شاخص ترس و طمع بیت کوین چیست ؟

بازار ارزهای دیجیتال از عوامل گوناگونی تأثیر می‌پذیرد که یکی از آن‌ها، فاکتور احساسات است. احساساتی همچون ترس یا طمع، بر معاملات و سرمایه‌گذاری‌هایی که در بازار کریپتوکارنسی رخ می‌دهد تأثیر می‌گذارند. بسیاری از فعالان بازار رمز ارزها برای بررسی این بازار از تحلیل فاندامنتال و تحلیل تکنیکال استفاده می‌کنند، اما نوع دیگری از تحلیل وجود دارد که بازار را بر حسب احساسات عوامل آن مورد سنجش قرار می‌دهد. این تحلیل، «تحلیل احساسات» (Sentimental Analysis) نام دارد.

یکی از ابزارهای تحلیل احساسات، شاخصی به نام «شاخص ترس و طمع» (The Fear and Greed Index) است که به اندازه‌گیری این دو مورد از احساسات انسان و تأثیر آن‌ها بر بازار ارزهای دیجیتال کمک می‌کند. اما شاخص ترس و طمع چیست و چگونه اندازه‌گیری می‌شود؟ در این مقاله به معرفی شاخص ترس و طمع می‌پردازیم و نحوه استفاده از آن را بررسی می‌کنیم.

شاخص ترس و طمع چیست ؟

رفتار بازار ارزهای دیجیتال بسیار وابسته به احساسات افراد است و برای همین به شاخص‌هایی نیاز داریم که بتوانیم توسط آن‌ها تأثیر احساسات را بر این بازار بررسی کنیم. شاخص ترس و طمع ابزاری است که به سرمایه‌گذاران و تریدرها کمک می‌کند تا بازار بیت کوین و کریپتو را از دیدگاه این دو حس تجزیه و تحلیل کنند. به عبارت دیگر، با این شاخص می‌توان اندازه‌گیری کرد که کدام یک از دو حس ترس یا طمع بر بازار ارز دیجیتال غالب است.

شاخص ترس و طمع توسط «سی‌ان‌ان مانی» (CNNMoney) ایجاد شده است و به صورت روزانه، هفتگی، ماهانه و سالیانه اندازه‌گیری می‌شود. این شاخص در بازار ارزهای دیجیتال برای بیت کوین طراحی شده است، اما از آن‌جا که روند قیمتی سایر رمز ارزها ارتباط تنگاتنگی با بیت کوین دارد، به طور معمول شاخص ترس و طمع بیت کوین به عنوان شاخص ترس و طمع بازار رمز ارزها در نظر گرفته می‌شود.

یکی از نکات قابل توجه در رابطه با شاخص ترس و طمع، سادگی آن است. این شاخص، احساسات را در یک بازه از 0 تا 100 رتبه‌بندی می‌کند. عدد 0 به معنای غلبه ترس شدید و عدد 100 به معنای حرص و طمع بالا در بازار است.

بازاری که ترس در آن غلبه دارد، ممکن است این مسئله را نشان دهد که ارزهای دیجیتال در آن کمتر از قیمت ذاتی خود ارزش‌گذاری شده‌اند. ترس زیاد در بازار می‌تواند به فروش بیش از حد بینجامد. البته همواره باید به این نکته توجه داشت که غلبه ترس در بازار لزوما به معنای ورود بازار به یک بازار خرسی طولانی‌مدت نیست و می‌توان آن را به عنوان نشانه‌ای کوتاه یا میان‌مدت از احساسات کلی بازار در نظر گرفت.

از سوی دیگر در بازاری که طمع در آن غالب است، احتمال دارد که ارزهای دیجیتال بیشتر از قیمت ذاتی خود ارزش‌گذاری شوند و حباب به وجود آید. احتمالا تاکنون اصطلاح «فومو» (Fear Of Missing Out | FOMO) را شنیده‌اید. فومو زمانی ایجاد می‌شود که افراد گمان کنند سایر معامله‌گران در حال کسب سود هستند، بنابراین آن‌ها نیز برای این که از فرصت خرید جا نمانند، اقدام به خرید کنند.

حال وضعیتی را تصور کنید که در آن، فومو موجب می‌شود که سرمایه‌گذاران به بازار وارد شده و قیمت بیت کوین را بیش از ارزش ذاتی آن بالا ببرند. به عبارت دیگر، افزایش طمع در بازار می‌تواند به تقاضای بیش از حد منجر شود و به طور مصنوعی، قیمت را افزایش دهد. اکنون که با شاخص ترس و طمع آشنا شدیم و آن را در ارزهای دیجیتال معرفی کردیم، بهتر است به نحوه عملکرد آن بپردازیم.

