پس از ثبت نام در رابکس، در چند گام احراز هویت کنید.
ثبت نام و احراز هویت
پس از ثبت نام در رابکس، در چند گام احراز هویت کنید.
ساخت کیف پول
برای نگهداری از ارزهای دیجیتال، نیاز به کیف پول است. پس از ثبت نام یک کیف پول شخصی به شما اختصاص داده میشود.
فروش و خرید پنکیک سواپ
پس از تایید احراز هویت، ابتدا کیف پول خود را شارژ کنید و سپس به فروش و خرید یونی سواپ بپردازيد.
یونی سواپ (Uniswap) مجموعهای کامپیوتر است که در بلاکچین اتریوم ران میشوند و به توکنهای غیرمتمرکز امکان مبادله میدهند.
مبادلهگران میتوانند توکنهای اتریوم را بدون نیاز به اعتماد به هیچ شخصی در یونیسواپ مبادله کنند. در ضمن، هرکس میتواند رمز ارز خودش را به ذخایر ویژهای که استخر نقدینگی (liquidity pools) نامیده میشوند، قرض دهد. افراد در تبادل برای فراهمآوردن پول برای این استخرها، کارمزد دریافت میکنند.
یونی سواپ نرمافزاری غیر متمرکز (dApps) است که بر روی بلاک چین اتریوم اجرا شده و هدف آن، ایجاد دسترسی همهی کاربران به پلتفرمی برای خرید و فروش ارزهای دیجیتال است. در یونی سواپ معاملهگران (Traders) میتوانند بدون نیاز به حضور واسطه یا احراز هویت، به تبادل رمز ارزها بپردازند.
در واقع، یونی سواپ یک صرافی غیر متمرکز ((Decentralized Exchanges (DEX) به شمار میرود که در آن کاربران میتوانند توکنهای اتریوم یا مبتنی بر اتریوم را مبادله کنند. آنها همچنین میتوانند داراییهای ارز دیجیتال خود را به ذخایر ویژهای که استخرهای نقدینگی (LiquidityPools) نامیده میشوند، قرض داده و در ازای این قرض، کارمزد دریافت کنند.
توکن بومی این پلتفرم، توکنی با همین نام و نماد اختصاری UNI است. این توکن حاکمیتی به سرمایهگذاران کمک میکند در تصمیمات آیندهی این پروژه دخیل باشند.
تا سالهای متمادی، صرافیهای متمرکز یکی از ستونهای اصلی بازار رمز ارزها به شمار میرفتهاند؛ اما در سالهای اخیر، دنیای جدیدی به موازات این صرافیها به وجود آمده است. این دنیای جدید، صرافیهای غیر متمرکز هستند که برای انجام مبادلات یا تأمین امنیت، نیاز به افراد میانی یا نهادهای واسطه ندارند.
توسعهدهندگان بسیاری به دنبال راهی برای ایجاد یک صرافی غیر متمرکز هستند. یکی از پیشتازان این مسیر، یونی سواپ است. یونی سواپ یک پروتکل صرافی غیر متمرکز است که توکنهایی با استاندارد فنی ERC-20 را پشتیبانی میکند.
به بیان دقیقتر، یونی سواپ یک پروتکل نقدینگی خودکار است که در آن برای انجام مبادلات نیاز به هیچ دفتر ثبت سفارش یا وجود بخش متمرکزی نیست. این پروتکل برای انجام خودکار فعالیتهای خود، از قراردادهای هوشمند استفاده میکند. کاربران یونی سواپ میتوانند در امنیت کامل استخرهای نقدینگی بسازند، نقدینگی فراهم کنند و طیف وسیعی از داراییهای دیجیتال را با یکدیگر تبادل کنند.
حال ممکن است این سوال مطرح شود که مبادلات در یونی سواپ چگونه بدون هیچ دفتر ثبت سفارشی، صورت میگیرند؟ یونی سواپ با مدلی کار میکند که در آن فراهمآورندگان نقدینگی، استخرهای نقدینگی را ایجاد میکنند. این سیستم، یک مکانیزم قیمتگذاری غیر متمرکز را پدید میآورد که نیاز به دفاتر ثبت سفارش را کاهش میدهد/ از بین میبرد. در ادامه، نحوهی فعالیت یونی سواپ با جزئیات شرح داده خواهد شد.
