آیا خرید و فروش بیت کوین قانونی است؟ قوانین خرید بیتکوین

یکی از سوالات مهم کاربرانی که به دنبال ورود به بازار ارزهای دیجیتال هستند این است که آیا خرید و فروش بیت کوین قانونی است یا نه. به دلیل پیچیدگی‌های موجود در ارزهای دیجیتال، دولت‌ها هنوز به جمع‌بندی مناسبی برای نحوه تعامل با بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال نرسیده‌اند و همین مساله اثر خود را در پاسخ به سوال آیا خرید و فروش بیت کوین قانونی است نیز نمایش می‌دهد.

بازار ارزهای دیجیتال جنبه‌های مختلفی دارد. در شبکه بیت کوین فعالیت استخراج، نگهداری، انتقال، خرید و فروش بیت کوین، خرید و فروش با بیت کوین، مالیات بیت کوین، بازارهای مشتقه بیت کوین و صندوق‌های قابل معامله مبتنی بر بیت کوین از جمله این فعالیت‌ها هستند که نیازمند قانون‌گذاری هستند. در ادامه این مقاله با بررسی قوانین خرید بیت کوین به سوال آیا خرید و فروش بیت کوین قانونی است در ایران و سایر کشورهای دنیا پاسخ می‌دهیم.

آیا خرید و فروش بیت کوین قانونی است؟

در ابتدای پیدایش بیت کوین بسیاری از دولت‌ها به ضدیت با آن پرداخته و آن را یک دارایی بی‌ارزش و حتی کلاهبرداری معرفی کردند اما ویژگی‌های ارائه شده در بیت کوین به قدری جذاب بود که در طی زمان توانست کاربران زیادی را به خود جذب کند و همنی مساله ادامه روند عدم قانون گذاری ارزهای دیجیتال و بی‌توجهی به آن را با چالش‌های مختلفی روبه‌رو کرد.

اصلی‌ترین مشکل دولت‌ها با بیت کوین در حوزه استخراج بیت کوین بود زیرا ماینرهای بیت کوین مصرف انرژی بالایی دارند و علاوه بر تاثیر منفی در محیط زیست مشکلات زیادی در تامین انرژی در برخی از کشورها نیز ایجاد می‌کنند. همین مساله باعث شد که پیش از اینکه به سوال آیا خرید و فروش بیت کوین قانونی است پاسخ داده شود مساله قوانین استخراج بیت کوین مورد بررسی و قانون‌گذاری قرار گیرد.

در حال حاضر استخراج بیت کوین در بسیاری از کشورهای دنیا قانون‌گذاری شده و کاربران می‌توانند با رعایت قوانین مربوط به استخراج بیت کوین در این حوزه فعالیت کنند. در ایران نیز استخراج ارز دیجیتال به صورت صنعتی با اخذ مجوزهای لازم از وزارت صنعت قانونی است اما امکان استخراج به صورت خانگی وجود ندارد.

در حال حاضر اگرچه استخراج بیت کوین قانون‌گذاری شده است اما هنوز پاسخ درستی به سوال آیا خرید و فروش بیت کوین قانونی است داده نشده است. در برخی از کشورها مثل آمریکا و کشورهای اروپایی پاسخ مثبتی به سوال آیا خرید و فروش بیت کوین قانونی است داده شده است و کاربران با استفاده از صرافی‌های ارز دیجیتال می‌توانند به راحتی به خرید و فروش بیت کوین بپردازند اما در برخی از کشورها نیز این پاسخ منفی بوده است که در ادامه به بررسی جزئی‌تر این موضوع می‌پردازیم.

آیا خرید و فروش بیت کوین قانونی است؟ کشورهای با رویکرد مثبت

کتابخانه کنگره آمریکا (+) در ارتباط با سوال آیا خرید و فروش بیت کوین قانونی است گزارش‌هایی را از کشورهای مختلف منتشر کرده است که رویکرد کشورهای مختلف در  ارتباط با این سوال را مورد بررسی قرار می‌دهد. طبق گزارش‌های این موسسه بیش از 100 کشور در دنیا قانون‌گذاری خرید بیت کوین و استفاده از آن را در دستور کار خود داده‌اند که گاهی اوقات رویکرد آن‌ها به بیت کوین و ارزهای دیجیتال تفاوت‌های کوچکی با یکدیگر داشته است.