شاخص ترس و طمع چگونه عمل می‌کند؟

در بخش قبل توضیح دادیم که شاخص ترس و طمع، شاخصی است که سرمایه‌گذاران و تریدرها از آن برای سنجش بازار استفاده می‌کنند. در ادامه، به این سوال می‌پردازیم که شاخص ترس و طمع چگونه کار می‌کند. شاخص ترس و طمع اعدادی را از بازه 0 تا 100 در بر می‌گیرد. این بازه به چند بخش تقسیم می‌شود که هر کدام، یکی از حالت‌های ترس و طمع را در بازار ارزهای دیجیتال نشان می‌دهند.

• بازه 0 تا 25 نشان‌دهنده حالت «ترس شدید» (Extreme Fear) در بازار ارزهای دیجیتال است. ترس شدید به طور معمول زمانی رخ می‌دهد که سرمایه‌گذاران به دلیل کاهش آنی قیمت، دارایی‌های خود را بفروشند و از بازار خارج شوند. با توجه به کاهش قیمت‌ها، این زمان می‌تواند یکی از زمان‌های مناسب برای خرید ارز دیجیتال باشد.
• بازه 25 تا 50، نشان‌دهنده «ترس» (Fear) است. در این حالت، کماکان علاقه به حضور در بازار کم است و تعداد زیادی از سرمایه‌گذاران در حال فروختن دارایی‌های خود هستند. عدد 50 در این شاخص،‌ وضعیت متعادل و خنثی را نشان می‌دهد و در این شرایط، به طور معمول قیمت ارز دیجیتال با ارزش ذاتی آن برابر است.
• بازه 50 تا 75، حالت «طمع» (Greed) را نشان می‌دهد. در حالت طمع، ارزهای دیجیتال به میزان زیادی خریداری شده و همین امر باعث افزایش قیمت آن‌ها می‌شود. در این حالت معمولا قیمت رمز ارزها از ارزش ذاتی آن‌ها بیشتر است و با قیمتی بالاتر از قیمت واقعی خود خریداری می‌شوند.
• اگر عدد شاخص در فاصله 75 تا 100 قرار داشته باشد، نشان‌دهنده حالت «طمع شدید» (Extreme Greed) است. طمع شدید، باعث ایجاد فومو در بازار شده و موجب می‌شود که افراد ارزهای دیجیتال را با قیمت‌های بالا خریداری کنند. در این حالت، امکان ایجاد حباب در بازار نیز وجود دارد.

شاخص ترس و طمع بیت کوین را می‌توان در وب‌سایت «alternative.me» مشاهده کرد. این وب‌سایت به صورت روزانه به‌روزرسانی می‌شود و اطلاعات مربوط به این شاخص را به صورت هفتگی، ماهانه،‌ سالیانه و حتی به صورت کل دوره در خود دارد. در تصویر زیر، می‌توانید نمودار به‌روز شاخص ترس و طمع را مشاهده کنید.

شاخص ترس و طمع چگونه اندازه‌گیری می‌شود؟

در بخش‌های قبل با شاخص ترس و طمع آشنا شدیم و دریافتیم که چگونه می‌توانیم از آن در بررسی و تحلیل بازار استفاده کنیم. اما شاخص ترس و طمع چگونه به دست می‌آید؟ برای به دست آوردن شاخص ترس و طمع بیت کوین، از چند عامل اصلی استفاده می‌شود که هر یک از آن‌ها وزن مخصوص به خود را دارند. پس از اعمال توابع ریاضی بر روی این عوامل، عددی به دست می‌آید که همان شاخص ترس و طمع بیت کوین است. در ادامه لیستی از این عوامل به همراه درصد وزنی که به هر یک اختصاص داده شده، معرفی می‌شود.

تأثیر نوسانات بازار ارز دیجیتال در شاخص ترس و طمع (25 %)

نوسان‌های شدیدی که در قیمت ارزهای دیجیتال ایجاد می‌شود، نشان‌دهنده ترس یا طمع در بازار است. متغیر نوسانات بازار ارز دیجیتال، ارزش فعلی بیت کوین را با میانگین ارزش آن در طی 30 یا 90 روز گذشته مقایسه می‌کند. نوسانات بازار ارز دیجیتال به میزان 25 درصد در محاسبه شاخص ترس و طمع وزن دارد.

حجم معاملات بازار (25 %)

یکی از مهم‌ترین عوامل در محاسبه شاخص ترس و طمع، حجم معاملات بازار است. حجم معاملات به میزان خرید و فروش دارایی‌ها در بازار اشاره دارد. این متغیر نیز مانند متغیر قبلی، از مقایسه حجم معاملات روزانه جاری با میانگین‌ حجم‌های 30 یا 90 روزه این معاملات محاسبه می‌شود و در شاخص ترس و طمع، وزنی معادل 25 درصد دارد.