هر کسی میتواند از یونی سواپ استفاده کند و طراحی این نرمافزار به نوعیست که نمیتواند به صورت گزینشی، محدودیتی در دسترسی افراد به وجود آورد. علاوه بر این، استفاده از قراردادهای هوشمند میتواند برخی مشکلات نقدینگی را که صرافیهای متمرکز با آنها روبرو هستند، برطرف کند؛ به عنوان مثال حذف اشخاص واسطه میتواند هزینههای پردازش تراکنش را کاهش دهد.
یونیسواپ یک نرمافزار منبع باز است و همه میتوانند کد بلاک چین آن را در گیتهاب مشاهده کنند.
پروژهی یونی سواپ در ابتدا با هدف ارائهی دو کاربرد طراحی شد؛ یک این که به عنوان صرافی غیر متمرکزی در شبکهی اتریوم فعالیت کند، و دیگری این که یک پروتکل نقدینگی اتوماتیک یا به اصطلاح «بازارساز خودکار» ((Automated Market Maker (AMM) ارائه دهد.
این پروژه با سلسله پُستهایی آغاز شد که ویتالیک بوترین (Vitalik Buterin)، خالق اتریوم، در سال 1395 (2017 میلادی) در ردیت (Reddit) و سایر شبکههای اجتماعی به اشتراک گذشت. بوترین در نخستین پست خود، امکان ایجاد یک صرافی غیر متمرکز را بر اتریوم تصویر کرد و همین پست، جرقهای برای آغاز چندین پروژه بر این موضوع شد. کمی بعد و در سال 1396، بوترین در پست دیگری به بازارسازهای غیر متمرکز اشاره کرد و در این زمان بود که ایدهی یونی سواپ به ذهن هیدن آدامز (Hayden Adams) رسید.
از آن زمان، پروژهی یونی سواپ به طور مداوم در حال تکامل و پیشرفت بوده و جایگاه خود را به عنوان یکی از بزرگترین سیستمهای دیفای (DeFi) در دنیای گستردهی ارزهای دیجیتال تثبیت کرده است.
.
....
.
.
.
بیشتر
یونی سواپ برخلاف صرافیهای دیجیتال سنتی، از هیچ دفتر ثبت سفارشی استفاده نمیکند. در عوض، از گونهای مدل بازارساز خودکار بهره میگیرد که «بازارساز محصول ثابت» (Constant Product Market Maker) نام دارد.
بازارسازهای خودکار، قراردادهای هوشمندی هستند که ذخایر نقدینگی (یا همان استخرهای نقدینگی) را در خود نگه میدارند/دارند. این استخرها توسط فراهمآورندگان نقدینگی (LPs) پر میشوند. هر کسی میتواند یک فراهمآورنده نقدینگی باشد، تنها کافیست ارزشی معادل یک جفت توکن را در استخر سپردهگذاری کند. کاربرانی که با داراییهای داخل استخر مبادله انجام میدهند، کارمزدی پرداخت میکنند که بعدتر بنا بر مقدار سهمی که هر فراهمآورندهی نقدینگی در استخر قرار داده است، بین آنها توزیع میشود.
فراهمآورندگان نقدینگی با سپردهگذاری دو مقدار برابر از دو توکن، یک بازار ایجاد میکنند. این دو توکن ممکن است اتر (ETH) و توکن دیگری از شبکه اتریوم بوده، یا هر دو توکنهایی غیر از اتر در شبکه اتریوم باشند. استخرها اغلب از استیبل کوینهایی مثل DAI ،USDT یا USDC تشکیل شدهاند، اما لزوما نیازی نیست که اینطور باشد. فراهمآورندگان نقدینگی در ازای سپردهی خود، «توکنهای نقدینگی» را به دست میآورند که نشاندهندهی مقدار سهم آنها از کل استخر است.
