رپد توکن چیست؟ آموزش جامع مفهوم Wrapped Token در ارز دیجیتال

هر دارایی دیجیتال را می‌توان در بلاک چین مرتبط با آن دارایی استفاده کرد، اما آیا می‌توان آن‌ها را در یک بلاک چین دیگر به کار برد؟ به عنوان مثال، اگر بخواهیم ارز دیجیتال بیت کوین را به جای بلاک چین خود در بلاک چین اتریوم به کار بگیریم،‌ باید چه اقداماتی انجام دهیم؟ کوین‌هایی که در یک بلاک چین خاص قرار دارند،‌ به سادگی قابل انتقال به بلاک چین‌های دیگر نیستند و برای عملی کردن این انتقال، نیاز داریم عملیاتی روی کوین‌ها انجام دهیم تا در یک بلاک چین دیگر قابل استفاده باشند. سوال رپد توکن چیست در چنین شرایطی مطرح می‌شود.

بلاک چین‌های مختلف مانند بیت کوین و اتریوم، عملکرد و قابلیت‌های متفاوتی دارند. این بلاک چین‌ها به واسطه تفاوت‌های بنیادی الگوریتم‌های خود،‌ نمی‌توانند با هم ارتباط برقرار کنند. این مسئله باعث می‌شود بلاک چین‌ها استقلال و امنیت بیشتری داشته باشند،‌ اما در عین حال وجود فضایی مشترک که در‌ آن داده‌ها و اطلاعات به سادگی تبادل شوند،‌ امری مهم تلقی می‌شود. برای ایجاد این فضا و استفاده از دارایی‌های غیر بومی در بلاک چین، از Wrapped Token استفاده می‌کنیم. در این مقاله قصد داریم به این سوال پاسخ دهیم که رپد توکن چیست و چگونه کار می‌کند. پس از آن، مزایا و معایب این نوع توکن‌ها را بررسی و انواع آن را معرفی می‌کنیم.

رپد توکن چیست ؟

رپد توکن‌ها، توکن‌هایی هستند که نماینده ارز دیجیتالی از یک بلاک چین دیگر محسوب می‌شوند و ارزش آن‌ها به ارزش رمز ارزی که آن را نمایندگی می‌‌کنند، وابسته است. Wrapped Token تقریبا مشابه استیبل کوین عمل می‌کند و هر دو ارزش خود را از دارایی دیگری می‌گیرند. این دارایی در استیبل کوین، پول رسمی یا همان ارز فیات است اما رپد توکن‌ها معمولا دارایی بومی‌ای از یک بلاک چین دیگر را نمایندگی می‌کنند.

رپد توکن‌ها را می‌توان مانند هر ارز دیجیتال دیگری معامله کرد. به‌علاوه، این توکن‌ها در هر زمانی قابلیت بازخرید دارند، یعنی می‌توان آن‌ها را به نهاد صادرکننده پس داد و با توکن یا کوین اصلی تعویض کرد. به این بازخرید،‌ «آن‌رپد شدن» (Unwrapped) می‌گویند.

یکی از مهم‌ترین مزایای رپد توکن‌ها، ایجاد فضایی تعاملی میان ارزهای دیجیتال و بلاک چین‌هایی است که با یکدیگر سازگاری ندارند. این فضا،‌ راه را برای فعالیت‌هایی همچون وام‌دهی بیت کوین و اتر بر «دیفای» (DeFi) می‌گشاید. همین امر موجب افزایش قدرت نقدشوندگی در سرویس‌های غیر متمرکز شده و کارایی دارایی‌های رمز ارز را افزایش می‌دهد.

برخی از بلاک چین‌های جدیدتر مانند «پولکادات» (Polkadot)، از ابتدا با هدف برطرف کردنِ مشکلات همکاری بلاک چین‌ها ایجاد شدند. با این وجود، یافتن راه‌حلی برای رفع مشکل ارتباطی بین شبکه‌های قدیمی‌تر مانند اتریوم و بیت کوین نیز ضروری به نظر می‌رسید، بنابراین استفاده از رپد توکن‌ها توانست کمک بزرگی به این شبکه‌ها باشد.

رپد توکن چگونه کار می‌کند؟

در بخش قبل با رپد توکن چیست آشنا شدیم و ماهیت آن را دریافتیم. در این بخش، قصد داریم به این سوال پاسخ دهیم که رپد توکن چگونه کار می‌کند. برای نمونه، «رپد بیت کوین» (WBTC)، نسخه توکن‌شده بیت کوین بر اتریوم را در نظر بگیرید. رپد بیت کوین یک توکن با استاندارد «ERC-20» است که قیمتی وابسته به قیمت بیت کوین دارد و به شما اجازه می‌دهد تا به طور کارآمد از بیت کوین بر شبکه اتریوم استفاده کنید.

برای ایجاد Wrapped Token نیاز به یک فرد، کیف پول چند امضایی، «دائو یا سازمان خودگردان غیر متمرکز» (DAO) یا حتی یک «قرارداد هوشمند» (Smart Contract) است که متولی نگهداری از رمز ارزهای اصلی باشد. بسیاری از صرافی‌ها همچون «بایننس»،‌ چنین خدمتی را ارائه می‌دهند. به عنوان مثال به ازای هر رپد بیت کوین، یک رمز ارز بیت کوین ذخیره و سندی از این عملیات بر روی بلاک چین ثبت می‌شود.

