دگ چیست و تفاوت آن با بلاک چین

دگ چیست؟

تقریبا همه ما دیده‌ایم که سوپر مارکت محله دفتری دارد برای یادداشت اجناسی که اهل محل از او نسیه می‌گیرند. همیشه این دفتر با اعتماد به فروشنده نزد او نگه‌داری می‌شود اما اگر آن فرد در دفتر دست ببرد از کجا متوجه می‌شویم؟ احتمالا متوجه نمی‌شویم. تکنولوژی این روزها برای این نوع مشکل راه حل خود را ارائه داده است. فناوری دفتر کل توزیع شده (Distributed Ledger Technology) که به اختصار آن را DLT می‌نامند.

اگر کمی به این نام توجه کنید، شامل دو قسمت است. دفتر کل و توزیع شده. دفتر کل همانند همان دفتر مغازه محل است با این تفاوت که در کامپیوتر ذخیره می‌شود. اما توزیع شده به این معنی است که این دفتر نزد چندین نفر نگه‌داری می‌شود و هر تغییری باید به تایید دارندگان دفتر برسد. این توزیع دقیقا اتفاقی است که باعث می‌شود کسی نتواند دست‌کاری در بیت کوین انجام دهد. اطلاعات نزد چندین فرد مختلف نگهداری می‌شود و هرگونه تغییر باید با تایید چندین ناظر انجام شود.

فناوری دفتر کل توزیع شده را می‌توان با استفاده از روش‌های مختلفی اجرا کرد. بلاک چین معروف‌ترین این روش‌ها است. توجه کنید که «مفهوم دفتر کل توزیع شده» از زمان‌های قدیم وجود داشته است، اما با ظهور بلاکچین، بهره بردن از این مفهوم و اجرایی کردن آن راحت‌تر و ممکن شده است. در کنار بلاکچین، روش‌های دیگری نیز برای اجرا کردن این مفهوم وجود دارد، دگ (DAG) یکی از این روش‌ها است. در واقع بلاکچین و دگ هر دو بستری برای اجرای فناوری دفتر کل توزیع شده هستند.

گراف جهت‌دار غیر مدور چیست؟

دگ (DAG) مخفف کلمه گراف جهت‌دار غیر مدور (Directed Acyclic Graph) است. برای تشریح این فناوری ابتدا ببینیم هر یک از کلمات گراف، جهت‌دار و غیر مدور به چه معنا هستند.

گراف، به مجموعه‌ای از رأس‌ها گفته می‌شود که توسط خط‌وطی (که به آن‌ها یال گفته می‌شود) به هم متصل هستند. جهت دار به این معنی است که خطوط متصل کننده راس‌ها یک طرفه هستند. زمانی که گرافی هرگز به نقطه ابتدایی شروع خود باز نگردد غیر مدور نامیده می‌شود.

دگ از ورتیک‌ها (Vertices) که در تصویر ذیل با دایر‌ه‌‌های آبی مشخص هستند و فلش‌ها به عنوان ارتباط دهنده‌های دایره‌‌ها، تشکیل شده است. هر دایره آبی نشان‌دهنده یک تراکنش در شبکه دگ است. در دگ برخلاف بلاک چین، هیچ بلاکی وجود ندارد. همان‌طور که گفته شد، هر تراکنش‌ به عنوان یک ورتیک ایجاد شده و تراکنش‌ها با فلش‌ها به یکدیگر متصل می‌شوند. مانند بلاک چین، این نودها هستند که تراکنش‌ها ها را به شبکه دگ ارسال می‌کنند. در تصویر پایین ورتیک‌ها (دایر‌ه‌های آبی) و فلش‌ها، شمایی از دگ را به نمایش گذاشته‌اند.

در دگ هر تراکنش جدید باید به تراکنش‌های قبلی ارجاع گردد تا در شبکه پذیرفته شود. تقریبا مانند بلاک چین که هر بلاک به بلاک قبلی متصل می‌شود. البته به این نکته توجه داشته باشید هر بلاک شبکه بلاک چین می‌تواند شامل یک یا چند تراکنش باشد، اما هر ورتیک در دگ فقط حاوی یک تراکنش است.