برای درک بهتر عملکرد استخرها، استخر نقدینگی اتر-تتر / اتر به تتر (؟) (ETH/USDT) را در نظر بگیرید. سهم اتر در استخر را معادل x و سهم تتر را معادل y فرض کنید. یونی سواپ این دو مقدار را در هم ضرب کرده و نقدینگی کل استخر را محاسبه میکند. این مقدار را k در نظر بگیرید. ایدهی اصلی پشت یونی سواپ این است که مقدار k همواره باید ثابت بماند؛ یعنی مقدار نقدینگی کل استخر باید ثابت باشد. در نتیجه، فرمول نقدینگی کلی استخر به این صورت است:
x*y=k
حال اگر فردی قصد داشته باشد مبادلهای انجام دهد، چه اتفاقی رخ میدهد؟
فرض کنیم که فرد قصد دارد یک واحد اتر برابر با ۳۰۰ تتر را با استفاده از استخر نقدینگی ETH/USDT بخرد. با این کار، تعداد اترهای استخر کاهش و تعداد تترهای آن، افزایش پیدا میکند. این تغییر به این معناست که قیمت اترهای این استخر، بالا خواهد رفت؛ زیرا بعد از انجام این تراکنش، مقدار اتر در استخر کم میشود و ما میدانیم که مقدار کل نقدینگی یا k همواره باید ثابت بماند. این مکانیزم، چیزی است که قیمتگذاری را تعیین میکند. در نهایت، قیمت پرداختشده برای یک اتر بر پایه این است که یک مبادله، چقدر نسبت بین x و y را تغییر میدهد.
توجه داشته باشید که این مدل به صورت خطی تغییر نمیکند. در واقع هرچه یک سفارش بزرگتر باشد، توازن بین x و y را بیشتر برهم میزند؛ یعنی سفارشهای بزرگتر به صورت نمایی گرانتر از سفارشهای کوچکتر خواهند شد. علاوه بر این، هرچه یک استخر بزرگتر باشد، انجام مبادلات بزرگتر در آن راحتتر خواهد بود؛ زیرا در استخرهای بزرگتر، نسبت x به y کمتر تغییر خواهد کرد.
نسخهی جدید یونی سواپ، پیشرفتهایی نسبت به نسخههای قبلی خود دارد. در ادامه، مهمترین بهروزرسانیهای این نسخه ذکر شده است.
موقعیت هر یک از فراهمآورندگان نقدینگی در یونی سواپ منحصربهفرد است، زیرا هر سپردهگذار میتواند طیف قیمتی خود را تعیین کند. این منحصربهفرد بودن به این معناست که موقعیتهای فراهمآورندگان نقدینگی، قابل تعویض (Fungible) نیستند. در نتیجه، برای هر موقعیت میتوان یک توکن بیمانند ((Non-fungible token (NFT) را به نمایندگی گرفت.
یکی از مزایای نمایندگی موقعیتها با توکنهای بیمانند، این است که میتوان از این توکنها در سایر بخشهای دیفای نیز استفاده کرد. توکنهای نسخهی دوم یونی سواپ (Uniswap v2) را میشد به عنوان وثیقه در آوه (Aave) یا میکر دائو (MakerDAO) به کار برد، اما نسخهی سوم یونی سواپ چنین امکانی را فراهم نمیکند زیرا هر موقعیتی منحصربهفرد است. این مشکل نیز با انواع جدیدی از محصولات مشتقشده از یونی سواپ امکانپذیر میشود.
کارمزدهای تراکنش در اتریوم در چند سال اخیر، سر به فلک کشیده است و به همین دلیل، استفاده از یونی سواپ برای بسیاری از افراد صرفهی اقتصادی ندارد.
نسخهی سوم یونی سواپ بر یک راهحل لایهدوم به نام Optimistic rollup تعبیه شده است که روشی مناسب برای مقیاس کردن قراردادهای هوشمند و استفاده از امنیت شبکهی اتریوم به شمار میرود. این تعبیه به افزایش قابل توجهی در توان عملیاتی میانجامد و کارمزدها را برای کاربران کاهش میدهد.
همانطور که پیشتر اشاره شد، فراهمآورندگان نقدینگی برای سپردهگذاریهای خود از معاملهگران کارمزد دریافت میکنند؛ اما نکتهی دیگری که این فراهمآورندگان نقدینگی باید به آن دقت کنند، مسئلهی زیان موقت (Impermanent loss) است.