فرض کنید قصد داریم از بیت کوین در شبکه اتریوم استفاده کنیم. روند صدور یک رپد توکن به این صورت است که کاربر با خرید بیت کوین آن‌ها را به متولی ارسال کرده و متولی به میزان ارزش کوین‌های ارسالی،‌ در شبکه اتریوم توکن ایجاد می‌کند. به همین ترتیب،‌ هنگامی که کاربر بخواهد Wrapped Token را به ارز دیجیتال اولیه یا همان بیت کوین بازگرداند،‌ باید به متولی درخواست دهد که توکن مربوطه را از ذخایر آزاد کند. به زبان ساده‌تر،‌ به ازای هر رپد بیت کوین موجود، همواره یک بیت کوین نزد متولی ذخیره می‌شود و ارزش آن‌ها بر اساس قیمت تتر با یکدیگر برابر است.

فرآیند ایجاد و مدیریت رپد توکن‌ها توسط یک متولی، باز و غیر متمرکز بودنِ‌ شبکه بلاک چین را زیر سوال می‌برد. با این وجود، دنیای تکنولوژی همواره به سرعت در حال پیشرفت است و ممکن است در آینده،‌ روش‌هایی برای تمرکززدایی از این فرآیند نیز کشف شود. در حال حاضر نیز با استفاده از قرارداد هوشمند این فرآیند به شکل امن‌تری انجام می‌شود. حال که با نحوه عملکرد رپد توکن آشنا شدیم، در ادامه به بررسی مزایا و معایب این نوع توکن‌ها می‌پردازیم.

مزایای رپد توکن چیست ؟

در بخش قبل به سوالات رپد توکن چیست و چگونه کار می‌کند پاسخ دادیم. Wrapped Token و استفاده از آن، می‌تواند در بسیاری از موارد به ما کمک کند. شبکه‌های بیت کوین و اتریوم را در نظر بگیرید. بخش عظیمی از پروژه‌های دیفای و دیفای 2 بر بلاک چین اتریوم اجرا می‌شود، بنابراین برای کاربران بیت کوین بسیار آزاردهنده است که نتوانند به این بخش از فضای دیفای دسترسی داشته باشند.

با تبدیل بیت کوین به رپد بیت کوین، کاربران می‌توانند به راحتی از این فضا و اپلیکیشن‌های آن بهره ببرند. همچنین از آن‌‌جا که قدرت نقدشوندگی بیت کوین به مراتب بیشتر از سایر بلاک چین‌ها است، استفاده از رپد بیت کوین این قدرت نقدشوندگی را به فضای اتریوم نیز منتقل می‌کند. این ویژگی برای هر دو بلاک چین دیگر نیز می‌تواند صادق باشد.

علاوه بر این،‌ کاربران با بهره‌برداری از بلاک چین اتریوم برای انجام تراکنش‌های بیت کوین، «گس فی» (Gas fee) کمتری متحمل می‌شوند و در عین حال زمان تراکنش‌ها به میزان قابل توجهی کاهش می‌یابد. این کاهش به این دلیل است که بلاک چین‌های لایه دوم اتریوم، بیش از دو برابر سریع‌تر از بلاک چین‌های نسل اول مثل بیت کوین هستند.

معایب رپد توکن چیست ؟

رپد توکن‌ها مزایای زیادی دارند، اما در عین حال خالی از عیب نیستند. در بسیاری از پیاده‌سازی‌های فعلی رپد توکن‌ها نیاز است که برای نگهداری وجوه، اعتماد زیادی به متولی داشته باشیم. استفاده از رپد توکن‌ها برای «تراکنش‌های بین‌ زنجیره‌ای» (Cross-Chain Transactions) امن معمولا به یک متولی متمرکز نیاز دارد. تراکنش‌های بین زنجیره‌ای، تراکنش‌هایی هستند که میان بلاک چین‌های مختلف انجام می‌شوند و اجرای آن‌ها توسط پل بلاک چین صورت می‌گیرد.

وجود متولی متمرکز در این فرآيند، برای فضای بلاک چین چندان مناسب نیست و یکی از معایب رپد توکن محسوب می‌شود. امروزه برخی از گزینه‌های غیر متمرکز نیز در دست تکمیل هستند و ممکن است در آينده در دسترس کاربران قرار بگیرند. علاوه بر مورد قبلی، فرآیند ایجاد توکن‌ها نیز می‌تواند به دلیل گس فی بالا، نسبتا هزینه‌بر باشد و همین امر از محدودیت‌های استفاده از Wrapped Token محسوب می‌شود. حال که معایب و محدودیت‌های رپد توکن را برشمردیم، در ادامه انواع رپد توکن چیست را بررسی می‌کنیم.