در حال حاضر آمریکا یکی از بزرگترین کشورهای حامی فعالیت‌های قانونی در حوزه ارزهای دیجیتال به خصوص بیت کوین است. قانون‌گذاری بیت کوین در آمریکا از سال 2013 مورد توجه قرار گرفته و طبق قوانین بیت کوین در آمریکا یک ارز قابل تبدیل به دلار است و همه مشاغلی که درگیر بیت کوین هستند جزو مشاغل حوزه مالی قرار می‌گیرند.

در آمریکا خرید و فروش بیت کوین و همچنین خرید و فروش با بیت کوین قانونی است و دستورالعمل‌های قانونی مسائل مرتبط با مالیات بیت کوین و کلاهبرداری‌های موجود در این حوزه نیز مورد بررسی و تصویب قرار گرفته است. شرکت‌های فعال در حوزه ارز دیجیتال آمریکا موظف به پیروی از قوانین ارائه شده در همه زمینه‌ها هستند و همین مساله نیز منجر به برخی از محدودیت‌ها برای کاربران آمریکایی شده است. به عنوان مثال، دریافت ایردراپ و شرکت در عرضه اولیه‌ بسیاری از ارزهای جدید برای کاربران آمریکایی ممکن نیست.

مشابه آمریکا اتحادیه اروپا و کانادا نیز به سوال آیا خرید و فروش بیت کوین قانونی است پاسخ مثبت داده‌اند. استفاده و معامله بیت کوین در اتحادیه اروپا کاملا قانونی است اما این اتحادیه تاکید کرده است که فعالیت‌های مربوط به این حوزه تحت نظر و کنترل آن‌ها نیست. در کانادا بیت کوین بیشتر به عنوان کالا شناسایی می‌شود اما فعالیت‌های شرکت‌های مرتبط با ارزهای دیجیتال مانند آمریکا منوط به قوانین مالی است.

در استرالیا بیت کوین به عنوان یک دارایی خاص و سرمایه‌ای در نظر گرفته می‌شود و با خرید و فروش و معامله آن کاربران مشمول مالیات عایدی بر سرمایه می‌شوند. سنگاپور از جمله دیگر کشورهای با رویکرد مثبت به سوال آیا خرید و فروش بیت کوین قانونی است می‌باشد که با بیت کوین به عنوان یک کالا برخورد می‌کنند.

در میان همه کشورهای دنیا السالوادور تنها کشوری است که مثبت‌ترین پاسخ را به سوال آیا خرید و فروش بیت کوین قانونی است داده است و با انتخاب نائب بوکله به عنوان رئیس جمهور این کشور، بیت کوین به عنوان یک ارز قانونی و یک روش پرداخت قانونی تصویب شد. در این میان کشورهایی هستند که پاسخ منفی به سوال آیا خرید و فروش بیت کوین قانونی است داده‌اند که در ادامه آن‌ها را بررسی می‌کنیم.

آیا خرید و فروش بیت کوین قانونی است؟ کشورهای با رویکرد منفی

اگرچه بسیاری از کشورها پاسخ مثبتی به سوال آیا خرید و فروش بیت کوین قانونی است داده‌اند اما در این میان کشورهایی نیز وجود دارند که به دلایل مختلفی از جمله نوسانات شدید قیمتی، ماهیت غیرمتمرکز، استفاده از بیت کوین برای فعالیت‌های غیرقانونی مثل پولشویی، تامین مالی تروریسم و قاچاق در قابل استفاده از بیت کوین رویکرد منفی دارند. در حالی که خرید و فروش و استفاده از بیت کوین در بسیاری از کشورها ممنوع است، برخی از کشورها نیز محدودیت‌هایی در ارتباط سیستم مالی رسمی برای این حوزه تعریف کرده‌اند.

