قرارداد هوشمند چیست ؟ مفهوم Smart Contract به زبان ساده

پس از ایجاد بیت کوین به عنوان اولین رمز ارز بازار بسیاری از پروژه‌ها ایده آن را کپی کردند و رمز ارزهای جدید با سرعت بالاتر و هزینه کمتر ایجاد کردند. افزایش مقیاس‌پذیری در این پروژه‌ها، با کاهش امنیت آن‌ها همراه بود و از طرف دیگر ایده جدید از منظر تکنولوژی در آن‌ها ارائه نشده بود. همین مساله باعث شد که هیچ کدام از این ارزها نتواند جایگاهی نزدیک به بیت کوین پیدا کنند.

در این میان بلاک چین اتریوم با ارائه مفهوم قرارداد هوشمند ادعا کرد که با استفاده از آن می‌تواند علاوه بر امور مالی، سایر حوزه‌های زندگی انسان‌ها را نیز غیر متمرکز کند. در این مقاله می‌خواهیم به سوال قرارداد هوشمند چیست پاسخ دهیم و مزایا، معایب و کاربردهای آن را مورد بررسی قرار دهیم.

قرارداد هوشمند چیست ؟

ارائه تکنولوژی بلاک چین توسط ساتوشی ناکاموتو  و ایجاد شبکه ارز دیجیتال بیت کوین، اولین قدم در راستای غیرمتمرکز کردن دنیا به وسیله رمز ارزها بود. بیت کوین توانست با ایده خود، ایجاد و مدیریت پول را از دست دولت ها دربیاورد و فعالیت‌های بانک‌داری را به صورت غیر متمرکز بر عهده بگیرد و مشکلاتی مثل دابل اسپنیدنگ را از بین ببرد.

اگرچه ایده بیت کوین بسیار پیشرفته و قابل تحسین است اما ایده آن فقط برای پرداخت های بین المللی و ابزار ذخیره ارزش قابل استفاده است و از آن نمی‌توان برای غیرمتمرکز کردن سایر فعالیت‌های انسانی بهره برد. اتریوم در سال 2013 برای حل این مشکل پا به عرصه گذاشت و مفهوم «قرارداد هوشمند» (Smart Contract) را به منظور غیرمتمرکز کردن سایر فعالیت‌های انسانی معرفی کرد.

در واقع قراردادهای هوشمند برنامه‌های کامپیوتری هستند که در بلاک چین نگهداری می شوند و با هر بار درخواست کاربران به صورت اتوماتیک اجرا می‌شوند. قراردادهای هوشمند همانند قراردادهای سنتی شامل شرایط تعریف شده هستند که در صورت نهایی شدن شرایط اجرایی می‌شوند.

تفاوت اصلی این دو نوع قرارداد این است که قراردادهای سنتی توسط نهادهای مرکزی و با نظارت آن ها ایجاد و اجرایی می شوند اما قراردادهای هوشمند توسط برنامه نویسی ایجاد و در دفتر کل توزیع شده به صورت خودکار اجرایی می شوند. در ادامه با ارائه مثال، به سوال تفاوت قرارداد سنتی با قرارداد هوشمند چیست پاسخ می‌دهیم.

مثال برای قراردادهای سنتی

درک قراردادهای سنتی برای درک قراردادهای هوشمند ضروری است به همین دلیل در این بخش با یک مثال ساده، کارکردهای قرارداد سنتی را بررسی می‌کنیم. فرض کنید علی و محمد در یک مسابقه دو نفره دوچرخه‌سواری شرکت می کنند و هر کدام از آن ها مدعی هستند که پیروز رقابت خواهند شد.

هرکدام از آن‌ها برای شرکت در این مسابقه، مبلغ 10 هزار تومان را به مهدی که داور مسابقه است پرداخت می کنند تا هر کس که برنده شد بتواند 20 هزار تومان را از مهدی دریافت کند. این مسابقه را می توان به عنوان یک قرارداد تعریف کرد که در آن شرط‌های زیر وجود دارد.

