آدرس کانترکت توکن چیست و چه کاربردی دارد؟ راهنمای کامل و عملی

آدرس کانترکت توکن تنها شناسه‌ای است که واقعی‌بودن یک توکن را مشخص می‌کند. این آدرس محل قرار گرفتن قرارداد هوشمند روی بلاکچین است و بدون بررسی آن نمی‌توان مطمئن بود توکنی که می‌بینیم اصل است یا جعلی. هیچ نام یا لوگویی جای آدرس کانترکت را نمی‌گیرد و اشتباه در وارد کردن آن می‌تواند باعث از بین رفتن کامل دارایی شود. اطلاع از این رشته کد باعث می‌شود با خیال راحت اقدام به خرید اتریوم یا هر ارز دیجیتال دیگر کنید. در این مطلب از آکادمی رابکس به معرفی کامل کانترکت در ارز دیجیتال می‌پردازیم.

آدرس کانترکت چیست؟

آدرس کانترکت توکن همان آدرس قرارداد هوشمندی است که یک توکن از آن ساخته و مدیریت می‌شود. این آدرس یک رشته هگزادسیمال ثابت و منحصربه‌فرد است که معمولا با ‎0x‎ شروع می‌شود و نقش هویت اصلی هر توکن را دارد. هیچ دو توکن معتبر آدرس کانترکت یکسان ندارند.

• برای نمونه، آدرس کانترکت تتر (USDT) روی شبکه اتریوم این است:
  0xdac17f958d2ee523a2206206994597c13d831ec7
• همچنین آدرس کانترکت شیبا اینو (SHIB) روی شبکه اتریوم این است:
  0x95aD61b0a150d79219dCF64E1E6Cc01f0B64C4cE

برای مشاهده قیمت تتر لحظه ای و بررسی آدرس کانترکت رسمی آن، بهتر است از CoinMarketCap یا CoinGecko استفاده کنید. هر زمان که قصد اضافه‌کردن یک توکن به کیف پول یا تعامل با آن را داشته باشید، نام توکن، لوگو یا نماد آن اهمیتی ندارد و صرفا باید به آدرس کانترکت توکن به‌عنوان معیار معتبر توجه کنید.

منظور از کانترکت ارز چیست؟

کانترکت در ارز دیجیتال همان قرارداد هوشمندی است که قوانین یک توکن را اجرا می‌کند. این قرارداد یک برنامه خودکار و غیرقابل تغییر روی بلاکچین است و مواردی مثل عرضه، انتقال، مینت، سوزاندن یا مالیات تراکنش را مشخص می‌کند. بعد از استقرار کانترکت، حتی سازنده هم نمی‌تواند کد آن را تغییر دهد.

اصطلاحات Contract Address و Token Address تفاوتی با هم ندارند و هر دو به همان آدرس کانترکت توکن اشاره می‌کنند. نام، نماد (مثل USDT یا SHIB) یا لوگو قابل جعل است، اما قرارداد هوشمند و آدرس آن تنها بخش‌هایی هستند که جعل نمی‌شوند و واقعی‌بودن توکن را ثابت می‌کنند.

آدرس کانترکت چه کاربردهایی دارد؟

آدرس کانترکت توکن یک ابزار ضروری است و در بیشتر کارهای روزمره شما استفاده می‌شود. مهم‌ترین کاربردهای آن عبارت‌اند از:

1. شناسایی توکن واقعی و جلوگیری از اسکم: تنها راه مطمئن برای تشخیص توکن اصلی، بررسی آدرس کانترکت است. توکن‌های جعلی معمولا نام و لوگوی مشابه دارند اما آدرس متفاوتی استفاده می‌کنند.
2. اضافه کردن توکن به کیف پول: تمام کیف پول‌ها مثل متامسک و تراست ولت برای نمایش موجودی، به آدرس کانترکت نیاز دارند. بدون وارد کردن این آدرس، حتی اگر توکن را دریافت کرده باشید، در کیف پول دیده نمی‌شود.
3. بررسی تراکنش‌ها و اطلاعات پایه روی بلاکچین: با وارد کردن آدرس کانترکت در اکسپلوررهایی مانند Etherscan یا BscScan، می‌توانید تاریخ ساخت، سازنده قرارداد و تمام تراکنش‌های توکن را مشاهده کنید.
4. مشاهده عرضه کل، تعداد هولدرها و توزیع توکن: قبل از اقدام به سرمایه‌گذاری یا پیش بینی پامپ ارز دیجیتال حتما آدرس کانترکت را در اکسپلورر چک کنید تا از اسکم نبودن توکن مطمئن شوید. این اطلاعات مستقیم از قرارداد خوانده می‌شود و کمک می‌کند تشخیص دهید آیا توکن سالم است یا بخش زیادی از آن در یک والت متمرکز شده است.
5. اتصال پروژه‌ها، صرافی‌ها و پروتکل‌های دیفای به توکن: هر صرافی، بازی وب۳ یا پلتفرم مالی فقط با آدرس کانترکت به توکن وصل می‌شود و استانداردهایی مانند ERC-20 یا BEP-20 را از همین آدرس می‌خواند.

اگر آدرس کانترکت وجود نداشته باشد، توکن هم عملا وجود ندارد حتی اگر مارکت‌کپ بزرگی نمایش داده شود.

آدرس کانترکت در کوین مارکت کپ: چطور آن را پیدا کنیم؟

کوین مارکت کپ یکی از ساده‌ترین راه‌ها برای پیدا کردن آدرس کانترکت توکن است. برای این کار مراحل زیر را دنبال کنید:

1. وارد سایت coinmarketcap.com شوید.
2. نام یا نماد توکن را جستجو کنید.
3. در صفحه توکن، بخش Contracts را باز کنید.
4. آدرس کانترکت هر شبکه همراه با لوگوی همان شبکه نمایش داده می‌شود.
5. با کلیک روی آیکون کپی یا اکسپلورر، آدرس را مستقیم دریافت کنید.

نکات تشخیص توکن فیک در کوین مارکت کپ

اگر بخش Contracts خالی باشد، احتمال جعلی‌بودن توکن بالاست.
اگر چند آدرس مشابه دیدید، آدرسی را انتخاب کنید که با وبسایت رسمی پروژه هماهنگ است و حجم معاملات بیشتری دارد.
بهترین کار این است که آدرس را از کوین مارکت کپ کپی کنید و در اکسپلورری مثل Etherscan پیست کنید تا نام، نماد و عرضه کل دقیقا با هم تطبیق داشته باشد.
از آدرس‌هایی که در شبکه‌های اجتماعی مانند تلگرام و توییتر پخش می‌شوند استفاده نکنید؛ فقط به کوین مارکت کپ، CoinGecko یا سایت رسمی پروژه اعتماد کنید.

تفاوت آدرس کیف پول، آدرس کانترکت و آدرس تراکنش

بسیاری از کاربران این سه آدرس را اشتباه می‌گیرند، اما هرکدام کاربرد متفاوتی دارند:

• آدرس کیف پول (Wallet Address): آدرس شخصی شماست؛ مثل شماره حساب. برای ارسال و دریافت رمزارز استفاده می‌شود و به یک فرد یا کیف پول تعلق دارد.
• آدرس کانترکت توکن (Contract Address): آدرس قرارداد هوشمند یک توکن است. ثابت، عمومی و تغییرناپذیر. این آدرس هویت واقعی توکن را روی بلاکچین نشان می‌دهد و به هیچ شخصی تعلق ندارد.
• آدرس تراکنش (Transaction Hash / TxID): شناسه یک تراکنش است؛ مثل شماره فیش. هر تراکنش یک هش منحصربه‌فرد دارد و فقط برای بررسی همان تراکنش کاربرد دارد.

