بررسی غیرمتمرکز بودن این نوع پروژه‌ها باید به نحوه توزیع توکن‌های پروژه نیز دقت کرد.

در بلاک چین‌های اثبات سهام علاوه بر استفاده از کوین پروژه جهت تامین امنیت بلاک چین، از آن به عنوان توکن حاکمیتی برای مدیریت برنامه‌های پروژه نیز استفاده می‌شود تا علاوه بر غیرمتمرکز شدن اجماع، برنامه‌های توسعه پروژه نیز غیرمتمرکز شود. پروژه «میکر دائو» (MakerDAO) جزو اصلی‌ترین پروژه‌های ارز دیجیتال است که از توکن حاکمیتی «MKR» برای مدیریت غیرمتمرکز وام دهی خود و ایجاد استیبل کوین «DAI» استفاده می‌کند.

مزایای ارز دیجیتال چیست؟

در بخش‌های قبلی فهمیدیم که انواع ارز دیجیتال چیست و چگونه از آن‌ها استفاده می‌شود. بسیاری از ارزهای دیجیتال کاربردهایی دارند که بدون وجود بلاک چین نیز ارائه می‌شد اما وجود مزیت‌هایی در این تکنولوژی باعث استفاده از ارز دیجیتال شده است. در پاسخ به مزایای ارز دیجیتال چیست می‌توان به موارد زیر به عنوان مهم‌ترین نکات مثبت رمز ارزها اشاره کرد.

• غیرمتمرکز بودن و عدم دخالت دولت‌ها و نهادهای متمرکز در فرآیندهای مالی و سایر حوزه‌های کاربردی
• امنیت بیشتر نسبت به سیستم‌های فعلی
• حفظ حریم خصوصی کاربران
• هزینه‌های کم و سرعت بالا در پرداخت‌های بین‌المللی
• ایجاد پول غیرمتمرکز با قابلیت عدم ایجاد پول جدید و مقاوم در برابر تورم
• امکان انتقال پول به صورت 24 ساعته در تمام نقاط دنیا
• ایچاد روش‌های کسب درآمد از ارز دیجیتال برای کاربران

معایب ارز دیجیتال چیست ؟

در بخش قبل فهمیدیم که مزایای ارز دیجیتال چیست. اما این به معنی کامل بودن ارزهای دیجیتال نیست. ایجاد دنیای غیرمتمرکز علی‌رغم تمام مزیت‌های خود، معایبی دارد که باعث می‌شود استفاده از ارز دیجیتال همچنان فراگیری بالایی نداشته باشد. در پاسخ به معایب ارز دیجیتال چیست می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

• استفاده از ارزهای دیجیتال برای موارد غیرقانونی مثل پولشویی و فرار از مالیات
• سرعت پایین در پرداخت‌های خرد نسبت به سیستم‌های موجود
• نوسان بالای قیمت ارزهای دیجیتال
• عدم حمایت دولت‌ها و عدم عمومی شدن کاربرد ارزهای دیجیتال
• افزایش انواع کلاهبرداری‌ها در فضای ارز دیجیتال و عدم تامین امنیت ارز دیجیتال کاربران
• سختی کار با ابزارهای طراحی شده در بلاک چین

جمع‌بندی

در این مقاله فهمیدیم که ارز دیجیتال چیست و چه تفاوتی با ارز فیات دارد. علاوه بر این، سوالاتی مانند نقش بلاک چین در ارز دیجیتال چیست و مزایا و معایب ارز دیجیتال چیست را بررسی کردیم. بررسی انواع ارزهای دیجیتال مانند آلت کوین‌ها، میم کوین‌ها و پرایوسی کوین‌ها بخش مهم دیگری از پاسخ به سوال ارز دیجیتال چیست بود که در این مقاله پاسخ داده شد.