• علی و محمد برای شرکت در مسابقه باید 10 تومان به مهدی بدهند.
• مهدی باید تا برنده شدن یکی از این دو نفر، مبلغ جمع‌آوری شده را نزد خود نگهداری کند.
• پس از تایید برنده توسط مهدی، کل مبلغ جمع‌آوری شده باید به برنده پرداخت شود.

این مثال نحوه تعریف و اجرای قرارداد‌های سنتی را نشان می دهد. در این مثال، چندین نقطه شکست وجود دارد که هر کدام از آن‌ها می‌تواند باعث آسیب دیدن قرارداد شود. اصلی‌ترین مشکل، وجود یک شخص واسطه به نام مهدی است که علی و محمد باید به او اعتماد کنند.

مهدی می توانند با یکی از طرفین تبانی کند یا به کل مبلغ جمع‌آوری شده را به هیچ کدام از طرفین ندهد. قرارداد هوشمند برای حل مشکلات مربوط به وجود نهاد واسط در فعالیت‌های انسانی ایجاد شده است. در ادامه با یک مثال ساده نحوه اجرای قرارداد هوشمند را توضیح می‌دهیم.

مثال برای قراردادهای هوشمند

فرض کنید علی و محمد تصمیم گرفته‌اند ساعت 5 صبح روز جمعه با یکدیگر به کوه بروند. باتوجه به این که در هفته‌های قبلی، برنامه کوهنوردی به دلیل خوابیدن یکی از این دو نفر کنسل شده است، آن‌ها تصمیم می گیرند از یک قرارداد هوشمند برای اجبار یکدیگر استفاده کنند. شرایط مورد نیاز برای این قرارداد به صورت زیر است.

• هر دو کاربر باید 10 واحد ارز دیجیتال تتر را در قرارداد هوشمند قفل کنند.
• هر شخص پس از بیدار شدن از خواب و قبل از ساعت 5 باید بر روی گزینه «بیدار هستم» تعریف شده در قرارداد کلیک کند. با انجام این کار، قرارداد توکن های قفل شده توسط کاربر را آزاد می‌کند.
• اگر کاربری قبل از ساعت 5 بر روی گزینه «بیدار هستم» کلیک نکرد، قرارداد هوشمند به صورت خودکار ارزهای قفل شده توسط او را به آدرس شخص دوم واریز می‌کند.

همانطور که متوجه شدید، در این حالت شخص واسط  وجود ندارد و کلیه فعالیت‌های فرد واسط به صورت خودکار توسط قرارداد هوشمند انجام می‌شود. با این توضیحات می‌توان گفت قرارداد هوشمند، مجموعه‌ای از شرط‌های تعریف‌شده توسط کاربران است که به صورت کدهای برنامه‌نویسی به بلاک چین اضافه می‌شوند. پس از اضافه شدن قرارداد به بلاک چین، کاربران می‌توانند با در نظر گرفتن شرایط تعریف شده با آن تعامل کنند. در ادامه و در بخش ساختار فنی قرارداد هوشمند چیست به طور کامل به بررسی نحوه کار قرارداد هوشمند می‌پردازیم.

ساختار فنی قرارداد هوشمند چیست ؟

پلتفرم‌های ساخت قرارداد هوشمند با استفاده از «ماشین‌های مجازی» (Virtual Machine) می‌توانند قراردادهای هوشمند خود را اجرایی کنند. شبکه اتریوم به عنوان اولین پلتفرم ساخت قرارداد هوشمند، از ماشین مجازی اتریوم (EVM) برای اجرایی کردن قراردادها استفاده می‌کند. ماشین مجازی در اصل مجموعه پروتکل‌های تعریف شده برای شبکه است که برای مشخص کردن حالت حساب‌های کاربری و قراردادهای هوشمند استفاده می‌شود.