کشورهایی مانند بحرین، کویت، ویتنام، آفریقای مرکزی ممنوعیت مشروع در ارتباط با ارزهای دیجیتال را برای شهروندان خود در نظر گرفته‌اند و ارتباط سیستم‌های مالی خود با ارزهای دیجیتال را قطع کرده‌اند. در این میان کشورهایی مانند چین، عراق، مصر و بنگلادش نیز وجود دارند که به طور کلی ارزهای دیجیتال را ممنوع کرده‌ و به سوال آیا خرید و فروش بیت کوین قانونی است جواب مثبت قاطع داده‌اند.

آیا خرید و فروش بیت کوین در ایران قانونی است؟

در ایران خرید و فروش بیت کوین قانونی نیست و هنوز هیچ قانونی برای تعیین شرایط استفاده از بیت کوین تدوین و ابلاغ نشده است. با این حال، در مورد خرید و فروش بیت کوین منع قانونی نیز وجود ندارد. به همین دلیل و طبق اصول قانونی مشکلی در ارتباط با خرید و فروش بیت کوین و نگهداری از آن در ایران وجود ندارد.

فعالیت صرافی‌های ارز دیجیتال در ایران بدون دریافت هیچگونه مجوزی انجام می‌شود و این شرکت‌ها سند رسمی برای فعالیت خود ندارند. با این حال نهادهای امنیتی و قضایی فعالیت صرافی‌ها را منوط به اجرای دستورالعمل‌های قانونی و امنیتی برای جلوگیری از کلاهبرداری و پولشویی کرده است که احراز هویت کاربران و محدود کردن سقف واریز به صرافی از جمله محدودیت‌های اعمال شده است.

در ایران استخراج بیت کوین به صورت صنعتی قانونی و منوط به کسب مجوزهای لازم از وزارت صمت است. با این حال خرید کالا و خدمات با بیت کوین و استفاده از بیت کوین به عنوان ابزار پرداخت در ایران کاملا ممنوع است و هیچ‌کس حق استفاده از بیت کوین را برای مبادلات خود ندارد. بانک‌ها و نهادهای مالی نیز از فعالیت در حوزها ارزهای دیجیتال منع شده‌اند.

در ایران شرکت‌های فعال در حوزه استخراج بیت کوین مشمول مالیات هستند و براساس میزان سود خود مالیات پرداخت می‌کنند. مالیات صرافی‌های ارز دیجیتال نیز در حال حاضر بر روی واریز و برداشت از طریق درگاه‌های بانکی است اما برای کاربران فعال در بازار که به روش‌های مختلف به کسب سود و درآمد از این بازار مشغول هستند مالیات تعریف نشده است.

جمع‌بندی

سوال آیا خرید و فروش بیت کوین در ایران قانونی است از جمله سوالات متداول بسیاری از افراد مبتدی در بازار ارزهای دیجیتال است. در پاسخ به این سوال برخی از کشورها پاسخ مثبت داده و خرید و فروش بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال را قانونی اعلان کرده‌اند. در این بین کشورهایی مانند چین و عراق نیز وجود دارند که پاسخ منفی به سوال آیا خرید و فروش ارز دیجیتال قانونی است داده‌اند و برخی از کشورها نیز قوانین مشروط در ارتباط با خرید و فروش بیت کوین دارند.

در ایران خرید و فروش بیت کوین قانونی نیست اما از آنجایی که جرمی برای این عمل نیز تعریف نشده است مشکلی از بابت خرید و فروش و نگهداری بیت کوین وجود ندارد. با این حال خرید و فروش کالا و خدمات با استفاده از بیت کوین در ایران و فعالیت نهادهای مالی در حوزه ارز دیجیتال غیرقانونی بوده و استخراج بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال به صورت سنعتی و به شرط دریافت مجوزهای لازم از وزارت صمت قانونی  و بدون اشکال است.