انواع رپد توکن چیست؟

در بخش‌های پیشین رپد توکن چیست را معرفی و مزایا و معایب آن را مرور کردیم. در این بخش، به بررسی سوال انواع رپد توکن چیست می‌پردازیم. برخی معتقدند که استیبل کوین‌ها علی‌رغم تفاوت‌های قابل توجهی که با رپد کوین‌ها دارند، اولین نوع از آن‌ها محسوب می‌شوند. به عنوان مثال، ارز دیجیتال «تتر» (USDT) را در نظر بگیرید. تتر استیبل کوینی است که به میزان یک دلارِ آمریکا وابسته است، اما به ازای هر تتر، مقدار دقیق یک دلار فیزیکی ذخیره نمی‌شود و این ذخیره می‌تواند از دارایی‌هایی گوناگونی از جمله ارز فیات، معادل‌های نقدی، سرمایه‌گذاری‌ها و غیره تشکیل شده باشد.

به غیر از استیبل کوین‌ها،‌ دو نوع مختلف از Wrapped Token وجود دارد. این دو نوع عبارت‌اند از توکن‌های «تسویه نقدی» (Cash-Settled) و توکن‌های «قابل بازخرید» (Redeemable). توکن‌های تسویه نقدی، قابل بازخرید با دارایی پایه نیستند اما توکن‌های قابل بازخرید به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهند که رپد توکن را با دارایی پایه مبادله کنند. با در نظر داشتن دسته‌بندی‌های رپد توکن در ذهن، در ادامه مقاله این توکن‌ها را در بلاک چین‌های اتریوم و بایننس اسمارت چین بررسی می‌کنیم.

رپد توکن در اتریوم

رپد توکن‌ها در اتریوم، توکن‌هایی از سایر بلاک چین‌ها هستند که برای سازگاری با استاندارد ERC-20 ایجاد شده‌اند. با کمک این توکن‌ها، می‌توان از دارایی‌هایی غیر بومی نیز در اتریوم استفاده کرد. برای رپد و آن‌رپد کردن توکن‌ها در اتریوم، باید هزینه گس را متحمل شد.

«رپد اتر» (WETH)‌ یکی از مثال‌های Wrapped Token در اتریوم است. همان‌طور که می‌دانید، وجود اتر در پرداخت تراکنش‌های شبکه اتریوم الزامی است و از سوی دیگر، ERC-20 یک استاندارد فنی برای صدور توکن در اتریوم محسوب می‌شود، مثلا توکن «بیسیک اتنشن» (BAT) و «اومیسگو» (OMG)، توکن‌های ERC-20 هستند. با این وجود، اتر به دلیل ایجاد شدن پیش از استاندارد ERC-20، با آن سازگاری ندارد.

از آن‌جا که بسیاری از «برنامه‌های غیر متمرکز» (DApps) دنیای وب 3 از شما می‌خواهند تا اتر و توکن‌های ERC-20 را مدام به هم تبدیل کنید، این مسئله ناسازگاری می‌تواند مشکلاتی برای شما بیافریند. به همین دلیل، توکن رپد اتر به عنوان نسخه‌ای از این ارز دیجیتال که با استاندارد ERC-20 سازگار باشد، ساخته شد. این توکن در واقع رپد توکنی از خود اتر بر روی شبکه اتریوم است.

رپد توکن در بایننس اسمارت چین

درست مانند رپد توکن‌های موجود در اتریوم، می‌توان بیت کوین و بسیاری از انواع کریپتوکارنسی را برای استفاده در «بایننس اسمارت چین» (BSC)، تبدیل به Wrapped Token کرد. «بایننس بریج» (Binance Bridge) به شما امکان می‌دهد که دارایی‌های ارز دیجیتال خود را برای استفاده در بایننس اسمارت چین، تبدیل به توکن‌های با استاندارد «BEP-20» کنید.

هنگامی که دارایی‌های خود را به بایننس اسمارت چین انتقال دادید،‌ می‌توانید آن‌ها را معامله کرده یا از آ‌ن‌ها در اپلیکیشن‌های «ییلد فارمینگ» (Yield Farming) مختلف استفاده کنید. میزان هزینه‌های گس در بایننس اسمارت چین، بسیار کمتر از سایر بلاک چین‌ها است و به همین دلیل انتقال رپد توکن‌های اتریوم و بیت کوین در این شبکه بسیار مقرون به صرفه است. در صرافی ارز دیجیتال رابکس امکان استفاده از شبکه بایننس برای انتقال بسیاری از ارزهای دیجیتال فراهم است.

جمع‌بندی

رپد توکن‌ها به ما کمک می‌کنند تا پلی میان بلاک چین‌های گوناگون ایجاد کنیم. Wrapped Token، نسخه توکن‌شده یک دارایی است که به شکلِ بومی،‌ در یک بلاک چین دیگر وجود دارد. این توکن‌ها به ایجاد قابلیت همکاری در میان ارزهای دیجیتال و اکوسیستم دیفای کمک می‌کنند. رپد توکن‌ها راه جدید به سمت دنیایی می‌گشایند که در آن سرمایه کارآمدتر است و برنامه‌ها می‌توانند به راحتی نقدینگی را با یکدیگر به اشتراک بگذارند.