AppChain چیست؟ 0 تا 100 اپ چین یا بلاک چین مخصوص برنامه

در دنیای پرسرعت بلاک چین، «اپ چین‌» (AppChain) یکی از مفاهیم جدید است که به توسعه دنیای غیرمتمرکز کمک می‌کند. اما بلاک چین مخصوص برنامه چیست و چه کمکی به ما می‌کند. در این مقاله علاوه بر پاسخ به سوال AppChain چیست، به بررسی نحوه کار این پروژه‌ها و مقایسه آن‌ها با دیگر راه‌حل‌های دنیای بلاک چین می‌پردازیم. در نهایت چند مورد محبوب ترین بلاک چین های مخصوص برنامه را معرفی می‌کنیم.

AppChain چیست و چگونه کار می کند؟

AppChain یک بلاک چین است که برای یک برنامه خاص طراحی شده است. بلاک چین مخصوص برنامه را می‌توان به عنوان یک راه حل تخصصی لایه 1 در نظر گرفت که به یک راه حل لایه 0 عمومی متصل می‌شود. راه حل لایه 0 زیرساخت و قابلیت همکاری اولیه را برای اپ چین ها فراهم می‌کند، در حالی که خود appchainها برای برنامه ها کاربردی، عملکرد سفارشی ارائه می دهند.

• مطالعه بیشتر: لایه صفر بلاک چین چیست؟ صفر تا صد بلاک چین لایه صفر

مزیت AppChain آزادی و کنترل بیشتر برای توسعه دهندگان است. علاوه بر این، اپ چین‌ها امنیت و مقیاس پذیری لایه صفر را درون خود دارند و از این نظر بسیار کاربردی هستند. پروژه‌های بلاک چین ممکن است به دلایل مختلف از معماری Appchain برای فعالیت خود استفاده کنند که در ادامه مهمترین دلایل بررسی شده‌اند.

• مقیاس پذیری در بلاک چین های مخصوص برنامه: برنامه ها مجبور نیستند برای فضای بلاک در یک سیستم appchain رقابت کنند. این باعث بهبود عملکرد و توان عملیاتی برنامه‌ها و همچنین کاهش ازدحام و هزینه‌ها در شبکه اصلی می‌شود.

• سفارشی سازی در اپ چین ها:در یک سیستم appchain، توسعه دهندگان در انتخاب الگوریتم اجماع، ساختارهای حاکمیتی و مدل های اقتصادی آزادند. این به توسعه دهندگان آزادی و خلاقیت بیشتری برای طراحی برنامه‌های خود می‌دهد.

• قابلیت همکاری در AppChain: به لطف پروتکل ها و استانداردهای مشترک، برنامه‌ها می‌توانند در سراسر یک اکوسیستم گسترده‌تر ارتباط برقرار کرده و تبادل ارزش کنند. این یک اکوسیستم مرتبط‌تر و متنوع‌تر از برنامه‌ها می‌سازد.

• نوآوری در بلاک چین مخصوص اپلیکیشن: توسعه‌دهندگان آزادند تا مدل‌های جدید اقتصادی و حکمرانی را بدون تأثیر منفی بر زنجیره اصلی آزمایش کنند. این کار محیطی پویاتر و مشارکتی برای توسعه ایجاد می‌کند.

کدام بلاک چین‌ها از اپ چین استفاده می‌کنند؟

روش‌های مختلفی برای پیاده‌سازی اپ چین وجود دارد، اما دو مورد از برجسته‌ترین نمونه‌ها اپ چین‌های مبتنی بر پروژه‌های لایه صفر کازماس و پولکادات هستند. کازماس به عنوان اینترنت بلاک چین با Cosmos SDK و الگوریتم اجماع Tendermint که در هسته آن قرار دارد کار می‌کند.

هر Appchain در اکوسیستم کازماس «منطقه» (Zone) نامیده می‌شوند و به زنجیره اصلی Cosmos به عنوان Hub متصل می‌شوند و یک شبکه زنجیره‌ای به هم پیوسته را ایجاد می‌کنند. چند نمونه از appchainهای ساخته شده در Cosmos در ادامه آورده شده‌اند.

• شبکه Akash: یک پلتفرم غیرمتمرکز رایانش ابری است که از ظرفیت محاسباتی استفاده نشده برای ارائه خدمات ابری مقرون به صرفه و مقاوم در برابر سانسور استفاده می‌کند.

