نحوه استخراج بیت کوین و محاسبه سودآوری آن در 2026!

استخراج بیت کوین یک فرآیند توزیع‌شده در سراسر جهان است که امنیت ارز دیجیتال بیت‌کوین را تضمین می‌کند. برای آشنایی با این‌که بیت کوین چگونه استخراج میشود؟ و شرایط استخراج بیت کوین در ایران چگونه است؟ تا انتهای این راهنما از صرافی رابکس همراه ما باشید.

استخراج بیت کوین؛ صفر تا 100 فرآیند تولید یک واحد BTC

استخراج بیت کوین مکانیزمی متمایز از سرمایه‌گذاری و خرید بیت کوین در صرافی‌ها دارد. هنگام ترید یا خرید BTC از طریق یک صرافی یا کیف پول، کاربر نقدینگی (ریال، تتر یا هر ارز دیجیتال دیگری) پرداخت می‌کند و در ازای آن مقداری مشخص بیت‌کوین به او تعلق می‌گیرد. اما به دست آوردن بیت‌کوین از طریق استخراج، فرآیندی پیچیده‌ دارد. در ادامه با جزئیات خواهیم گفت که فرایند استخراج بیت کوین چیست؟

درک پاسخ این سوال که بیت کوین چگونه استخراج میشود، به شناختی جامع از نحوه عملکرد شبکه بیت‌کوین و تولید واحد‌های BTC در آن نیاز دارد. اینکه پروتکل پروژه ارز دیجیتال بیت‌کوین چگونه کار می‌کند و هر واحد از این رمزارز چگونه تولید خواهد شد؟

عملکرد شبکه BTC در استخراج بیت کوین چیست؟

صرف نظر از این‌که قیمت بیت کوین در این لحظه 100٬000 دلار هست یا 100 دلار، پروتکل ارز دیجیتال بیت‌کوین طبق یک طراحی بنیادی مبتنی‌بر کد و مطمئن کار می‌کند. بلاکچین بیت‌کوین از مکانیزم اجماع اثبات کار (PoW) بهره می‌برد؛ فرآیندی توزیع‌شده که شبکه بیت‌کوین را ایمن کرده و واحد‌های BTC جدید به بازار عرضه می‌کند. خلاصه‌ای از روند عملکرد شبکه بلاکچین بیت‌کوین به این ترتیب است:

کاربران بیت‌کوین، در شبکه تراکنش ایجاد می‌کنند. شبکه تراکنش‌های جدید را جمع‌آوری کرده و در یک بلاک جدید قرار می‌دهد. سپس با یک تابع هش آن بلاک را برچسب‌گذاری می‌کند. از سوی دیگر، ماینرها (استخراج‌کننده‌های بیت‌کوین) از طریق یک فرآیند پیچیده برای حدس هش بلاک‌ها با یکدیگر رقابت می‌کنند. هر ماینری که هش را درست حدس بزند، بلاک جدید را به زنجیره بلاک قبلی اضافه کرده و پاداش آن را که در قالب واحد‌های BTC است، دریافت خواهد کرد. به این طریق، بیت‌کوین‌های جدید تولید و به بازار عرضه خواهند شد.

محاسبه استخراج بیت کوین: از سودآوری گرفته تا روش‌های مختلف استخراج

امروزه ماینینگ و کسب درآمد از فرآیند استخراج بیت کوین، به یک فعالیت صنعتی تبدیل شده است. همچنین روش‌هایی مانند استخراج بیت کوین با موبایل و لپ تاپ، مواردی هستند که روزانه هزاران کاربر دنیای وب آن‌ها را جستجو می‌کنند. اگرچه امروزه سودآوری ماینینگ بیت‌کوین، فقط از طریق دستگاه استخراج بیت کوین به نام ای‌سیک (ASIC) ممکن است، اما در تئوری امکان استخراج بیت کوین با موبایل وجود دارد.