در جدول زیر آدرس کیف پول، آدرس کانترکت توکن و آدرس تراکنش مورد مقایسه قرار گرفته است.

وقتی کسی تعدادی USDT برای شما می‌فرستد:

• این رمزارز به آدرس کیف پول شما فرستاده می‌شود.
• انتقال به کمک آدرس کانترکت USDT انجام می‌شود: 0xdac17f958d2ee523a2206206994597c13d831ec7
• تراکنش یک TxID منحصربه‌فرد می‌گیرد که می‌توانید آن را در Etherscan بررسی کنید.

آدرس کانترکت در شبکه‌های مختلف؛ چرا مهم است؟

بسیاری از توکن‌های بزرگ به صورت مولتی‌چین منتشر می‌شوند و روی هر بلاکچین، یک آدرس کانترکت متفاوت دارند. یعنی یک توکن واحد می‌تواند چندین آدرس کانترکت مختلف داشته باشد و هر کدام فقط روی شبکه مربوطه معتبر است.

برای مثال تتر (USDT) روی شبکه‌های مختلف آدرس کانترکت‌های متفاوتی دارد:

• روی شبکه اتریوم: 0xdac17f958d2ee523a2206206994597c13d831ec7
• روی شبکه بایننس اسمارت چین: 0x55d398326f99059ff775485246999027b3197955
• روی شبکه ترون: TR7NHqjeKQxGTCi8q8ZY4pL8otSzgjLj6t
• روی شبکه سولانا: Es9vMFrzaCERmJfrF4H2FYD4KCoNkY11McCe8BenwNYB

اگر آدرس شبکه اشتباه وارد شود، توکن در کیف پول یا صرافی نمایش داده نمی‌شود و ممکن است دارایی از بین برود. تریدرها باید همیشه شبکه و آدرس کانترکت دقیق را بررسی کنند تا توکن واقعی همان شبکه را معامله کنند. توسعه‌دهندگان نیز در dAppها و قراردادها باید آدرس کانترکت مخصوص هر شبکه را استفاده کنند. یک اشتباه کوچک می‌تواند کل پروژه را مختل کند.

چگونه آدرس کانترکت توکن را با ابزارهای بلاکچین بررسی کنیم؟

برای اطمینان از سلامت یک توکن، آدرس کانترکت توکن را در اکسپلورر رسمی همان شبکه وارد کنید. هر شبکه اکسپلورر مخصوص خود را دارد. پس از جستجو، این موارد را بررسی کنید:

• تعداد هولدرها: باید منطقی و رو به رشد باشد. کمتر از چند صد هولدر برای توکنی که ادعای بزرگ دارد، علامت خطر است.
• وضعیت وریفای سورس‌کد: باید «Verified and Published» باشد. اگر وریفای نشده یا سورس‌کد مخفی باشد، احتمال اسکم بسیار بالا است.
• قابلیت‌های مالک قرارداد: اگر مالک هنوز بتواند توکن مینت کند، بسوزاند، تراکنش‌ها را متوقف یا مالیات را تغییر دهد، ریسک راگ‌پول بالا است.
• تراکنش‌های مشکوک: مینت ناگهانی میلیون‌ها توکن، انتقال‌های بزرگ به یک والت جدید یا صفر شدن LP، نشانه خطر است.
• درصد توکن در لیکوییدیتی پول و قفل‌شده: حداقل ۵۰ تا ۸۰٪ عرضه باید در LP قفل‌شده باشد. اگر پایین باشد یا LP حذف شده باشد، احتمال راگ‌پول بالاست.

این بررسی‌های ساده در کمتر از دو دقیقه انجام می‌شود و دقیق‌ترین روش برای تشخیص توکن سالم از اسکم است.