هر قرارداد هوشمند در این پلتفرم‌ها به عنوان حساب کاربری تعریف می شود و می توان از آن برای انتقال رمز ارزها استفاده کرد. تفاوت قرارداد هوشمند با حساب کاربری معمولی این است که حساب کاربری معمولی دارای کلید خصوصی است و کاربری که به این کلید دسترسی دارد، می‌تواند دارایی‌های آن را انتقال دهد.

در مقابل، قرارداد هوشمند کلید خصوصی ندارد و پس از کدنویسی طی یک تراکنش به شبکه اضافه می‌شود. بنابراین، اضافه کردن قرارداد هوشمند به شبکه (Deploy) به عنوان یک تراکنش شناخته می‌شود که شامل هزینه گس است. پس از اضافه شدن قرارداد به شبکه، می‌توان با استفاده از سایر قراردادهای هوشمند و حساب‌های کاربری معمولی به قرارداد دسترسی داشت و از امکانات آن بهره‌مند شد.

قراردادهای هوشمند توسط زبان‌های برنامه‌نویسی خاص هر شبکه طراحی می‌شوند. هر کسی از هرجای دنیا می‌تواند قرارداد هوشمند را برنامه‌نویسی کند و به پلتفرم قرارداد هوشمند مورد نظر خود اضافه کند. هر پلتفرمی زبان برنامه‌نویسی مخصوص خود را دارد. به عنوان مثال، «سالیدیتی» (Solidity) و «وایپر» (Vyper) دو زبان برنامه‌نویسی اصلی برای ایجاد قرارداد هوشمند در شبکه اتریوم هستند.

با توجه به این‌که اتریوم اولین پلتفرم ساخت قرارداد هوشمند است، بسیاری از توسعه‌دهنده‌ها از زبان برنامه‌نویسی سالیدیتی برای ایجاد قراردادهای خود استفاده می‌کنند. پلتفرم‌های جدید ساخت قرارداد هوشمند نیز از ماشین مجازی خود را سازگار با ماشین مجازی اتریوم انتخاب می‌کنند تا امکان استفاده از قراردادهای هوشمند اتریوم در آن‌ها فراهم باشد.

مزایای قرارداد هوشمند چیست ؟

تا به اینجا فهمیدیم که قرارداد هوشمند چیست و چگونه ایجاد می‌شود. علاوه بر این به سوال ساختار فنی قرارداد هوشمند چیست نیز پاسخ دادیم. در این بخش می‌خواهیم به مزایای قراردادهای هوشمند چیست بپردازیم. در بخش‌های قبلی کم و بیش برخی از این ویژگی‌ها توصیف شدند. جمع‌بندی آن‌ها می‌تواند در درک درست و بهتر از قراردادهای هوشمند کمک کند.

اجرای خودکار

اگر شرایط تعریف شده در یک قرارداد هوشمند نهایی شوند، قرارداد به صورت خودکار اجرا می‌شود. این ویژگی از اصلی‌ترین مزیت‌های قراردادهای هوشمند نسبت به قراردادهای سنتی است که نیاز به یک نهاد متمرکز برای اجرای قراردادها را از بین می‌برد. علاوه بر حذف نیاز به اعتماد به شخص ثالث، این ویژگی باعث صرفه‌جویی در هزینه و زمان نیز می‌شود. نهادهای واسطه معمولا بسیار کند هستند و همین مساله، اجرای بسیاری از قراردادها را با تاخیر زمانی روبه‌رو می‌کند.

خروجی‌های قابل پیش‌بینی

قضاوت در قراردادهای سنتی بر عهده انسان‌ها است. قضاوت دو انسان در مورد یک موضوع با متغیرهای یکسان، ممکن است متفاوت باشد. به همین دلیل، در قراردادهای سنتی خروجی قرارداد به صورت صد درصدی قابل پیش‌بینی نیست. قرارداد هوشمند امکان انجام تفسیرهای چندگانه از شرایط موجود را از بین می‌برد و با این روش، امکان پیش‌بینی خروجی برای تمام کاربران فراهم می‌شود. این به این معنی است که قرارداد هوشمند همواره در برابر داده‌های یکسان به صورت یکسان عمل می‌کند.