برای داشتن انتظاری واقع‌بینانه از میزان سودآوری مشارکت در فرآیند استخراج بیت کوین باید بدانیم: فرمول محاسبه استخراج بیت کوین چیست؟ و چطور می‌توان تخمین زد که خروجی کسب درآمد از استخراج بیت‌کوین چقدر خواهد بود؟ به ویژه میزان سودآوری استخراج بیت کوین در ایران به چه چیزی بستگی دارد؟

فرمول اصلی محاسبه استخراج بیت کوین

در نحوه محاسبه استخراج بیت کوین با ماینر برخی اصطلاحات و متغیرهای اصلی وجود دارند که باید بشناسید. برخی از این اصطلاحات را در ادامه معرفی می‌کنیم. دیگر موارد را می‌توانید از بخش «مفاهیم پایه» و «واژه نامه رمزارزها» در رابکس مشاهده کنید:

• هش‌ریت یا نرخ هش (Hash Rate): به میزان قدرت محاسباتی شبکه بیت‌کوین یا یک دستگاه خاص اشاره دارد؛ به عبارت دیگر، نرخ هش یک دستگاه استخراج بیت کوین، قدرت و توانایی آن دستگاه در تولید و حدس زدن هش بلاک جدید را نشان می‌دهد که بر حسب ترا هش/ثانیه (TH/s) است. هرچه بیشتر باشد، یعنی قدرت دستگاه در زمان استخراج بیت کوین بیشتر است.

• بلاک ریوارد (Block Reward): میزان پاداشی که شبکه بیت‌کوین برای استخراج هر بلاک به ماینر می‌دهد. در حال حاضر، این مقدار 3.125 واحد BTC است. بلاک ریوارد طی فرآیندی به نام هاوینگ بیت‌کوین پس از استحراج هر 210٬000 بلاک (تقریبا هر چهار سال یک بار) نصف می‌شود.

• سختی شبکه بیت کوین (Bitcoin Network Difficulty): این شاخص یک مقدار برای اندازه‌گیری دشواری استخراج بیت کوین با لپ تاپ یا هر دستگاه دیگری است؛ این‌که ماینرها تا چه میزان برای یافتن هش بلاک بعدی باید تلاش محاسباتی داشته باشند. سختی شبکه به صورت یک عدد تعریف می‌شود که با استخراج هر 2016 بلاک، به صورت اتوماتیک و توسط خود شبکه بازتنظیم خواهد شد.

جدا از این‌که چه مدل دستگاه استخراج بیت کوین دارید، شناخت این اصطلاحات باعث می‌شود که هوشمندانه‌تر در فرآیند ماینینگ بیت‌کوین مشارکت کنید. غالباً فرمول اصلی برای تخمین تولید روزانه بیت‌کوین توسط یک دستگاه استخراج خاص، به یکی از دو حالت زیر در نظر گرفته می‌شود:

۱. با استفاده از سختی شبکه:

که در آن H: میزان نرخ هش دستگاه استخراج کاربر، BlockReward: میزان پاداش کنونی استخراج هر بلاک و Difficulty: مقدار کنونی سختی شبکه بیت‌کوین است.

۲. با استفاده از میزان سهم دستگاه شما از کل هش‌ریت شبکه:

که در آن H: میزان نرخ هش دستگاه استخراج کاربر و Total Hash Rate: مقدار هش ریت کل شبکه بیت‌کوین است؛ هش‌ریت کل شبکه بیت‌کوین مقداری عددی تعریف می‎‌شود که تخمینی از تعداد هش‌های تولید شده توسط ماینرهای بیت‌کوین که سعی در استخراج بلاک فعلی دارند را مشخص می‌کند. این شاخص توسط سایت‌های زیادی از جمله blockchain.com به صورت لحظه‌ای منتشر می‌‌شود.

