ریزش شاخص ترس و طمع در روزهای اخیر بار دیگر توجه معامله‌گران بازار ارز دیجیتال را به خود جلب کرده است. این شاخص که احساسات عمومی بازار را میان دو وضعیت «ترس» و «طمع» اندازه‌گیری می‌کند، اکنون به محدوده ۱۰ رسیده؛ سطحی که معمولاً نشان‌دهنده ترس شدید و فشار فروش سنگین در بازار است. اهمیت این عدد زمانی بیشتر می‌شود که بدانیم طی سال‌های گذشته هر بار ریزش شاخص ترس و طمع به زیر محدوده ۱۲–۱۰ رخ داده، بازار در ادامه نشانه‌هایی از بازگشت را تجربه کرده است.
یکی از معروف‌ترین نمونه‌ها مربوط به دوره‌ای است که بیت‌کوین در حوالی ۱۵ هزار دلار معامله می‌شد. در همان مقطع، شاخص احساسات بازار برای مدت کوتاهی زیر عدد ۱۰ قرار گرفت و پس از آن آغاز یکی از قدرتمندترین موج‌های صعودی بیت‌کوین رقم خورد. از همین‌رو بسیاری از تحلیلگران، افت دوباره این شاخص را نه یک سیگنال منفی، بلکه هشداری از رسیدن بازار به کف‌های قیمتی می‌دانند؛ جایی که فروشندگان خسته شده و عرضه به حداقل می‌رسد.
چرا ریزش شاخص ترس و طمع اهمیت دارد؟
شاخص ترس و طمع بر اساس معیارهایی مانند نوسانات، حجم معاملات، روند شبکه‌های اجتماعی، سلطه بیت‌کوین و سرچ‌های گوگل محاسبه می‌شود. زمانی که شاهد ریزش شاخص ترس و طمع به سطوح تک‌رقمی هستیم، یعنی فشار روانی شدیدی بر بازار حاکم شده و سرمایه‌گذاران خرد در حال فروش هیجانی دارایی‌هایشان هستند. این وضعیت از نظر تکنیکال و رفتارشناسی بازار معمولاً با دوره‌های اشباع فروش همراه است، و معامله‌گران حرفه‌ای آن را نشانه‌ای بالقوه برای ورود به بازار می‌دانند.
همین موضوع باعث شده این بار هم نگاه‌ها به سمت احتمال صعودی بیت کوین معطوف شود. زمانی که احساسات عمومی در پایین‌ترین حد خود قرار دارد، کوچک‌ترین تغییر در جریان پول، ورود سرمایه‌گذاران بزرگ یا یک خبر مثبت می‌تواند جهت بازار را به‌طور کامل تغییر دهد.
آیا الگوی گذشته دوباره تکرار می‌شود؟
پرسش مهم این است که آیا افت اخیر شاخص مانند گذشته می‌تواند نشانه آغاز یک روند مثبت باشد یا خیر. مقایسه رفتار بازار نشان می‌دهد هرچند تاریخ همیشه تکرار نمی‌شود، اما در بازارهای مالی شباهت‌های رفتاری بسیار وجود دارد. در دوره قبلی، زمانی که شاخص به زیر ۱۰ سقوط کرد، بیت‌کوین در محدوده ۱۵ هزار دلار کف‌سازی کرد و سپس وارد روند صعودی چندماهه شد.
اکنون نیز بازگشت شاخص به محدوده ۱۰ باعث شده بسیاری از تحلیلگران معتقد باشند احتمال صعود قیمت بیت کوین نسبت به روزهای اخیر افزایش یافته است. این تحلیلگران می‌گویند بازار در شرایطی قرار دارد که ترس شدید به اوج رسیده و معمولاً پس از چنین شرایطی نوبت ورود خریداران جدید است.
عوامل تقویت‌کننده احتمال صعود
برای افزایش احتمال صعودی بیت کوین تنها احساسات بازار کافی نیست. عوامل مکمل دیگری نیز وجود دارند:
-
کاهش فشار فروش ماینرها: معمولاً در شرایط ترس شدید، ماینرها فروش خود را کم می‌کنند و این موضوع به کاهش عرضه کمک می‌کند.
-
انباشت سرمایه‌گذاران بلندمدت: داده‌های آن‌چین نشان می‌دهد هولدرهای قدیمی در سطوح پایین تاریخی ریزش شاخص تمایل زیادی به فروش ندارند.
-
افزایش احتمال ورود سرمایه جدید: بازار در محدوده‌های کم‌ریسک‌تر معمولاً جذابیت بیشتری برای سرمایه‌گذاران تازه‌وارد ایجاد می‌کند.
-
اخبار سیاسی و اقتصادی تأثیرگذار: هرگونه تصمیم کلان اقتصادی یا تصویب مقررات جدید می‌تواند به شکل مستقیم به افزایش احتمال صعودی بیت کوین کمک کند.
جمع‌بندی: آیا ریزش شاخص ترس و طمع سیگنال خرید است؟
در نهایت باید گفت ریزش شاخص ترس و طمع به سطح ۱۰ یک نشانه مهم رفتاری است، اما به‌تنهایی نمی‌تواند معیار تصمیم‌گیری قطعی باشد. با این حال، سابقه تاریخی نشان می‌دهد که بازار کریپتو معمولاً پس از رسیدن به چنین نقاطی واکنش مثبت نشان می‌دهد. هرچه احساسات معامله‌گران منفی‌تر می‌شود، احتمال شکل‌گیری یک کف قیمتی بیشتر خواهد بود و این موضوع می‌تواند زمینه‌ساز ورود پول جدید باشد.
اگرچه تضمینی برای تکرار الگوی صعودی گذشته وجود ندارد، اما داده‌ها و رفتار بازار این احتمال را تقویت می‌کنند که احتمال صعودی بیت کوین نسبت به قبل بیشتر شده است. بنابراین معامله‌گران حرفه‌ای اکنون این شاخص را بیشتر از همیشه زیر نظر دارند، زیرا ممکن است آغاز یک چرخه جدید دقیقاً از همین‌جا شروع شود.