شفافیت و ردیابی اطلاعات

قراردادهای هوشمند بر بستر بلاک چین‌های عمومی اجرا می‌شوند. این بلاک چین‌ها اطلاعات مربوط به تراکنش‌ها را به صورت عمومی منتشر می‌کنند و کاربران می‌توانند با بررسی آن‌ها از صحت انجام تراکنش‌ها آگاه شوند و اطلاعات مرتبط با آن ها را ردیابی کنند. علاوه بر این، می‌توان از اطلاعات موجود در قراردادهای هوشمند به عنوان منبعی برای تحلیل پلتفرم‌های مختلف به منظور درک درست از شرایط بازار استفاده کرد.

حفظ حریم خصوصی کاربران

کاربران برای استفاده از قرارداد هوشمند نیازی به معرفی کردن خود ندارند. هر کاربری در فضای بلاک چین با یک آدرس شناخته می‌شود که از مجموعه‌ای از حروف و اعداد تشکیل شده است و هیچ نوع اطلاعات دیگری در اختیار شبکه و سایر کاربران قرار نمی‌دهد. استفاده از امکانات قراردادهای هوشمند نیز با استفاده از این آدرس‌ها انجام می‌شود. به همین دلیل، استفاده از قراردادهای هوشمند برای تمامی افراد از سراسر دنیا آزاد است و کاربران برای این فعالیت نیازی به احراز هویت ندارند.

شفافیت شرایط قراردادها

اطلاعات مربوط به هر قرارداد هوشمند به صورت کدهای برنامه‌نویسی در اختیار عموم کاربران است. افراد می‌توانند پیش از استفاده از یک قرارداد هوشمند، شرایط مربوط به آن را بررسی کنند و در صورت قبول شرایط، از آن استفاده کنند. معمولا در قراردادهای سنتی شرایط به صورت دو پهلو نوشته می‌شوند. علاوه بر این درک بسیاری از قوانین در قراردادهای سنتی نیازمند درک اولیه از مبانی حقوقی هر کشور است که این مساله نیز فعالیت در سطح جهانی را با مشکل روبه‌رو می‌کند.

معایب قرارداد هوشمند چیست ؟

در بخش قبل توضیح دادیم که مزایای قراردادهای هوشمند چیست و از آن‌ها برای فراهم کردن چه ویژگی‌هایی استفاده می‌شود. قراردادهای هوشمند مزایای زیادی دارند و ارائه آن‌ها توسط شبکه اتریوم، کاربردهای تکنولوژی بلاک چین را گسترش داده است. علی‌رغم تمام مزایای این تکنولوژی که در بخش قبل مورد بررسی قرار گرفت، می‌توان معایبی نیز برای آن متصور بود. در ادامه این بخش، به بررسی مهم‌ترین نقاط ضعف قراردادهای هوشمند می‌پردازیم.

مشکلات امنیتی قرارداد هوشمند چیست ؟

یکی از اساسی‌ترین معایب مربوط به قراردادهای هوشمند، وجود مشکلات امنیتی در آن‌ها است. قراردادهای هوشمند توسط برنامه نویس‌ها طراحی و پیاده‌سازی می‌شوند. این قراردادها شامل شرایط تعیین شده هستند که به صورت منطقی تدوین و سپس کدنویسی می‌شوند.

وجود خطا در منطق شرایط تعیین شده یا خطاهای مربوط به کدنویسی، امکان نفوذ به قرارداد هوشمند را برای هکرها فراهم می‌کند. با‌توجه به این‌که قراردادهای هوشمند شامل توکن‌های ارز دیجیتال هستند، هک آن ها به معنی سرقت سرمایه کاربران است. تا به امروز پروژه‌های قرارداد هوشمند زیادی هک شده‌اند که این مسئله حساسیت این موضوع را نشان می‌دهد.