تصور کنید فردی قصد دارد یک واحد اتر و ۱۰۰ واحد تتر در استخر یونی سواپ سپردهگذاری کند. همانطور که گفته شد، ارزش هر دو توکن باید برابر باشد؛ پس در زمان سپردهگذاری فرد، ارزش هر اتر برابر با ۱۰۰ تتر است. در همان زمان، ۱۰ اتر و ۱۰۰۰ تتر در استخر وجود دارد. توجه داشته باشید که باقیِ این نقدینگی توسط سایر سپردهگذاران فراهم شده است. پس نتیجه میگیریم که فرد ۱۰ درصد از کل نقدینگی استخر را در اختیار دارد. نقدینگی کل یا k در این حالت برابر با ۱۰ هزار است.
حالا اگر قیمت اتر به ۴۰۰ تتر برسد، چه اتفاقی رخ میدهد؟ میدانیم که نقدینگی کل در استخر باید همواره ثابت بماند. اگر در این زمان، هر اتر برابر با ۴۰۰ تتر باشد، یعنی نسبت بین مقدار اتر و مقدار تتر در استخر عوض شده است. در واقع، در حال حاضر، پنج اتر و ۲۰۰۰ تتر در استخر وجود دارد. اما چرا این اتفاق رخ میدهد؟ «مبادلهگران آربیتراژ» (Arbitrage traders) مقداری تتر به استخر اضافه و اتر را کم میکنند تا نسبت این دو، قیمت دقیق را بازتاب دهد. به این دلیل است که ثبات مقدار k مهم است.
مبادلهگران آربیتراژ افرادی هستند که از اختلاف بین دو قیمت متفاوت از یک دارایی، سود میبرند. به طور مثال تصور کنید یک کالا در خیابان اول، ۱۰۰ هزار تومان و در خیابان دوم، ۱۲۰ هزار تومان به فروش میرسد. در این شرایط افراد میتوانند آن کالا را در خیابان اول بخرند و در خیابان دوم بفروشند و به این ترتیب، ۲۰ هزار تومان سود کسب کنند. به این افراد در بازارهای مالی، مبادلهگران آربیتراژ گفته میشود.
حال به مثال قبلی بازگردیم. فرض کنیم فرد سپردهگذار، تصمیم دارد سهم خود -معادل ۱۰ درصد از استخر- را بردارد. با این توصیفات، منطقی است که ۰٫۵ واحد اتر و ۲۰۰ تتر از استخر بیرون بکشد. این مقدار برابر با ۴۰۰ تتر است. به نظر میرسد که فرد توانسته سود خوبی از این فعالیت کسب کند؛ اما صبر کنید! اگر این فرد از ابتدا سرمایهاش را در استخر نمیگذاشت چه اتفاقی میافتاد؟ در این حالت یک واحد اتر و ۱۰۰ تتر میداشت که در این زمان معادل با ۵۰۰ تتر میبود. به وضوح میتوان دید که فرد در این حالت دچار زیان شده است.
در واقع در این شرایط بهتر بود به جای سپردهگذاری در استخر یونی سواپ، سرمایهی خود را هولد کنیم. هولد کردن به معنای نگهداشتن بلند مدت سرمایه و عدم تبادل آن است. در مثال ما، زیان موقت همان هزینهی فرصت شرکتکردن در استخر است، به این معنی که با سپردهگذاری در یونی سواپ به امید دریافت کارمزد، فرد ممکن است فرصتهای دیگری را از دست بدهد.
توجه کنید که این اتفاق بدون توجه به این که قیمت در چه جهتی تغییر میکند، رخ میدهد؛ مثلا اگر قیمت اتر نسبت به زمان سپردهگذاری کاهش پیدا کند، زیان موقت کماکان بیشتر میشود.
اما چرا به این زیان، موقت گفته میشود؟ اگر قیمت توکنهای استخر به قیمت آنها در همان زمانی بازگردد که به استخر اضافه شدهاند، این اثر تعدیل پیدا میکند. همچنین از آنجا که سپردهگذاران کارمزد دریافت میکنند، این زیان ممکن است در طول زمان از بین برود. با این وجود سپردهگذاران باید همواره قبل از اضافهکردن سرمایهی خود به استخرها، از بحث زیان موقت آگاهی داشته باشند.