مثال عددی محاسبه سود استخراج بیت کوین

طبق بررسی کارشناسان یکی از بهترین دستگاه‌های استخراج بیت کوین و موجود در بازار، ماینر بیت‌مین مدل Antminer S21 XP Hyd 473Th است. طبق فرمول اول، نحوه محاسبه درآمد روزانه استخراج بیت کوین با این دستگاه به این صورت است:

هش دستگاه 473 تراهش بر ثانیه است که باید به H/s تبدیل شود؛ بنابراین 473 را در 10 به توان 12 ضرب می‌کنیم و مقدار H در فرمول به دست می‌آید. مقدار بلاک ریوارد نیز در حال حاضر (تا هاوینگ بعدی بیت‌کوین در 2028) مقدار 3.125 در نظر گرفته می‌شود. سختی شبکه بیت کوین (Difficulty) را می‌توانید به صورت لحظه‌ای از آکادمی رابکس (نمودار سختی شبکه بیت کوین امروز) یا ده‌ها منبع خارجی دیگر دنبال کنید. در این لحظه مقدار آن 150T است که به معنی 150 ضرب در 10 به توان 12 است؛ یعنی عدد 150,000,000,000,000.

بنابراین با جایگذاری مقادیر بالا در فرمول مربوطه، مقدار دریافتی بیت‌کوین با دستگاه استخراج ماینر بیت‌مین Antminer S21 XP Hyd با قدرت 473TH این‌گونه محاسبه می‌شود:

به عبارت دیگر، تقریبا روزانه با این دستگاه ماینر می‌توان 0.0002 واحد بیت‌کوین استخراج کرد. با ارزش تومانی بیت‌کوین در محدوده ده میلیارد تومان، به طور تقریبی 2٬000٬000 تومان درآمد روزانه دستگاه مذکور از ماینینگ بیت‌کوین خواهد شد. البته این مقدار دریافتی است و سود خالص نیست؛ باید هزینه خرید دستگاه، هزینه روزانه نصب و نگهداری و برق مصرفی این دستگاه را محاسبه کنید و از مقدار دریافتی کم کنید. مقداری که باقی خواهد ماند، سود خالص از استخراج بیت کوین با دستگاه مذکور است.

وضعیت و نحوه استخراج بیت کوین در ایران؛ آیا سودآور است؟

استخراج بیت کوین با لپ تاپ یا دستگاه‌های ای‌سیک محدود به منطقه جغرافیای خاصی نیست؛ در هر جای این دنیا می‌توانید استخراج بیت کوین با ماینر را دنبال کنید. اگرچه در ایران استخراج بیت کوین از Cryptotab یا دیگر روش‌های مشابه بسیار محبوب است، اما به صورت مستقیم تبدیل شدن به یک ماینر در شبکه بیت‌کوین می‌تواند منبع کسب درآمد مطلوبی برای ایرانیان محسوب شود. در ادامه وضعیت ایران از نظر مشارکت مستقیم در شبکه ماینینگ بیت‌کوین را از جنبه‌های مختلف بررسی کرده‌ایم:

• مقررات و وضعیت حقوقی: اگرچه خود بازار خرید و فروش رمزارزها هنوز در ایران رسمی و قانونی نشده است؛ اما این کشور استخراج بیت کوین را از سال 2018 به عنوان یک صنعت قانونی در نظر می‌گیرد. از این رو، شرایط و مقرراتی خاص برای ساکنان ایران و خواستار مشارکت در فرآیند استخراج بیت کوین با ماینر لحاظ می‌کند. برای نصب و راه‌اندازی یک دستگاه استخراج بیت کوین در ایران، توصیه می‌شود که مجوز‌ها و قوانین نهادهای نظارتی را با جزئيات مطالعه کنید.

• هزینه‌های برق در ایران (چرا هزینه‌های استخراج در ایران اغلب بسیار ارزان به‌نظر می‌رسد؟): به دلیل یارانه‌های دولتی و منبع انرژی فراوان، بهای برق مصرفی در ایران (خانگی یا صنعتی) جزو ارزان‌ترین‌ها در جهان است. از آنجایی که راه‌اندازی و نگهداری یک دستگاه استخراج بیت کوین مصرف برق زیادی نسبت به دیگر وسایل دارد، بنابراین استخراج بیت کوین در ایران بسیار کم‌هزینه و به این ترتیب سودمند‌تر به نظر می‌رسد. با وجود این لازم است که نرخ‌های صنعتی برق و شرایط دریافت مجوز‌های قانونی را لحاظ کنید. در غیر این صورت ریسک جریمه ناشی از مصرف برق خانگی برای ماینینگ خود هزینه‌ای جدی محسوب می‌شود.