مشکل دسترسی به اطلاعات در قرارداد هوشمند چیست ؟

بسیاری از کاربردهای قراردادهای هوشمند نیازمند دریافت اطلاعات از دنیای واقعی است. به عنوان مثال، فرض کنید یک قرارداد هوشمند به عنوان پلتفرم وام‌دهی در یک شبکه ارز دیجیتال توسعه یافته است. در این پلتفرم، کاربران برای دریافت وام به صورت رمز ارز تتر، ارزهای دیجیتال اتریوم خود را به عنوان وثیقه قرار می‌دهند. با توجه به نوسانات قیمتی شدید ارزهای دیجیتال، معمولا ارزش وثیقه بیشتر از میزان وام در نظر گرفته می‌شود تا وام پرداخت شده با پشتوانه باشد.

حال اگر قیمت ارزهای دیجیتال وثیقه به محدوده قیمت وام دریافت شده کاهش یافت، در این صورت وثیقه‌های کاربر به صورت اتوماتیک فروخته می‌شود تا وام پرداخته شده بی‌پشتوانه نباشد. نکته مهمی که در این مثال وجود دارد، قیمت مربوط به ارز اتریوم به عنوان پشتوانه وام دریافت شده است. قرارداد هوشمند باید به طور دائم به این قیمت دسترسی داشته باشد تا بتواند کارایی خود را حفظ کند.

اگر این قیمت توسط یک نهاد متمرکز تامین شود، در این صورت سیستم به طور کامل مزایای مربوط به غیرمتمرکز بودن خود را از دست خواهد داد. پروژه‌های ارز دیجیتال اوراکل برای حل این مشکل ایجاد شده‌اند. این پروژه‌ها به عنوان واسط بین دنیای واقعی و قراردادهای هوشمند عمل می‌کنند و اطلاعات مورد نیاز قراردادها را از دنیای واقعی به صورت غیر متمرکز برای آن ها تامین می‌کند.

اوراکل‌ها هنوز به میزان زیادی متمرکز هستند و از طرفی امکان تامین تمامی اطلاعات توسط آن‌ها وجود ندارد. اوراکل‌ها با استفاده از قرارداد هوشمند به سایر پلتفرم‌ها وصل می‌شوند و مشکلات موجود در این قراردادها کل اکوسیستم را می‌تواند درگیر کند. در بخش بعد به سوال مشکلات مربوط به قانون‌گذاری در قرارداد هوشمند چیست می‌پردازیم.

مشکلات مربوط به قانون‌گذاری در قرارداد هوشمند چیست ؟

کاربردی شدن بسیاری از قراردادهای هوشمند، نیازمند حمایت دولت‌ها و نهادهای قانون‌گذار از آن‌ها است. به عنوان مثال، فرض کنید پروژه مربوط به ثبت املاک را بخواهیم به صورت قرارداد هوشمند پیاده‌سازی کنیم. زمانی این پروژه می‌تواند موفق باشد که ارزهای دیجیتال تعریف شده در آن به عنوان زمین، توسط نهادهای قانونی مورد قبول واقع شود.

در غیر اینصورت، در صورت وجود تعارض بین دو طرف معامله، امکان رسیدگی به پرونده آن‌ها وجود نخواهد داشت. دولت‌ها استفاده کاربران از برخی از پروژه‌های قرارداد هوشمند را به دلیل این که می توانند به عنوان ابزار فرار مالیاتی و پول‌شویی شناخته شوند ممنوع اعلام کرده‌اند. این مساله بخش دیگری از ریسک‌های مربوط به استفاده از قراردادهای هوشمند است.

کاربردهای قرارداد هوشمند چیست ؟

در بخش‌های قبلی فهمیدیم که مزایا و معایب قرارداد هوشمند چیست و فعالیت در این حوزه با چه ریسک‌هایی همراه است. در این بخش می‌خواهیم به کاربردهای اصلی قراردادهای هوشمند که تا به امروز طراحی و پیاده‌سازی شده‌اند بپردازیم. قرارداد هوشمند، منبع اصلی گسترش تکنولوژی بلاک چین به دنیا است و به همین دلیل بررسی کاربردهای آن می‌تواند به درک بهتر ما از آن کمک کند.