• صرافی غیرمتمرکز Osmosis: یک صرافی غیرمتمرکز ارز دیجیتال است که به کاربران امکان می‌دهد استخرهای نقدینگی سفارشی را در مناطق مختلف اکوسیستم کازماس ایجاد کرده و به معامله ارزهای دیجیتال بپردازند.

پروژه پولکادات یک مثال دیگر برای اکوسیستم اپ چین است که از شبکه‌ای از بلاک چین‌های ناهمگن استفاده می‌کند. هر Appchain در پولکادات که با اصطلاح پاراچین‌ مشخص می‌شود، به زنجیره Relay که همان زنجیره مرکزی شبکه پولکادات است وصل می‌شود.

دقیقا مشابه کازموس، این منجر به امنیت مشترک بدون به خطر انداختن مقیاس‌پذیری می‌شود و همچنین تبادل ارزش برای پاراچین‌ها را تسهیل می‌کند. البته دو روش از نظر زیرساختی با یکدیگر تفاوت‌هایی دارند که مربوط به این بحث نیست. در ادامه دو نمونه از اپ چین های ساخته شده بر روی پولکادات معرفی شده است.

• Acala: این پروژه یک مرکز مالی غیرمتمرکز است که خدمات مختلفی در حوزه‌هایی مثل استیبل کوین با وثیقه چندگانه، استیکینگ و مبادله غیرمتمرکز ارزهای دیجیتال ارائه می‌دهد.

• Litentry: این پروژه یک تجمیع کننده هویت میان زنجیره‌ای است که تأیید هویت غیرمتمرکز و مدیریت شهرت را ارائه می‌دهد.

مقایسه بلاک چین مخصوص برنامه با سایر بلاک چین ها

بلاک چین‌ها امروزه در حوزه‌های مختلفی فعالیت دارند و امکان تعامل در زمینه‌های مختلف با آن‌ها وجود دارد. اپ‌چین‌ها معمولاً بر روی یک برنامه کاربردی خاص تمرکز می‌کنند تا آن فعالیت خاص را در شبکه گسترده‌تری از بلاک‌چین‌ها انجام دهند. بلاک چین مخصوص برنامه را می‌توان با انواع بلاک چین‌های لایه اول، بلاک چین‌های ماژولار، بلاک چین‌های لایه دوم و زنجیره‌های جانبی مقایسه کرد که در ادامه این کار را انجام می‌دهیم.

مقایسه AppChain با بلاک چین‌های یکپارچه

زنجیره‌های یکپارچه راه حل های همه کاره هستند که در آن تمام عملکردها، از جمله برنامه‌ها، بر روی لایه پایه اجرا می‌شوند. نمونه‌هایی از زنجیره‌های یکپارچه شامل بیت کوین و اتریوم 1 است. بلاک چین‌های یکپارچه مزایای زیادی دارند که از مهمترین آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

• سادگی : زنجیره‌های یکپارچه برای کار به اشخاص خارجی یا پروتکل‌ها متکی نیستند و پیچیدگی شبکه را کاهش می‌دهند.
• امنیت: با سطح حمله کوچکتر، زنجیره‌های یکپارچه به طور کلی امنیت بهتری را ارائه می‌دهند.
• تمرکززدایی و تغییرناپذیری: همه نودها از قوانین یکسانی پیروی می‌کنند و تراکنش‌های یکسانی را تأیید می‌کنند و از درجه بالایی از عدم تمرکز اطمینان حاصل می‌کنند.

با این حال، زنجیره‌های یکپارچه دارای معایب قابل توجهی نیز هستند که امکان گسترش آن‌ها برای فعالیت در دنیای واقعی را با مشکل مواجه می‌کند. از جمله مهمترین معایب این نوع بلاک چین‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

• مقیاس پذیری: منابع و پهنای باند محدود تعداد تراکنش‌ها و ذخیره‌سازی داده‌ها را محدود می‌کند که منجر به ازدحام شبکه و هزینه‌های بالای ثبت تراکنش می‌شود.
• انعطاف‌پذیری و نوآوری: سفارشی‌سازی پلتفرم می‌تواند بدون تأثیرگذاری یا بسته به برنامه‌های موجود دشوار باشد.

با توجه به مزایا و معایب مطرح شده می‌توان گفت بلاک چین مخصوص برنامه با زنجیره‌های یکپارچه از چند جهت متفاوت است که مهمترین آن‌ها به صورت زیر خلاصه می‌شود.

