ایدهٔ ظهور یک نظم نوین مالی جهانی در طول تاریخ همواره یک موضوع مهم بوده است. با تغییرات عمده در طی قرون که از سیستم‌های مبادله‌ای تا استاندارد طلا و استفاده گسترده از ارزهای فیات مانند دلار آمریکا را در بر می‌‌گیرد، چشم‌انداز مالی به طور چشمگیری تغییر کرده است. امروزه، ممکن است شاهد آغاز یک تحول دیگر و نظم نوین مالی جهانی باشیم که توسط ائتلاف بریکس و پذیرش ارزهای دیجیتال بانک مرکزی (CBDC) هدایت می‌شود.
نظم نوین مالی جهانی
دلار آمریکا مدت‌ها است که ارز ذخیره اولیه جهان بوده است، اما در طی سال‌های گذشته سلطهٔ آن به چالش کشیده شده است. کشورهای بریکس (برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی)، همراه با اعضای جدیدی مانند مصر، اتیوپی، ایران، عربستان سعودی و امارات متحده عربی، در حال بررسی راه‌هایی برای کاهش وابستگی به دلار هستند که این تغییر می‌تواند به سیستم ذخیره جهانی متنوع‌تری منجر شود.
کشورهای عضو بریکس در خط مقدم اکتشاف و آزمایش ارزهای دیجیتال بانک مرکزی (CBDC) هستند، که یکی از اجزای کلیدی چشم‌انداز در حال تحول نظم نوین مالی جهانی است. انگیزه اصلی پشت این ابتکارات، کاهش وابستگی به دلار آمریکا و رهایی از تسلط آن در تجارت و امور مالی جهانی است. این نظم نوین مالی جهانی حول چند نکته حیاتی می‌چرخد.
🕹 غیرمتمرکز شدن قدرت مالی جهانی: کشورهای بریکس در حال بررسی جایگزین‌هایی برای کاهش وابستگی به دلار هستند و ممکن است ذخایر جهانی را متنوع‌تر کنند.
🕹 پذیرش ارزهای دیجیتال: توسعه و اجرای CBDC توسط کشورهای مختلف می‌تواند معاملات بین‌المللی را متحول کند. خرید ارزهای دیجیتال وعده پرداخت‌های برون‌مرزی سریع‌تر، امن‌تر و کارآمدتر را می‌دهند و نیاز به بانک‌های واسطه را کاهش داده و هزینه‌های تراکنش را پایین می‌آورند.
🕹 مکانیسم‌های مالی بریکس: علاوه بر CBDCها، اعضای بریکس همکاری مالی خود را از طریق ابتکاراتی مانند ترتیبات ذخیره احتیاطی و بانک توسعه جدید افزایش می‌دهند. این مکانیسم‌ها پشتیبانی مالی و تأمین مالی زیرساخت‌ها را برای کشورهای عضو فراهم می‌کنند. روسیه نیز سیستم انتقال پیام‌های مالی (SPFS) را به عنوان جایگزینی برای سیستم SWIFT توسعه داده است که معاملات درون این بلوک اقتصادی را تسهیل می‌کند.
🕹 تحولات ژئوپلیتیک و اقتصادی: نفوذ فزاینده بریکس و متحدان آن‌ها نشان‌دهنده یک تغییر احتمالی در قدرت اقتصادی جهانی است. با افزایش همکاری اقتصادی این کشورها، آن‌ها می‌توانند سیستم مالی جهانی را تغییر دهند.
آیا نظم نوین مالی چهانی با بریکس قابل شکل‌گیری است؟
نکته مهمی که در ارتباط با نظم نوین مالی جهانی وجود دارد اهمیت درگیری بریکس در این موضوع است. به نظر می‌رسد اگر کشوری مثل چین اعلام می‌کرد که در حال توسعه یک CBDC برای تبدیل یوان به ارز ذخیره جهانی است، کسی به آن توجه نمی‌کرد، زیرا این قضیه در ارتباط با دلار آمریکا نه تنها مزیتی را ارائه نمی‌کند بلکه معایبی نیز دارد.
با این حال، این موضوع در ارتباط با بریکس متفاوت است، زیرا این گروه و اعضای احتمالی جدید آن ۴۲ درصد از جمعیت جهان را نمایندگی می‌کنند و شامل کشورهایی از مناطق مختلف هستند. این نمایندگی گسترده به هر CBDC که آن‌ها صادر کنند، وزن قابل توجهی می‌دهد و آن را به یک موضوع جدی برای جامعه مالی جهانی تبدیل می‌کند.
در حالی که این تحولات نشان‌دهنده یک تغییر احتمالی و ایجاد نظم نوین مالی جهانی است، باید توجه داشت که ایالات متحده بیکار ننشسته است. در آمریکا نیز بحث‌هایی دربارهٔ معرفی یک CBDC آمریکایی و حتی در نظر گرفتن خرید بیت‌کوین به عنوان یک دارایی ذخیره در جریان است که نشان می‌دهد گذر از سیستم مالی فعلی حتمی است اما هنوز در مورد نحوه گذر از آن نمی‌توان با قطعیت سخن گفت.