ایجاد ارز دیجیتال در قرارداد هوشمند چیست ؟

پیش از ارائه مفهوم قرارداد هوشمند در شبکه اتریوم، ساخت رمز ارز نیازمند ایجاد بلاک چین مجزا و فعالیت در آن بود. از آن جایی که برای ساخت بلاک چین تکنولوژی سطح بالایی نیاز است و کاربران زیادی باید در آن فعالیت کنند، ایجاد رمز ارز جدید با توسعه بلاک چین سخت و هزینه‌بر است. بسیاری از آلت کوین‌های اولیه، ارزهای دیجیتال خود را با کپی کردن کد‌های بیت کوین و اعمال تغییرات کوچک در آن ایجاد کرده‌اند.

ارائه قرارداد هوشمند در شبکه اتریوم انقلاب در توسعه پروژه‌ها و ایجاد رمز ارزهای جدید کرده است. قرارداد هوشمند امکان ایجاد ارزهای دیجیتال جدید را به کاربران می‌دهد. این رمز ارزها در داخل قرارداد تعریف می‌شوند و کاربردها و اطلاعات اقتصادی مربوط به آن‌ها نیز در همان قرارداد تعریف می‌شود. این ویژگی باعث شده است که تعداد پروژه‌ها و مطابق آن تعداد ارزهای دیجیتال ایجاد شده به صورت نمایی رشد کند.

به ارز دیجیتالی که در قرارداد هوشمند تعریف و ساخته می‌شود، «توکن» (Token) گفته می‌شود. امروزه امکان ساخت توکن بدون نیاز به دانش برنامه‌نویسی و تنها با تعریف متغیرهای اقتصادی آن نیز وجود دارد که همین امر باعث ایجاد تعداد زیادی توکن کلاهبرداری شده است.

پروژه‌های اوراکل در قرارداد هوشمند چیست ؟

همانطور که در بخش معایب قرارداد هوشمند چیست گفته شد، اوراکل‌ها به منظور ایجاد ارتباط بین دنیای فیزیکی و دنیای بلاک چین ایجاد شده‌اند. این پروژه ها از طریق قراردادهای هوشمند اطلاعات جمع‌آوری شده را در اختیار سایر قراردادهای هوشمند قرار می‌دهند. بدون وجود اوراکل‌ها، امکان ایجاد بسیاری از پروژه‌های ارز دیجیتال وجود ندارد اما خود اوراکل‌ها نیز از قراردادهای هوشمند برای فعالیت غیرمتمرکز و امن استفاده می‌کنند.

پروژه‌های دیفای در قرارداد هوشمند چیست ؟

یکی از اصلی‌ترین کاربردهای قرارداد هوشمند مربوط به امور مالی غیر متمرکز یا دیفای (DeFi) است. با ایجاد بیت کوین، مساله ایجاد و انتقال پول به صورت غیرمتمرکز حل شد اما این شبکه ارز دیجیتال، امکان انجام سایر فعالیت های نهادهای مالی متمرکز مثل وام دادن، سپرده گذاری، بیمه و ایجاد صرافی‌ها غیرمتمرکز مثل صرافی PancakeSwap را نداشت.

ایجاد قرارداد هوشمند سبب گسترش امور مالی غیرمتمرکز شد به طوری که امروزه می‌توان تمامی فعالیت‌های مالی متمرکز را به صورت غیرمتمرکز در فضای ارز دیجیتال تجربه کرد. یکی از اصلی‌ترین کاربردهای قرارداد هوشمند در امور مالی غیرمتمرکز فراهم آوردن شرایط برای ایجاد استیبل کوین غیرمتمرکز است.