یونی سواپ در تاریخ 11 شهریور 1399 (اول سپتامبر 2020 میلادی) یک ایردراپ برگزار کرد و در آن به هر کیف پولی که تا پیش از این تاریخ از این پروژه استفاده کرده بود، 400 توکن یونی سواپ واریز نمود. در آن زمان، هر توکن یونی سواپ بین دو تا چهار دلار ارزش داشت و بسیاری از دریافتکنندگان، توکنهای خود را فروختند؛ اما افرادی که توکنها را نگه داشتند، بعدها به سود قابل توجهی دست یافتند.
یونی سواپ و پنکیک سواپ هر دو صرافیهای غیر متمرکزی هستند که در آنها میتوان به تبادل داراییهای دیجیتال پرداخت. علاوه بر این، هر دوی این صرافیها از توکنهای مخصوص خود استفاده میکنند (UNI و CAKE)، تا کاربران را به فراهمآوردن نقدینگی تشویق کنند؛ اما فارغ از این شباهتها، یونی سواپ و پنکیک سواپ تفاوتهایی نیز با یکدیگر دارند.
یونی سواپ و پنکیک سواپ بر بلاک چینهای متفاوتی اجرا میشوند. یونی سواپ از بلاک چین اتریوم استفاده میکند اما بلاک چین پنکیک سواپ، بایننس اسمارت چین (Binance Smart Chain) است. همچنین یونی سواپ از مبادلهی توکنهای مبتنی بر اتریومی پشتیبانی میکند که از استاندارد ERC-20 تبعیت میکنند، اما پنکیک سواپ امکان مبادلهی توکنهای مبتنی بر بایننس و با استاندارد فنی BEP-20 را فراهم مینماید.
توکن یونی سواپ با بسیاری از کیف پولهای سختافزاری و نرمافزاری قابل ذخیرهسازی است؛ این کیف پولها در ادامه به تفکیک بررسی میشوند.
این کیف پولها به واسطهی ذخیرهی آفلاین و پشتیبانگیری (Backup) خود، امنترین گزینه برای کیف پول به شمار میروند. کیف پولهای سختافزاری لجر (Ledger) و ترزور (Trezor) دو نمونه از این کیف پولها هستند که از استاندارد ERC-20 پشتیبانی میکنند و به کاربر امکان ذخیره، ارسال و دریافت توکنهای یونی سواپ را میدهند. کیف پولهای سختافزاری گزینههای گرانقیمتی هستند، اما برای ذخیرهی مقادیر زیاد یونی سواپ توسط کاربران باتجربهتر مناسب به نظر میرسند.
کیف پولهای نرمافزاری، رایگان و ساده هستند و آنها را میتوان بر روی گوشیهای هوشمند یا صفحهی نمایش کامپیوتر اجرا کرد. این کیف پولها میتوانند حضانتی (Custodial) یا غیر حضانتی (Non-custodial) باشند. برای کیف پولهای نرمافزاری یونی سواپ، میتوان کوین بیس (Coinbase)، متاماسک (MetaMask) یا تراست والت (Trust Wallet) را نام برد.
برخی از سوالات متداول درباره یونی سواپ
خیر. خرید و فروش همهی ارزهای دیجیتال در حوزهی سرویسهای مالی و تکنولوژی قرار دارند. برای جلوگیری از سوء استفادههای احتمالی از ارزهای دیجیتال، مانند پولشویی یا استفاده از کارتهای دزدی، هویت کاربران باید کاملا احراز شود. به همین خاطر همهی پلتفرمهای معتبر خرید و فروش ارزهای دیجیتال، از هویت واقعی کاربران خود مطلع میشوند.
در رابکس به راحتی میتوانید اقدام به خرید یونی سواپ کنید. برای این کار ابتدا نیاز است یک کیف پول که از رمز ارز یونی سواپ پشتیبانی میکند داشته باشید. که از متن بالا میتوانید به دلخواه کیف پول مناسب خود را انتخاب کنید.
برای تجربه لذت بخش فروش و خرید یونی سواپ با بهترین قیمت، سایت رابکس را انتخاب کنید.