• در اپ چین‌ها، یک برنامه از تمام فضای بلاک استفاده می‌کند، اما در زنجیره های یکپارچه، چندین برنامه وجود دارد که از یک فضای مشترک استفاده می‌کنند.
• زنجیره‌های یکپارچه امنیت را برای برنامه‌های زیر مجموعه خود فراهم می‌کنند، در حالی که اپ چین‌ها از امنیت یک زنجیره لایه 0 استفاده می‌کنند.
• اپ چین‌ها از نظر سفارشی سازی انعطاف پذیر هستند، در حالی که زنجیره‌های یکپارچه دارای پارامترهای ثابت و سفت و سخت برای پلتفرم خود هستند.

مقایسه اپ چین‌ با بلاک چین‌های ماژولار

زنجیره‌های ماژولار عملکردهای اصلی خود از جمله توافق، اجرا، در دسترس بودن داده و حل و فصل اختلافات را به لایه‌ها یا اجزای جداگانه تقسیم می‌کنند. نمونه‌هایی از زنجیره‌های ماژولار شامل اتریوم 2.0 و سولانا است. از جمله مهمترین مزیت‌های بلاک چین‌های ماژولار می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

• مقیاس پذیری: زنجیره‌های ماژولار می‌توانند تراکنش‌های بیشتری را پردازش کرده و داده‌های بیشتری را با استفاده از تکنیک‌های موازی‌سازی و تخصصی‌سازی ذخیره کنند.
• بهینه سازی منابع: با برون سپاری برخی وظایف به لایه‌ها یا زنجیره‌های دیگر، زنجیره‌های ماژولار می‌توانند منابع و پهنای باند خود را بهینه کنند.

با این حال، زنجیره های ماژولار با معایب مهمی در حوزه توسعه و امنیت روبه‌رو هستند. در ادامه اصلی‌ترین مشکلات این دسته از بلاک چین‌ها آورده شده است.

• پیچیدگی: زنجیره های ماژولار برای کار به اشخاص خارجی یا پروتکل‌ها بستگی دارند که پیچیدگی شبکه را افزایش می‌دهد.
• امنیت: افزایش سطح حمله و اتکا به طرف‌های خارجی می‌تواند نگرانی‌های امنیتی ایجاد کند.
• مبادلات غیر متمرکز: لایه‌ها یا زنجیره‌های مختلف ممکن است سطوح مختلفی از اعتماد و اعتبار داشته باشند که بر تمرکززدایی کلی تأثیر می‌گذارد.

به طور کلی می‌توان گفت اپ‌چین ها شباهت‌های زیادی با زنجیره‌های ماژولار دارند. با این حال تفاوت‌های کلیدی بین آن‌ها وجود دارد که اصلی‌ترین آن‌ها دو مورد زیر است.

• اپ چین‌ها فضای بلاک را به یک برنامه خاص اختصاص می‌دهند، در حالی که زنجیره‌های ماژولار چندین برنامه را اجرا می‌کنند.
• بلاک چین های مخصوص برنامه به یک راه حل کلی لایه-0 متصل می‌شوند، در حالی که زنجیره‌های ماژولار از راه حل‌های تخصصی لایه 1 یا لایه 2 استفاده می‌کنند.

مقایسه بلاک چین مخصوص برنامه با زنجیره های لایه 2

زنجیره‌های لایه ۲ راه‌حل‌های مقیاس‌پذیری هستند که در بالای یک بلاک چین لایه ۱ عمل می‌کنند و برخی یا همه عملکردهای اجرا و تسویه یک شبکه را مدیریت می‌کنند. آبتیمیزم و آربیتروم نمونه‌هایی از این زنجیره‌های لایه‌ ۲ هستند. اصلی‌ترنی مزیت‌های پروژه‌های لایه دوم اتریوم به صورت زیر هستند.

• سرعت: تکنیک‌های فشرده‌سازی و تجمیع به لایه‌های ۲ اجازه می‌دهد تا تراکنش‌های بیشتری را پردازش کنند و هزینه‌های کمتری دریافت کنند.
• نهایی‌سازی سریع‌تر: لایه‌ 2 ها می‌توانند زمان نهایی‌سازی را کاهش داده و تأیید سریع‌تری را با استفاده از اثبات دانش صفر یا خوش‌بینانه ارائه دهند.