استیبل‌کوین‌ها به دلیل نوسانات جزئی، طرفداران زیادی دارند و غیرمتمرکز بودن آن‌ها امنیت سرمایه کاربران را در برابر دخالت دولت‌ها تضمین می‌کند. استیبل کوین «دای» (DAI)، استیبل کوین غیرمتمرکز ساخته شده در پلتفرم ارز دیجیتال «میکر دائو» (MakerDAO) است که به پشتوانه وثیقه ارز دیجیتال کاربران تولید شده و به عنوان وام در اختیار آن‌ها قرار می گیرد.

توکن های غیر قابل معاوضه در قرارداد هوشمند چیست ؟

همانند توکن‌های مثلی یا قابل معاوضه، قرارداد هوشمند برای ساخت توکن های غیر مثلی یا غیرقابل معاوضه NFT نیز استفاده می‌شود. تفاوت این دو نوع توکن در ماهیت آن‌ها است. توکن‌های مثلی یک پروژه ارز دیجیتال، ارزش یکسانی دارند ولی توکن‌های غیر مثلی همگی منحصربه‌فرد هستند و ارزش هر کدام از توکن‌های پروژه متفاوت است. به دلیل ماهیت خاص توکن‌های غیر مثلی، کاربرد آن‌ها با توکن‌های مثلی متفاوت است.

اولین کاربرد این توکن‌ها در ثبت  آثار هنری و کلکسیسون‌ها در بلاک چین و خرید و فروش مالکیت آن‌ها است.توکن‌های غیر مثلی کاربردهای دیگری نیز دارند. در مثال قرارداد هوشمند مربوط به ثبت املاک، برای دیجیتال کردن خانه‌ها تنها می‌توان از این نوع توکن‌ها استفاده کرد زیرا هر خانه منحصربه‌فرد است و ویژگی‌های خاص خود را دارد و استفاده از توکن‌های مثلی برای آن‌ها مناسب نیست.

ایجاد زمین‌های مجازی در متاورس، تعریف هویت، ایجاد دامنه‌های اینترنتی و ایجاد مالکیت برای کاربران در بازی‌های بلاک چینی همگی از کاربردهای NFT است که مفهوم آن با استفاده از قرارداد هوشمند تعریف شده است. با توجه به ویژگی‌های خاص این نوع توکن‌ها در آینده شاهد افزایش کاربردهای این توکن‌ها نیز خواهیم بود.

ردیابی و ثبت اطلاعات در قرارداد هوشمند چیست ؟

بسیاری از کاربردهای تعریف شده برای قراردادهای هوشمند در حوزه‌های مختلف مثل بهداشت و درمان و زنجیره تامین مربوط به ثبت اطلاعات و ردیابی آن‌ها با حفظ امنیت اطلاعات است. به عنوان مثال، در حوزه زنجیره تامین امکان صحت‌سنجی اطلاعات مربوط به تاریخ و مکان تولید یک کالا، نحوه ارسال آن و بررسی میزان کل موجودی دارایی در انبار شرکت از اهمیت بالایی برخوردار است. دسترسی به این اطلاعات بدون وجود نهادهای واسطه امکان تقلب و دستکاری اطلاعات را از بین می‌برد و کارایی سیستم زنجیره تامین را افزایش می‌دهد.

در حوزه درمان و سلامت نیز اطلاعات سلامت افراد را می‌توان با استفاده از بلاک چین به صورت امن ذخیره‌سازی کرد. این امر علاوه بر این که در حفظ حریم خصوصی کاربران می‌تواند مفید باشد؛ برای بررسی دقیق تاریخچه بیماری‌های کاربران نیز مفید است و به تشخیص درست توسط پزشک‌ها کمک می‌کند.

بهترین بلاک چین برای ساخت قرارداد هوشمند چیست ؟

بلاک چین‌هایی که از ایجاد قراردادهای هوشمند پشتیبانی می‌کنند هر کدام نکات مثبت و منفی خاص خود را دارند و همین مساله پاسخ دادن به این سوال را سخت می‌کند. آن چه که مسلم است این است که اتریوم به عنوان اولین پلتفرم ایجاد قرارداد هوشمند، تعداد زیادی از توسعه‌دهنده‌ها را به خود جلب کرده است و امروزه ایجاد قرارداد هوشمند در این شبکه متداول‌تر از سایر بلاک چین‌ها است.