همان‌طور که می‌دانید در بلاک چین الگوریتم اجماع یک عنصر مهم در شبکه است. الگوریتم اجماع در واقع نحوه تایید بلاک‌های جدید را تعیین می‌کند. انواع مختلفی از این الگوریتم تاکنون پدید آمده است. به زبان ساده در هر شبکه هر زمان بخواهیم تراکنشی انجام دهیم صحت سنجی و تایید شبکه برای آن تراکنش توسط الگوریتم اجماع آن شبکه انجام می‌شود. در بلاک چین، بیت کوین برای اولین بار توانست الگوریتم اجماعی ارائه دهد که کاملا غیر متمرکز نیز باشد. بسیاری دیگر از پروژه‌ها بر بستر بلاک چین تاکنون توانسته‌اند ویژگی عدم تمرکز را حفظ کنند.

اما در رابطه با دگ اوضاع کمی متفاوت است. نحوه انجام و تایید تراکنش‌ها در هر پروژه‌ای با پروژه‌های دیگر تا حدی متفاوت است. حتی می‌توان گفت هیچ یک از ارزهای دیجیتالی که از دگ استفاده می‌کنند نتوانستند شبکه‌ای کاملا غیر متمرکز، مانند آن چیزی که در بیت کوین مشاهده می‌کنیم،‌ ارائه دهند.

مزایای شبکه دگ

دگ دارای یک سری ویژگی‌های فوق‌العاده است. سرعت تراکنش‌ها در این شبکه به دلیل عدم انتظار برای ایجاد بلاک (مانند  آن چیزی که در بلاک چین وجود دارد) بسیار زیاد می‌باشد. همچنین عدم نیاز به ماینر، صفر بودن کارمزد شبکه را به ارمغان می‌آورد. حتی با توجه به عدم نیاز به استخراج با الگوریتم اجماع اثبات کار (Proof Of Work) مانند بیت کوین، این شبکه گزینه دوست داشتنی از منظر محیط زیست نیز محسوب می‌شود.

معایب شبکه دگ

مانند هر فناوری دیگری، دگ نیز دارای معایبی است. شاید بزرگترین عیب این نوع از شبکه، عدم تمرکززدایی کافی مانند آن چیزی که در شبکه بلاک چین و رمزارزهایی مانند بیت کوین شاهد آن هستیم، باشد. باید منتظر بود تا ببینم بالاخره پروژه‌ای با استفاده از این فناوری معرفی می‌شود که به صورت کامل غیر متمرکز باشد یا خیر. از جمله انتقادات دیگری که به این فناوری وارد می‌باشد، تاکنون چندان استفاده‌ای از این شبکه به عنوان یک تست جدی نشده است.

ارزهای دیجیتال دارای شبکه دگ

آیوتا (IOTA)

آیوتا در سال 2016 راه‌اندازی شد. شبکه آیوتا برای اعتبار سنجی از شبکه‌ای از نودها که آن‌ها را تنگل‌ (Tangle) می‌نامند، استفاده می‌کند. در این شبکه هر کاربر برای ثبت یک تراکنش باید دو تراکنش را تایید کند. همه کاربران در اجماع شبکه و با قدرت کمی که در اختیار شبکه قرار می‌دهند، در حفظ شبکه شرکت دارند. این روش باعث می‌شود شبکه با مشکل مقیاس‌پذیری روبرو نشده و در عین حال تمرکززدایی بالایی داشته باشد.

نانو (NANO)

نانو دیگر رمز‌ارزی است که از دگ استفاده می‌کند. این ارز دیجیتال بر روی شبکه‌ای با فناوری Block-lattice فعال بوده که ترکیبی از دگ و بلاک چین است.

اوبیت (Obyte)

در این ارز دیجیتال علیرغم استفاده از DAG کارمزد شبکه در آن صفر نیست. کارمزد به دلیل وجود بررسی مجدد تراکنش‌ها در شبکه است. این الگوریتم اجماع متکی به شاهدان است. کاربران معتبری که نقش اعتبارسنجی را دارند. این پلتفرم همچنین از قراردادهای غیرقابل دسترسی و معاملات غیرقابل ردیابی پشتیبانی می‌کند.

منبع: Hazelcast.com