• ریسک‌های عملیاتی و قطعی برق در ایران: استخراج در ایران تجربه کمبودهای فصلی برق و خاموشی‌های مقطعی دارد؛ به ویژه در فصل تابستان. در دوره‌های اوج‌گیری مصرف برق در ایران، نهادهای نظارتی اغلب دستور تعطیلی ماینرها یا ضبط دستگاه‌های غیرقانونی ماینینگ را صادر می‌کنند؛ به این ترتیب، ریسک‌های عملیاتی (قطع اتصال پیوسته به شبکه استخراج، ضبط تجهیزات، جریمه و مواردی از این قبیل) را بالا می‌برد.

در مجموع وقتی استخراج بیت کوین در ایران، قانونی و دارای مجوز با تعرفه‌های صنعتی باشد، از نظر هزینه برق به طور قابل توجهی می‌تواند کم‌هزینه بوده و میزان سودآوری ماینر را افزایش دهد. با این حال، کل ریسک (نوسان شبکه، اقدام ناگهانی مقرراتی، تحریم‌ها و محدودیت‌های نگهداری) بالا است. از نظر برخی کارشناسان، استفاده از استخراج ابری بیت کوین در ایران انتخابی هوشمندانه‌تر است.

استخراج ابری بیت کوین چگونه است؟

ماینینگ ابری بیت‌کوین به این صورت است که کاربر نیاز نیست خود دستگاه استخراج بیت کوین داشته باشد؛ بلکه با برخی اپراتورهای واسط قرارداد می‌بندد که از قدرت هش دستگاه‌های در اختیار آن‌ها استفاده کند. به این ترتیب، از طریق دستگاه‌های سخت‌افزاری اپراتور به یک ماینر بیت‌کوین تبدیل شود. سپس به صورت دوره‌ای (ماهانه یا سالانه) به اپراتور پول می‌دهد.

همچنین حالت دیگری که برای ماینینگ ابری وجود دارد، به ترتیب زیر است: کاربر خود سیستم سخت‌افزاری مورد نیاز برای استخراج بیت کوین را نصب می‌کند. سپس قدرت هش سیستم خود را در اختیار پلتفرم‌های دیگر گذاشته و به صورت دوره‌ای مبلغ ثابتی دریافت می‌کند. به عبارت دیگر، از دستگاه سخت‌افزاری او برای استخراج توسط پلتفرمی دیگر استفاده می‌شود. البته روش‌ها و پلتفرم‌های مختلفی برای استخراج ابری بیت کوین هستند که در یک مقاله آموزش جداگانه به آن‌ها پرداخته‌ایم.

کلام پایانی؛ عوامل موثر در سودآوری استخراج بیت کوین را بشناسید!

میزان کسب سود از استخراج بیت کوین یا هر ارز دیجیتال دیگر به ده‌ها پارامتر بستگی دارد؛ به عنوان مثال برای بیت‌کوین: از یک طرف، قیمت روز BTC به تومان، هزینه برق مصرفی و بهایی که برای راه‌اندازی و نگهداری تجهیزات سخت‌افزاری استخراج پرداخت می‌کنید. از سوی دیگر، میزان سختی شبکه بیت‌کوین و شدت رقابت برای استخراج در شبکه بیت‌کوین، همگی در میزان سودآوری شما از استخراج بیت‌کوین موثر هستند. همچنین از آنجایی که بیت کوین دارایی امن در برابر تورم محسوب می‌شود، بنابراین در بلندمدت قیمت آن رشد خواهد کرد. به این ترتیب،  سود استخراج بیت‌کوین در بلندمدت صعودی در نظر گرفته می‌شود.

به علاوه در ایران باید وضعیت قانونی و شرایط مجوز‌دهی برای راه‌اندازی دستگاه استخراج بیت کوین را به خوبی پیگیری کنید. اگرچه استخراج بیت کوین با لپ تاپ یا از طریق مرورگرها به مجوز نیاز ندارد؛ اما راه‌اندازی سیستم استخراج بیت کوین با ماینرهای ای سیک یا دیگر سخت‌افزار به صورت خانگی و بدون‌مجوز مشمول پرداخت جریمه خواهد شد.