علاوه بر این، بسیاری از پلتفرم‌های قرارداد هوشمند معروف مثل «بایننس» (Binance)، «آوالانچ» (Avalanche)، «فانتوم» (Fantom) و «هارمونی وان» (Harmony One) از ماشین مجازی اتریوم پشتیبانی می‌کنند. این به این معنی است که اگر کاربری ساخت قرارداد هوشمند در بلاک چین اتریوم را بلد باشد می‌تواند به سادگی قراردادهای خود را در این بلاک چین‌ها نیز بارگذاری و استفاده کند. برای مشاهده لیست پروزه‌های ارز دیجیتال که امکان ایجاد قرارداد هوشمند در آن‌ها وجود دارد می‌توان از سایت‌های عمومی ارز دیجیتال مثل «Coinmarketcap» و «Coingecko» استفاده کرد.

بهترین زبان برنامه‌نویسی قرارداد هوشمند چیست ؟

بلاک چین‌های مختلف از زبان‌های برنامه‌نویسی متفاوتی برای ساخت قرارداد هوشمند استفاده می‌کنند. زبان‌های «سالیدیتی» (Solidity) و «وایپر» (Vyper) در شبکه اتریوم، زبان‌های «راست» (Rust) و «سی» (C++/C) در شبکه «سولانا» (Solana) و زبان‌های «گو» (Go) و «سی شارپ» (#C) در بلاک چین «نئو» (NEO) برای ایجاد قرارداد هوشمند استفاده می‌شوند. هر کدام از این زبان‌ها ویژگی‌های خاص خود را دارند.

به عنوان مثال، زبان سالیدیتی شبیه زبان جاوا اسکریپت است. در حالی که زبان راست شباهت خاصی به سایر زبان‌های برنامه‌نویسی ندارد. با توجه به این‌که تعداد زیادی از توسعه‌دهنده‌ها در شبکه اتریوم فعالیت می‌کنند، می‌توان گفت در حال حاضر زبان برنامه‌نویسی سالیدیتی محبوب‌ترین زبان برنامه نویسی قرارداد هوشمند است.

جمع‌بندی

قرارداد هوشمند یکی از اصلی‌ترین تکنولوژی‌های معرفی شده در فضای ارزهای دیجیتال است که برای تعریف شرایط قراردادهای مختلف و ایجاد یک اپلیکیشن غیرمتمرکز استفاده می‌شود. قرارداد هوشمند به صورت کدهای برنامه‌نویسی تهیه شده و در طی یک تراکنش خاص به بلاک چین اضافه می‌شوند. با اضافه شدن قرارداد به بلاک چین، هیچ کس قادر به حذف قرارداد از شبکه نیست و کاربران می‌توانند با استفاده از کیف پول‌های خود به این قراردادها دسترسی داشته باشند و از امکانات آن ها استفاده کنند.

در این مقاله در کنار پاسخ به سوالات قرارداد هوشمند چیست و مزایا و معایب قرارداد هوشمند چیست به بررسی سوال کاربردهای قرارداد هوشمند چیست پرداخته شد. بسیاری از پروژه‌های ارز دیجیتال و رمز ارزهای آن‌ها به صورت قراردادهای هوشمند در پلتفرم‌های ساخت قرارداد هوشمند ایجاد شده‌اند.

استفاده از استانداردهای مختلف، نقش‌ها و ویژگی‌های مختلفی به این توکن‌ها داده است. آگاهی از این استانداردها برای انتقال توکن‌ها نیز لازم و ضروری است. در مقاله بعدی به طور مفصل در مورد کوین و توکن و تفاوت‌های آن‌ها بحث می‌کنیم و استانداردهای مختلف ارائه شده برای ایجاد توکن‌ها را بررسی می‌کنیم.