با این حال، پروژه‌های لایه دوم به دلیل وابستگی به بلاک چین لایه اول با یک سری محدودیت‌های جدی روبه‌رو هستند که از جمله مهمترین آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

• وابستگی: لایه‌ ۲ ها برای اجماع و در دسترس بودن داده‌ها به بلاک چین لایه ۱ متکی هستند که می‌تواند استقلال و حاکمیت آن‌ها را محدود کند.
• خطرات امنیتی: لایه 2 به دلیل وابستگی به بلاک چین لایه 1، پتانسیل کلاهبرداری یا سانسور توسط عوامل مخرب را دارد.

با توجه به مزایا و معایبی که برای لایه دوم‌ها شمرده شد می‌توان گفت این پروژه‌ها با اپ چین‌ها تفاوت‌های بنیادین دارند. در ادامه دو مورد از مهمترین تفاوت‌های AppChain با بلاک چین لایه دو بررسی شده است.

• اپ چین‌ها تمام توابع اصلی را در زنجیره خود مدیریت می‌کنند، در حالی که پروژه‌های لایه دوم برخی از توابع اجرایی خود را در بلاک چین لایه اول اجرایی می‌کنند.
• اپ‌چین‌ها به‌جای اینکه روی یک بلاک چین خاص لایه-1 کار کنند، به یک راه‌حل کلی لایه صفر متصل می‌شوند که استقلال بیشتری را نصیب آن‌ها می‌کند.

برای مطالعه بیشتر در مورد پروژه‌های لایه دوم می‌توانید به مقالات زیر در آکادمی رابکس مراجعه کنید.

• ارز دیجیتال آربیتروم چیست؟ معرفی کامل بلاک چین Arbitrum
• ارز دیجیتال آپتیمیزم چیست؟ صفر تا صد پروژه ارز دیجیتال Optimism
• پروژه zksync | بررسی کامل تکنولوژی و کاربردهای بلاک چین zksync
• پروژه لایه دوم BASE | معرفی کامل پروژه BASE و اکوسیستم آن
• ارز دیجیتال لینیا | معرفی کامل پروژه ارز دیجیتال Linea

مقایسه AppChain با زنجیره‌های جانبی

زنجیره‌های جانبی، بلاک چین‌هایی هستند که با بلاک چین دیگری سازگار هستند. آن‌ها تمام عملکردهای اصلی را در زنجیره خودشان انجام می‌دهند و بر خلاف دیگر لایه دوم‌ها از امنیت یا مقیاس پذیری بلاک چین دیگر استفاده نمی‌کنند. پروژه پالیگان مهمترین زنجیره جانبی بازار ارزهای دیجیتال است.  زنجیره‌های جانبی چندین مزیت را ارائه می‌دهند.

• عملکرد: زنجیره‌های جانبی می‌توانند تراکنش‌های بیشتری را پردازش کرده و داده‌های بیشتری را با استفاده از منابع و پهنای باند خود ذخیره کنند.
• انعطاف پذیری: زنجیره‌های جانبی می‌توانند پارامترها و ویژگی‌های خود را با توجه به نیازها و ترجیحات خود سفارشی کنند.

با این حال، زنجیره‌های جانبی به دلیل ارتباط خاصی که با بلاک چین لایه اول دارند با مشکلات و محدودیت‌هایی مواجه هستند که از جمله مهمترین آن‌ها موارد زیر را می‌توان نام برد.

• امنیت: عدم اتکا به امنیت یا مقیاس پذیری بلاک چین دیگر، زنجیره‌های جانبی را در معرض حملات و آسیب پذیری‌های بیشتری قرار می‌دهد.
• قابلیت همکاری: زنجیره‌های جانبی ممکن است در برقراری ارتباط و تبادل ارزش با بلاک‌چین دیگر با مشکلاتی مواجه شوند، زیرا برای فعال کردن تراکنش‌های میان زنجیره‌ای آن‌ها به پل بلاک چین نیاز دارند.

اپ‌چین‌ها شباهت‌ها و تفاوت‌هایی با زنجیره‌های جانبی دارند که در سه مورد زیر آن‌ها را خلاصه می‌کنیم.

• اپ‌چین‌ها و سایدچین‌ها هر دو توکن بومی و مدل‌های حاکمیتی خود را دارند و تمام عملکردهای اصلی زنجیره‌های خود را انجام می‌دهند.
• اپ چین ها از امنیت و مقیاس پذیری یک شبکه بزرگتر استفاده می‌کنند، در حالی که زنجیره‌های جانبی این کار را نمی‌کنند.
• اپ چین‌ها به یک راه حل کلی لایه صفر متصل می‌شود، در حالی که زنجیره‌های جانبی با یک بلاک چین خاص سازگار هستند.