شبکه‌های اجتماعی (15 %)

فاکتور دیگری که از آن در محاسبه شاخص ترس و طمع استفاده می‌شود، شبکه‌های اجتماعی است. در زمان نگارش این مقاله، برای محاسبه این عامل از هشتگ‌ها و منشن‌هایی که افراد در رابطه با بیت کوین در توئیتر قرار داده‌اند استفاده می‌شود. به عبارت دیگر، هر چه میزان فعالیت حول بیت کوین (یا یک ارز دیجیتال) در شبکه‌های اجتماعی بیشتر باشد، تأثیر آن بر روند قیمت بیشتر است.

نظرسنجی‌ها (15 %)

این عامل در زمان نگارش این مقاله دیگر در محاسبات شاخص ترس و طمع استفاده نمی‌شود، اما در گذشته به صورت نظرسنجی‌های بزرگ و گسترده در سطح انجام می‌شد. در هر نظرسنجی به طور معمول بین 2000 تا 3000 شرکت‌کننده وجود داشت و هر چه نتایج آن مشتاقانه‌تر بود، شاخص ترس و طمع نیز افزایش می‌یافت و به سمت طمع می‌رفت. وزن فاکتور نظرسنجی‌ها در شاخص، معادل 15 درصد بود.

تسلط یا دامیننس بازار (10%)

تسلط یا دامیننس یک ارز دیجیتال، نشان‌دهنده نسبت ارزش آن رمز ارز به کل ارزش بازار ارزهای دیجیتال است. بیت کوین را در نظر بگیرید. اگر دامیننس بیت کوین بالا باشد، آلت کوین‌ها حجم کمتری از بازار را در اختیار خواهند داشت و برعکس. بر همین مبنا می‌توان نقش دامیننس را در شاخص ترسو طمع ملاحظه کرد. این فاکتور در شاخص دارای وزنی معادل 10 درصد است.

تأثیر ترندهای روز در شاخص ترس و طمع (10%)

یکی دیگر از عواملی که در محاسبه شاخص ترس و طمع استفاده می‌شود، ترندها هستند. با بررسی میزان جستجویی که افراد در گوگل نسبت به یک ارز دیجیتال یا بیت کوین انجام می‌دهند،‌ می‌توان این ترندها را بررسی کرد. برای این بررسی، می‌توان از ابزاری به نام «گوگل ترندز» (Google Trends) کمک گرفت. ترندها در شاخص ترس و طمع وزنی معادل 10 درصد دارند.

کاربرد شاخص ترس و طمع

سرمایه‌گذاران و تریدرها در بازار ارزهای دیجیتال می‌توانند با درک و تحلیل نتایج به دست آمده از شاخص حرص و طمع، تصمیمات بهتری بگیرند. با این تحلیل، آن‌ها می‌توانند در زمانی که بازار در حالت ترسِ بیش‌ازحد قرار دارد، خرید کرده و هنگامی که بازار به شدت حریص است، دارایی‌های خود را بفروشند.

هنگامی که نشان‌گرِ شاخص بر روی اعداد قرمز قرار داشته باشد، احساسات بازار به شدت منفی و نشان‌دهنده ترس شدید است. به همین ترتیب، زمانی که احساسات بازار بسیار مثبت باشد، اعداد سبز و طمع شدید را نشان می‌دهد.

بنابراین، شاخص ترس و طمع می‌تواند به عنوان ابزاری برای مدیریت احساسات استفاده شود. این شاخص به فعالان بازار ارزهای دیجیتال اجازه می‌دهد تا احساسات خود را از احساسات حاکم بر بازار جدا و از هرگونه واکنش غیرمنطقی به تغییرات ناگهانی قیمت و نوسانات بازار اجتناب کنند. به علاوه، اگر از شاخص ترس و طمع در کنار سایر ابزارها استفاده شود، می‌توان تصمیمات دقیق‌تری گرفت.

جمع‌بندی

فعالان بازار ارزهای دیجیتال از روش‌ها و ابزارهای گوناگونی برای تحلیل این بازار استفاده می‌کنند. یکی از این ابزارها شاخص ترس و طمع است که روشی ساده برای جمع‌آوری احساسات حاکم بر بازار به شمار می‌رود.

این شاخص را می‌توان از رصد رسانه‌های اجتماعی، ابزارهایی همچون گوگل ترندز و سایر آمارها به دست آورد. اگر قصد دارید که شاخص ترس و طمع را در تحلیل‌های خود به کار ببرید، بهتر است که آن را با معیارها و شاخص‌های دیگر تکمیل کنید تا دید متعادل‌تری داشته باشید.