نشانه‌های یک توکن مشکوک از طریق آدرس کانترکت

برای تشخیص سریع توکن اسکم، آدرس کانترکت را در اکسپلورر بررسی کنید. این پنج علامت قرمز معمولا نشان‌دهنده کلاهبرداری یا راگ‌پول هستند:

• سورس‌کد وریفای نشده یا مخفی باشد (Contract not verified).
• مالک قرارداد هنوز فعال باشد و بتواند توکن مینت کند، بسوزاند، تراکنش‌ها را متوقف یا مالیات را تغییر دهد (Owner can mint / disable sell / change fees).
• بیش از ۲۰–۳۰٪ عرضه کل در یک والت متمرکز باشد، معمولا والت سازنده یا یک والت جدید.
• توکن در CoinMarketCap، CoinGecko یا صرافی معتبر لیست نشده باشد، حتی اگر ادعای مارکت‌کپ بالا کند.
• نام قرارداد بعدا تغییر کرده باشد (Renounced ownership جعلی یا Contract renamed) یا تراکنش‌های بزرگ ناگهانی به والت‌های ناشناس انجام شده باشد.

هر یک از این نشانه‌ها به تنهایی کافی است تا از توکن دوری کنید. اگر دو یا چند مورد همزمان دیده شود، احتمال اسکم ۹۹.۹٪ است.

آدرس کانترکت توکن و نقش آن در توسعه وب۳

برای توسعه‌دهندگان وب۳، آدرس کانترکت تنها نقطه دسترسی به توکن است. هر تعامل با توکن شامل مشاهده موجودی تا انتقال یا approve فقط از طریق آدرس کانترکت و با استفاده از ABI (Application Binary Interface) انجام می‌شود. استانداردهای ERC-20 (اتریوم) و BEP-20 (بایننس اسمارت چین) توابع ثابتی تعریف کرده‌اند که بیشتر توکن‌های معتبر از آن‌ها پیروی می‌کنند:

• تابع totalSupply() برای عرضه کل
• تابع balanceOf(address) برای موجودی یک والت
• تابع transfer(to, amount) برای انتقال توکن
• تابع approve(spender, amount) برای اجازه برداشت به قرارداد دیگر
• تابع transferFrom(from, to, amount) برای برداشت مجاز

ABI یک فایل JSON است که ورودی و خروجی هر تابع را مشخص می‌کند. بدون آدرس کانترکت و ABI، هیچ dApp، پروتکل DeFi، بازی وب۳ یا صرافی غیرمتمرکزی نمی‌تواند با توکن کار کند. در واقع آدرس کانترکت توکن برای توسعه‌دهنده همان نقش API Key در وب۲ را دارد و بدون آن هیچ ارتباطی ممکن نیست.

آدرس کانترکت توکن؛ کلید امنیت سرمایه شما

در این مطلب توضیح دادیم که معنی کانترکت چیست. آدرس کانترکت توکن یکی از حیاتی‌ترین عناصر برای امنیت سرمایه شماست. یک اشتباه کوچک در کپی یا استفاده از آدرس غلط می‌تواند باعث از بین رفتن کامل دارایی شود.

همیشه آدرس کانترکت را از منابع معتبر مثل CoinMarketCap، CoinGecko یا وبسایت رسمی پروژه دریافت کنید و در اکسپلورر بررسی کنید که سورس‌کد وریفای شده باشد، توزیع توکن سالم است و قابلیت مینت یا تغییر مالیات وجود نداشته باشد. اگر حتی یک علامت هشدار مشاهده کردید، از آن توکن دوری کنید. رعایت این بررسی ساده می‌تواند تفاوت بین سود واقعی و ضرر جبران‌ناپذیر باشد. پیشنهاد می‌شود همیشه قبل از هر خریدی، ابتدا وضعیت کلی بازار را با قیمت بیت کوین به تومان بسنجید، سپس آدرس کانترکت توکن را از منابع معتبر دریافت کنید.