بهترین AppChain های بازار

در حال حاضر تعداد زیادی اپ چین در دنیای بلاک چین فعال هستند و پروژه‌‌های زیادی نیز در مرحله توسعه قرار دارند تا بتوانند یک بلاک چین مخصوص برنامه با کاربرد خاص ایجاد کنند. در ادامه به معرفی چند نمونه از معروفترین AppChainهای دنیای رمزارزها می‌پردازیم.

بلاک چین مخصوص برنامه Osmosis

«اسموسیس» (Osmosis) یک پلتفرم مبادله غیرمتمرکز حوزه دیفای است که به کاربران امکان می‌دهد استخرهای نقدینگی سفارشی را در مناطق مختلف در شبکه Cosmos ایجاد کرده و معامله کنند. این یک اپلیکیشن زنجیره‌ای است که بر روی Cosmos با استفاده از Cosmos SDK و Tendermint ساخته شده است.

اسموسیس توکن بومی (OSMO) و مدل حاکمیت خود را دارد و از امنیت و قابلیت همکاری Cosmos Hub استفاده می‌کند. پلتفرم اسموسیس به کاربران و توسعه دهندگان، پلتفرمی با کارایی بالا و قابل تنظیم برای بازارسازی خودکار و تامین نقدینگی ارائه می‌دهد. برای خرید Osmosis و بیش از 1000 ارز دیجیتال دیگر به صرافی ارز دیجیتال رابکس مراجعه کنید.

اپ چین Litentry

Litentry یک تجمیع کننده هویت غیرمتمرکز است که کاربران را قادر می‌سازد تا هویت خود را در بلاک چین‌ها و پلتفرم‌های مختلف پیوند دهند. این پروژه یک اپ چین است که  با استفاده از Substrate و parachains بر روی لایه صفر پولکادات ساخته شده است.

Litentry توکن بومی (LIT) و مدل حاکمیت خود را دارد و از امنیت و قابلیت همکاری زنجیره Relay استفاده می‌کند. این به کاربران و توسعه دهندگان یک پلتفرم حفظ حریم خصوصی و زنجیره ای متقابل برای تأیید هویت و مدیریت شهرت ارائه می‌دهد.

Appchain معامله مارجین dYdX

پروژه dYdX یک پلتفرم غیرمتمرکز برای ترید مارجین است که به کاربران اجازه می‌دهد قراردادهای دائمی و بازارهای لحظه ای را با اهرم معامله کنند. این یک اپلیکیشن زنجیره‌ای است که با استفاده از فناوری رول آپ دانش صفر StarkWare، بر روی اتریوم ساخته شده است.

dYdX توکن بومی (DYDX) و مدل حاکمیت خود را دارد و از امنیت و در دسترس بودن داده‌های اتریوم استفاده می‌کند. dYdX به کاربران و توسعه دهندگان یک پلتفرم سریع و کم هزینه برای معاملاتی پیشرفته و مشتقات ارائه می‌دهد. برای خرید بیت کوین، dydx و بیش از 1000 ارز دیگر می‌توانید به صرافی ارز دیجیتال رابکس مراجعه کنید.

اپ چین Acala

پروژه Acala یک مرکز مالی غیرمتمرکز است که یک استیبل کوین با وثیقه چندگانه و یک پلت فرم مبادله غیرمتمرکز ارائه می‌دهد. Acala یک اپ چین است که با استفاده از Substrate و parachains بر روی پولکادات ساخته شده است.

این پروژه توکن بومی (ACA) و مدل حاکمیت خود را دارد و از امنیت و قابلیت همکاری زنجیره Relay استفاده می‌کند. Acala به کاربران و توسعه دهندگان یک پلتفرم سریع و کم هزینه برای برنامه‌ها و دارایی‌های مالی وب 3 ارائه می‌دهد.

جمع‌بندی

اپ چین یک بلاک چین مخصوص برنامه است که برای رسیدن به هدف خاصی کار می‌کند اما بر خلاف Dapp‌های مطرح بازار بلاک چین مخصوص خود را دارد. این مساله باعث می‌شود که AppChain برای انجام یک فعالیت خاص بهینه شود و در عین حال مشکلات مقیاس‌پذیری نداشته باشد. اپ چین ها معمولا بر روی بستر یک پروژه لایه صفر راه‌اندازی می‌شوند.